Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Art. 98-124 KPC. Komentarz
Komentarz szczegółowo omawia ustawę o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz art. 98–124 KPC uwzględniając największą od lat reformę dotyczącą KPC i kosztów w sprawach cywilnych – wprowadzoną ustawą z 4.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego i innych ustaw.
Celem reformy w zakresie kosztów jest przede wszystkim racjonalizacja systemu opłat, a także redukcja zbędnego obciążenia sądów.
Komentarz uwzględnia pogłębioną analizę przepisów oraz orzecznictwa dotyczącą kosztów w sprawach cywilnych zawartych w ustawie oraz KPC, m.in.: pojęcia kosztów procesu i mediacji, zasady zwrotu kosztów sądowych oraz ponoszenia przez stronę kosztów sądowych, rozstrzygnięcia sądu o kosztach i jego zaskarżenia, wysokości opłat we wszystkich rodzajach spraw, wysokości opłat w procesie, w tym, m.in. w sprawach: z zakresu prawa cywilnego i rodzinnego, gospodarczych oraz z zakresu prawa pracy, wysokości opłat w postępowaniu nieprocesowym, w tym m.in. w sprawach z zakresu prawa rzeczowego, prawa o księgach wieczystych oraz z zakresu prawa spadkowego, należności świadków, biegłych, tłumaczy i stron w postępowaniu cywilnym, a także szeroko omawia tematykę zwolnienia od kosztów sądowych.
Komentarz pozwala na rozwiązanie pojawiających się w praktyce problemów związanych z wykładnią przepisów dotyczących kosztów; wyróżnia się szczegółową strukturą wewnętrzną, z precyzyjnym, przejrzystym i jednolitym podziałem zagadnień.
Ustawa z 4.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego i innych ustaw wprowadziła następujące zmiany:
- wprowadzono odsetki od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu;
- ograniczono koszty mediacji prowadzonej na skutek skierowania przez sąd;
- wprowadzono możliwość nałożenia przez sąd obowiązku zwrotu kosztów w wyższym zakresie,
- opłaty sądowe w sprawach cywilnych uległy znaczącym zmianom. Wzrosły przede wszystkim opłaty stałe, które pobiera się w sprawach o prawa niemajątkowe oraz wybranych sprawach o prawa majątkowe. Ich wysokość jest niezależna od wartości przedmiotu sporu lub zaskarżenia i teraz obejmuje natomiast kwoty od 100 zł do 10 000 zł;
- wzrosły opłaty stałe od pozwu i apelacji w sprawach o prawa majątkowe;
- zmiany dotyczą też przedsiębiorców – wzrosły koszty pozwów o rozwiązanie spółki, wyłączenie wspólnika, uchylenie, stwierdzenie nieważności bądź ustalenie istnienia uchwały;
- wzrost opłat nastąpił także w postępowaniu wieczystoksięgowym, w niektórych sprawach rejestrowych, w postępowaniu zabezpieczającym i egzekucyjnym;
- podwyższeniu uległa również opłata podstawowa, która obowiązuje wówczas, gdy przepisy przewidują, że dane pismo podlega opłacie, ale jej wysokość nie została jak dotąd precyzyjnie ustalona;
- nowe przepisy zlikwidowały możliwość nieodpłatnego uzyskania wydanego w danej sprawie orzeczenia wraz z uzasadnieniem;
- zmianie uległy także opłaty od wniosków o zawezwanie do próby ugodowej;
- zmianie uległy także opłaty w sprawach z zakresu prawa pracy.
Komentarz stanowi niezbędne narzędzie pracy dla pracowników wymiaru sprawiedliwości – sędziów i prokuratorów oraz pełnomocników procesowych – adwokatów, radców prawnych, a także dla notariuszy, komorników sądowych oraz aplikantów wszystkich zawodów prawniczych.
