Antropologia praktyk językowych
Zbiór prac poświęconych językowi i słowu traktowanym jako podstawowe rodzaje praktyk kulturowych. Stosując nowatorską koncepcję badań praktyk językowych, Autorzy analizują różne gatunki tekstów, przedstawiają ich przeobrażenia, remediację oraz zmiany pełnionych przez nie funkcji, sięgając zarówno do dawnych, jak i współczesnych praktyk językowych.
Tom jest niezwykle bogatym w odniesienia literackie źródłem refleksji nad językiem. Pomimo różnorodności materiałowej Autorzy, skupieni wokół Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, spójnie czerpią z metodologicznej koncepcji antropologii słowa prof. Grzegorza Godlewskiego, który opatrzył książkę szczegółowym wprowadzeniem.
Skoro głównym założeniem antropologii praktyk językowych jest uznanie, że nigdy nie sprowadzają się one do tego, co językowe, i nieuchronnie przyjmują charakter kulturowy, to ukazanie ich jako takich, w możliwie szerokiej sieci powiązań kulturowych, społecznych, historycznych, musi prowadzić do uwzględnienia ich dynamiki, sprawiającej, że jako przedmioty poznania tracą one stabilność i jednorodność. Praktyki językowe, jako postaci „żywego języka”, same również „żyją” – i to nie tylko w tym sensie, że konkretny przebieg danej praktyki wynika z interakcji z niepowtarzalnym za każdym razem układem warunków, w których działa praktyk. „Życie” praktyki to również jej przemiany w pochodzie przez zmienne okoliczności kulturowe, sfery działania, konteksty, środowiska – zarówno społeczne, jak i komunikacyjne czy medialne. Z Wprowadzenia Grzegorza Godlewskiego
Development and concretisation of the original perspective concerning the word anthropology, which was formed at the Institute of Polish Culture at Warsaw University and used in language practice research. The perspective is considered the best method to perceive the language as cultural phenomenon. An extensive theoretical introduction justifies this approach and puts the undertaken research into the context of contemporary changes in cultural studies. The volume contains twelve articles which present study cases of language practice seen as cultural practice in historical context: from antiquity to modern times, from the forms of word art to swearing and searching the web.
Grzegorz Godlewski, Antropologia praktyk językowych: wprowadzenie 7
Paweł Majewski, Teksty praktyki. Początki tekstualizacji doświadczenia w antycznych praktykach piśmiennych 81
Agnieszka Karpowicz, Pre-teksty i proto-teksty. Tekstualizacja praktyk językowych jako praktyka kultury druku 103
Agata Sikora, Od sztuki działania do procedury, czyli o przemianach metarefleksji nad epistolografią w XVIII i na początku XIX wieku 131
Małgorzata Litwinowicz-Droździel, „Ten sobie mówi, a ten sobie mówi”. Ballady Adama Mickiewicza – literatura czy partytura 150
Marcin Niemojewski, Litewskie kalendarze w drugiej połowie XIX wieku: inicjacje wspólnoty praktyków słowa drukowanego 181
Marta Rakoczy, Pismo, ciało, gest: o szkolnych praktykach grafomotorycznych 208
Piotr Kubkowski, „Sekretarka”. Dzienniczka Faustyny Kowalskiej lektura antropologiczna 232
Paweł Rodak, Dziennikopisanie jako praktyka codzienności. O notatnikach Edwarda Stachury 261
Zuzanna Grębecka, Legnickie opowieści o PRL-u. Prowadzenie wywiadu etnograficznego jako praktyka profesjonalna i międzyludzka 298
Olga Kaczmarek, Legendy o krwi: praktykowanie podziału, wspólnoty i oporu 325
Agnieszka Karpowicz, Na sce-NIE! Przeklinanie jako językowa praktyka (anty)kulturowa na przykładzie performance’ów punkowych i hiphopowych 350
Jerzy Stachowicz, „W Gugle wpisuję swoje nazwisko...”. Społeczne i kulturowe funkcje praktyki wyszukiwania w sieci 381
