Antytrynitaryzm w Pierwszej Rzeczypospolitej w kontekście europejskim. Tom X

• Druk: Warszawa, 2017
• Seria / cykl: Kultura Pierwszej Rzeczypospolitej w dialogu z Europą. Hermeneutyka wartości
• Redakcja naukowa: Michał Choptiany, Piotr Wilczek
• Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tom prezentuje złożone relacje między środowiskiem polskich antytrynitarzy (braci polskich zwanych arianami lub socynianami) a przedstawicielami innych wyznań funkcjonujących w XVI i XVII wieku na terytorium Pierwszej Rzeczypospolitej oraz stanowi próbę usytuowania tego środowiska w kontekście debat i sporów toczonych w Europie w tym okresie.

Zgromadzone w nim studia dotyczą problematyki aksjologicznej obecnej w dyskursie przedstawicieli zboru braci polskich oraz kontaktów z myślą europejską i poświęcone są takim zagadnieniom jak: kształtowanie się i ewolucja doktryny antytrynitarskiej (m.in. w odniesieniu do teologii kalwinistycznej i unitarianizmu siedmiogrodzkiego), hermeneutyka biblijna i teksty filozoficzne, badania filologiczne podejmowane przez socynian, stworzone przez nich sieci kontaktów międzynarodowych i działalność na emigracji.

12-tomowa seria monografii „Kultura Pierwszej Rzeczypospolitej w dialogu z Europą. Hermeneutyka wartości” przedstawia dziedzictwo kulturowe XV-XVIII wieku jako integralną, lecz oryginalną część kultury europejskiej. Celem badawczym jest rozpoznanie dróg i form obustronnej transmisji wartości estetycznych, politycznych i religijnych oraz ukazanie w szerokim, multilateralnym kontekście porównawczym oryginalnej struktury aksjologicznej kultury polskiej epok dawnych. Teksty kultury są badane w perspektywie wewnętrznej jako zapisy aktów ukierunkowanych na rozumienie wartości, a w perspektywie zewnętrznej jako wypowiedzi włączające się w europejskie dyskusje literacko-estetyczne, polityczne, religijne. W intensywnym dialogu kultura Rzeczypospolitej przejawia nie tylko chłonność na nowe idee, lecz także kreatywność i dynamikę działania na obszarze Europy.

The authors present the complex relations between the Polish antitrinitarians (Polish brothers called Arians or Socinians) and representatives of other denominations functioning in the 16th and 17th centuries in the territory of the First Polish Republic. They attempt to place this community in the context of debates and disputes taking place in Europe then. The texts focus on the axiological issues present in the discourse of the representatives of the Polish Brethren and contacts with the European thought.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Kultura i sztuka
• Redakcja: Michał Choptiany, Piotr Wilczek
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-235-3050-3
• ISBN druku: 978-83-235-3042-8
• Liczba stron: 376

Pobierz spis treści»

Michał Choptiany, Piotr Wilczek (Uniwersytet Warszawski)
Wprowadzenie 7

I. Doktryna 21
Arie Baars (Uniwersytet Teologiczny, Apeldoorn)
Jan Kalwin i polski antytrynitaryzm 23
Steffen Huber (Uniwersytet Jagielloński, Kraków)
Andrzej Frycz Modrzewski wobec antytrynitaryzmu 51
Mihály Balázs (Uniwersytet Szegedyński)
Odmiany nonadorantyzmu w Europie Środkowo-Wschodniej
(1570–1620) 76
Simon J.G. Burton (Uniwersytet Warszawski/Uniwersytet Edynburski)
Bartłomiej Keckermann o trynitarnej naturze rozumu.
Źródła scholastyczne i ramistyczne 99

II. Dialog i spór 121
Riccarda Suitner (Uniwersytet w Erfurcie)
Radykalny reformator czy uczeń Telesia? Przypadek Agostina Doniego 123
Ádám Szabó (Uniwersytet Szegedyński)
Tajemnicze przeznaczenie. O nieznanej mowie Ernsta Sonera 143
Dávid Molnár (Uniwersytet Szegedyński)
Siedmiogrodzkie biskupstwo Valentina Radeckego (1615–1632) 160
Wojciech Ryczek (Uniwersytet Jagielloński, Kraków)
Retoryka refutacji. Polemika Adama Gosławskiego
z Bartłomiejem Keckermannem 185

III. Egzegeza i filologia 217
Jakub Koryl (Uniwersytet Jagielloński, Kraków)
Hermeneutyka braci polskich. Wprowadzenie 219
Rajmund Pietkiewicz (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu)
Polskie antytrynitarskie przekłady Biblii w dialogu Pierwszej Rzeczypospolitej ze wschodnią i zachodnią Europą 262
Jakub Koryl (Uniwersytet Jagielloński, Kraków)
Socyniański λóγος Prologu Ewangelii według św. Jana.
Filologia – doktryna – tożsamość konfesyjna 287
Magdalena Luszczynska (Uniwersytet Hebrajski, Jerozolima)
Odpis Jakuba Żyda Marcina Czechowica i chrześcijański
hebraizm w wersji ariańskiej 316
József Simon (Uniwersytet Szegedyński)
György Enyedi i Opowieść etiopska Heliodora 334

Indeks osób 363