Anders Breivik. Między dumą a wstydem

• Druk: Warszawa, 2020
• Autor: Elżbieta Czykwin
• Wydawca: Scholar

„Czarny piątek” 22/7/2011 w Norwegii, kraju uznawanym za najszczęśliwszy na świecie, stał się niebywałym wstrząsem. Tym bardziej, że sprawcą nie był – jak początkowo sądzono –skrajny islamski terrorysta, ale rdzenny Norweg, „one of us”.
W czasach odżywających tendencji skrajnie nacjonalistycznych i brunatnoprawicowych pojawienie się epigonów Breivika jest bolesnym faktem.
Dla jednych ABB to postać budząca odrazę i pogardę. Są jednak tacy, dla których został bohaterem i współczesnym herosem. W tym kontekście warto uczynić ważkie zastrzeżenie: Breivika skazano i odsiaduje karę w więzieniu nie za poglądy, które wielu skłonnych jest podzielać, ale za odebranie życia 77 osobom.
Elżbieta Czykwin, analizując casus Breivika, odpowiada na pytanie: jakie cechy współczesności sprzyjają pojawieniu się postaci tego rodzaju? Niektóre były już przywoływane w podobnych kontekstach: dysfunkcjonalna rodzina, powszechny narcyzm oraz rola i znaczenie internetu. Autorka wskazuje jeszcze inne cechy Breivika i osobowości jemu podobnych: załamanie naturalnego oporu przed zabijaniem, status incela (odrzuconego przez kobiety mizogina). Na plan pierwszy wysuwają się kluczowe kwestie wstydu i poniżenia jako decydujące w genezie agresji.

Elżbieta Czykwin – prof. dr hab. nauk społecznych. Profesor zwyczajna w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. Dwukrotna stypendystka Robinson College Uniwersytetu w Cambridge. Autorka książek: Samoświadomość nauczyciela (1995); Stygmat społeczny (2007, 2008, 2013, 2018); Białoruska mniejszość narodowa jako grupa stygmatyzowana (2000); Wstyd (2013). Współautorka, redaktorka i tłumaczka monografii zbiorowych: Teaching the mother tongue in multilingual Europe (Londyn 1998, 2005); Dwujęzyczność i dwukulturowość (1998, wspólnie z D. Misiejuk); Gorsi inni (2008, redakcja wspólnie z M. Rusaczyk); Stygmatyzacja, tolerancja, naprawa. Integracyjna analiza psychologiczna reakcji na dewiację (2009, tłumaczenie książki A.J.M. Dijkera i W. Koomena, wspólnie z M. Rusaczyk) oraz licznych artykułów.
Książka Stygmat społeczny, wydana przez Wydawnictwo Naukowe PWN i trzykrotnie wznawiana, w 2007 roku została wyróżniona Ogólnopolską Nagrodą im. Prof. Ireny Lepalczyk przyznawaną przez Łódzkie Towarzystwo Naukowe. Publikacja Wstyd w 2015 roku została uznana przez internautów „Najlepszą książką na lato”.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Socjologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-65390-23-3
• ISBN druku: 978-83-65390-23-3
• Liczba stron: 304

Spis treści
Wstęp  9
Rozdział I
Wydarzenia 22/7  13
1. Przebieg  13
2. Szok   17
3. Zgromadzenie w hali Spektrum 22 sierpnia  19
4. Kara  21
5. Gry komputerowe  25
6. Media   26
Rozdział II
Ocaleni  31
1. Raporty z Utøi   32
2. SMS-y  40
3. Kazus Adriana Praconia  44
4. Zespół stresu pourazowego (PTSD)   50
5. Debriefing   53
6. Debriefing na Utøi  59
Rozdział III
Biografia  65
1. Wenche Breivik   66
2. Narodziny Andersa  69
3. Nowe mieszkanie. Kłopoty z Andersem  71
4. Okres szkoły podstawowej  73
5. Adolescencja  74
6. Przemiana  77
7. Bogactwo  82
8. Epizod masoński  84
9. Defeating Eurabia (pokonanie Eurabii)  85
Rozdział IV
Bomba 89
1. Przygotowania  89
2. Realizacja   91
3. Zakupy  93
4. Kondycja  94
5. Broń   97
6. Dokumentacja  100
7. Urządzenia własnego
pomysłu  100
8. Ludzie  102
Rozdział V
Poglądy 107
1. Wystąpienie ABB w trakcie procesu  108
2. Dyskusja  117
3. Ekstrakt  127
Rozdział VI
Sieć 132
1. Sieć i płeć  132
2. Męskie problemy z ciałem  136
3. Mizoginia  141
4. Incele  144
5. Paradoksy  147
6. Zemsta  149
7. Analiza zbiorcza  153
Rozdział VII
Proces  157
1. Przebieg  157
2. Skład sędziowski  161
3. Nieobecni  164
4. Masoneria. Czy Breivik był sam?  169
5. Wyrok i jego przyjęcie  170
6. Więzienie  175
Rozdział VIII
Psychodiagnoza 179
1. Możliwe konsekwencje diagnozy  180
2. Wczesna diagnoza psychologiczna Andersa  181
3. Choroba dwubiegunowa Wenche  187
4. Diagnoza Synne Sørheim i Torgeira Husby’ego  193
5. Krytyka diagnozy  199
6. Raport Terjego Tørrissena i Agnara Aspaasa  202
7. Inne stanowiska ekspertów  205
Rozdział IX
Narcyzm  209
1. Mit Narcyza   209
2. Rozumienie narcyzmu  210
3. Cechy narcystyczne ABB. Neutralizacja  215
4. Narcyzm i przemoc  220
5. Furia narcyza  223
6. „Śmiech morderców”  229
Rozdział X
Zabijanie  235
1. Miłość i śmierć  235
2. Opór przeciw zabijaniu   237
3. Osłabianie oporu przed zabijaniem. Media   240
4. Osłabianie oporu przed zabijaniem. Inni  249
5. Poczucie winy   251
Rozdział XI
Wstyd  254
1. Emocje   255
2. Emocje samoświadomościowe. Wstyd  258
3. Naruszone więzi  260
4. Fundament moralny   263
5. Między dumą a wstydem. Ambiwalencje   266
6. Spirala wstydu–gniewu   270
Rozdział XII
Post factum  276
1. Centrum 22 Lipca  276
2. „Rana pamięci”  278
3. Weimarski monodram  280
4. Film Netflixu   283
5. Hybristofilia (parafilia)   284
6. Skrajny nacjonalizm   287
7. Polski Breivik?  291
Narcyzm   291
Zabijanie  294
Antyfeminizm   295
Pseudorealizm   296
Psychodiagnoza   297
Indeks nazwisk  299