100 lat fizyki: od Hożej do Pasteura
Książka poświęcona historii fizyki na Uniwersytecie Warszawskim, związanej przez blisko stulecie z gmachem przy ulicy Hożej 69. Swoją pracę naukową wspominają uczestnicy wielu ważnych zdarzeń związanych m.in. z tak wybitnymi postaciami słynnymi ze swoich odkryć o randze międzynarodowej, jak Aleksander Jabłoński, Marian Danysz, Jerzy Pniewski, Andrzej Trautman czy Marek Pfützner, uwzględniając w swoich opowieściach szerokie tło historii Polski. Tom zawiera teksty czterdziestu czterech autorów i obejmuje okres od początków istnienia Wydziału Fizyki do czasów dzisiejszych, które biegną już w nowej siedzibie przy ulicy Pasteura 5.
30 stycznia 1921 roku Zakład Fizyki UW rozpoczął działalność w gmachu przy ul. Hożej 69 w Warszawie. Z tym gmachem wiąże się wiele ważnych wydarzeń w historii
nauki. Fizycy z Hożej dokonali odkryć najwyższej wagi: tu powstał diagram Jabłońskiego (1933), Marian Danysz i Jerzy Pniewski odkryli hiperjądra (1952), Andrzej
Trautman znalazł rozwiązania równania Einsteina dopuszczające fale grawitacyjne (1958), Marek Pfützner z zespołem odkrył promieniotwórczość dwuprotonową (2002).
W 1991 roku zostało tu nawiązane pierwsze w Polsce w pełni funkcjonalne połączenie z internetem, a dwa lata później otwarto pierwszy polski serwer www.
Bardzo trudno jest przecenić znaczenie Hożej dla polskiej fizyki. Świadomość, że w tamtych warunkach u startu Drugiej Rzeczypospolitej znaleźli się ludzie tacy jak Pieńkowski, Rubinowicz i ten cały szacowny korowód uczonych, którzy budowali zręby polskiej fizyki, zawsze budził mój podziw i szacunek. (Prof. Ryszard Horodecki, Uniwersytet Gdański)
Na Hożą ciągnęły kolejne pokolenia młodych adeptów fizyki, by czerpać z zawsze żywego, wysokiej próby naukowej źródła fizyki tu bijącego i spotykali tu zawsze wspaniałych mistrzów, hojnie obdarowanych talentem, gotowych ich kształcić, spełniając – jak to określił
pierwszy prezes naszego Towarzystwa, profesor Władysław Natanson – obowiązek względem przyszłych pokoleń Polski.
(Prof. Wiesław Kamiński, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie)
Warszawski adres przy ulicy Hożej 69 stanowił i stanowi nadal dla fizyków w Polsce miejsce niemal magiczne, niezwykłą krainę, gdzie zwyczajność stawała się nadzwyczajna, gdzie powszechność była całkowicie niepowszechna. (Prof. Ryszard Naskręcki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)
******
100 Years of Physics: from Hoża Street to Pasteur Street A Book of Memoirs
The book is devoted to the
history of physics at the
University of Warsaw, for almost a century linked with the building at 69 Hoża Street. In their stories, participants of many important events related to, among others, such outstanding figures famous for their internationally acclaimed discoveries as Aleksander Jabłoński, Marian Danysz, Jerzy Pniewski, Andrzej Trautman or Marek Pfützner recollect their scientific work against a broad background of Polish history. The volume contains the texts by forty four authors and covers the period from the beginning of the Faculty of Physics to the present day, already in the new seat at 5 Pasteur Street.
Dariusz Wasik Od dziekana 9
Reportaż z Hożej z 1939 roku – Zakład Fizyki Doświadczalnej 13
Jacek Baranowski Wspomnienia z Zakładu Fizyki Ciała Stałego IFD UW na Hożej 23
Adam Bechler Od Hożej do Pasteura przez Szczecin 29
Helena Białkowska Hoża i jony 33
Katarzyna J. Blinowska Wspomnienia na 100-lecie 37
Andrzej J. Buras Wspomnienia 43
My 64 – rozmowa z prof. Katarzyną Chałasińską-Macukow 45
Jacek Ciborowski Wspomnienia o moich dwóch profesorach 57
Marek Demiański Widziałem spotkania gigantów 75
Tomasz Dietl Kilka nieuczesanych wspomnień z Wydziału Fizyki 107
Jerzy Ginter Nauczycielskie Kolegium Fizyki 111
Lidia Goettig Fizyka – moja miłość i mój stres 121
Janina Górka Biblioteka IFD na Hożej – wspomnienie 129
Marek Grad Geofizyka – młodsza siostra fizyki 141
Andrzej Hennel Wspomnienia 145
Marta Kicińska-Habior 50 lat na Wydziale Fizyki 169
Jerzy Kołodziejczak Moje spotkania z fizyką na Hożej 187
Aleksandra Kopystyńska Hoża 69 – moje całe dorosłe życie 199
Jacek Leliwa-Kopystyński Mój związek z Hożą 213
Jerzy M. Langer Magia Hożej 221
Karolina Łempicka Wspomnienie z FUWem 233
Jerzy Łusakowski Migawki wspomnień 237
Krzysztof A. Meissner Wspomnienie ze studiów na Wydziale Fizyki UW 245
Władysław Minor Wielcy i Wspaniali (o niektórych moich Profesorach) 249
Stanisław Mrówczyński Z Hożej na Pasteura z przystankiem
w pawilonie 257
Kazimierz Napiórkowski Moje wspomnienia z Hożej 265
Marek Napiórkowski Wspomnienia 267
Jarosław Piasecki Wspomnienia, refleksje 273
Stefan Pokorski 60 lat na Wydziale Fizyki 277
Teresa Rząca-Urban Moja niełatwa droga z Hożej na Pasteura i ludzie, których na niej spotkałam 289
Ewa Skrzypczak Wspomnienia ze studiów i pracy na Wydziale Fizyki UW 307
Izabela Sosnowska Od „Hożej” do „Pasteura” 311
Julian Srebrny Moje wspomnienia na 100-lecie fizyki na Hożej 323
Ryszard Stolarski Refleksje na stulecie fizyki na Hożej.
Zakład na peryferiach 339
Ryszard Stroynowski Wspomnienia z Hożej 347
Roman Szwed Internet zaczął się na Wydziale Fizyki 351
Marcin Gromisz Internet zaczął się na Wydziale Fizyki. Postscriptum 363
Jacek Tafel Krótka historia czasu na Wydziale Fizyki 375
Maria Urbaniak Historia Biblioteki 383
Andrzej Kajetan Wróblewski Fragmenty wspomnień z wczesnych lat na Hożej 387
Henryk Wujec Wspomnienie o Hożej 409
Sławomir Wycech Najbliżsi sąsiedzi 417
Jarosław Żygierewicz Wspomnienia związane z naszym Wydziałem 423
Jan Żylicz Od Hożej do Pasteura – trochę wspomnień 427
Katedra Metod Matematycznych Fizyki 1960–2020 451
Opowieści kuchenne z pawilonu 461
Fotokronika niektórych wydarzeń 477
Autorzy wspomnień 483
Spis ilustracji 485
Indeks nazwisk 491
