Autoteliczne stany umysłu - funkcjonalna czynność mózgu i uwaga w przygotowaniu mentalnym sportowców
Celem tej monografii jest próba opisania autotelicznych stanów umysłu
sportowców w oparciu o wskaźniki osobowościowe, elektrofizjologiczne oraz procesy mentalne w przygotowaniu do treningu sportowego, zawodów sportowych i odpoczynku. Poszukiwano odpowiedzi na pytania o udział proce-sów mózgowych i osobowości w aspekcie autoteliczności umysłu i uwagi w wytwarzaniu podstawo-wych dla sportowców stanów umysłu, które nazwano: autoteliczny stan gotowości uwagi, autoteliczny stan zaangażowania uwagi i „stan alfa”. Za pomocą EEG zarejestrowano zmiany aktywności bioelek-trycznej mózgu po treningach neurofeedback-EEG w spoczynku i w ruchu oraz relaksacji audio-wizualnej i autogennej. Treningi te wykorzystano do modulacji aktywności mózgu (stanów umysłu) i poprawy uwagi podczas treningu i zawodów sportowych oraz wywołania stanu relaksu podczas odpo-czynku. Wykazano, że podczas treningów neurofeedback-EEG następuje wzbudzenie aktywności bioe-lektrycznej mózgu w obszarach zaangażowanych. Zauważono także, że przez potęgowanie stanu relak-su, po treningach relaksacji audio-wizualnej i autogennej, zmienia się moc w pasmie alpha. Dane empi-ryczne wskazują również, że stymulacja treningiem neurofeedback-EEG oraz treningiem relaksacji au-dio-wizualnej i autogennej może mieć wpływ na aktywność mózgu, wyrażaną zmianami w międzypół-kulowej synchronizacji mózgu i wydajność umysłu sportowców. Można mieć nadzieję, że porównanie EEG wykonanego przed i po treningach neurofeedback-EEG może pomóc w wyborze strategii przygo-towania mentalnego sportowców. Należy jednak dodać, że budowanie psychologicznego modelu auto-telicznego zaangażowania uwagi w sporcie, w oparciu o analizę poczucia autonomii, poczucia lokaliza-cji kontroli, stylu percepcyjnego, cech osobowości, wymiarów zaangażowania oraz aktywności bioelek-trycznej mózgu sportowca, wymaga integracji wiedzy dotyczącej kontekstu organizacyjnego (cechy dyscypliny sportowej).
Wstęp
1. Umysł jako funkcja mózgu i organizacja autotelicznych właściwości osobowościowych
1.1. Projekcyjne i asocjacyjne funkcje kory mózgowej
1.2. Neuroplastyczność mózgu
1.3. Synchronizacja międzypółkulowa w mózgu
1.4. Autoteliczność umysłu a osobowość autoteliczna sportowca
2. Umysł w wymiarze biologicznym i psychologicznym. Neurofilozofia jako współczesna filozofia umysłu.
2.1. Poglądy filozofii naturalistycznej i funkcjonalistycznej
2.2. Neurofizjologiczne struktury umysłu
2.3. Poziomy umysłu
2.3.1. Poziom pierwszy (1) emergentny: mózg, zmysły, reprezentacje neuronalne
2.3.2. Poziom drugi (2), przeduwagowy: właściwości bodźców, wrażenia zmysłowe
2.3.3. Poziom trzeci (3), uwagowy: uwaga, jaźń, stany uwagowe, pojęcia, mapy, obrazy
2.3.4. Poziom czwarty (4), operacyjny: organizacja pojęć, procesy psychiczne
2.4. Wydajność umysłu
3. Autoteliczność w sporcie
3.1. Rola sportu dla autotelicznego funkcjonowania
3.2. Rola autoteliczności umysłu w osiąganiu sukcesu sportowego
3.3. Motywacyjne aspekty autoteliczności sportowca
4. Autoteliczne stany umysłu i uwaga w treningu i zawodach sportowych
4.1. Stany umysłu jako obiektywna aktywność neuronalna i subiektywne odczucia psychiczne
4.2. Stany umysłu jako rozległe korelaty aktywności neuronalnej mózgu
4.3. Stany umysłu a pasma częstotliwości rytmów mózgowych
4.4. Rola autotelicznych stanów umysłu i uwagi w przygotowaniu mentalnym sportowców
4.4.1. Autoteliczny stan gotowości uwagi podczas treningu sportowego
4.4.2. Autoteliczny stan zaangażowania uwagi podczas startu w zawodach sportowych
4.4.3. Autoteliczny „stan alfa” w odnowie psychosomatycznej sportowców
4.5. Uwaga jako poznawczy mechanizm redukcji informacji
4.5.1. Deficyty uwagi
4.5.2. Deficyt uwagi w ADHD u sportowców
5. Osobowościowe uwarunkowania autoteliczności umysłu
5.1. Poczucie autonomii i lokalizacji kontroli jako osobowościowe wyznaczniki autoteliczności umysłu
5.2. Styl percepcyjny (zależność versus niezależność od pola percepcyjnego) jako preferowany sposób funkcjonowania poznawczego
5.3. Rola poczucia autoteliczności (autonomii i lokalizacji kontroli) w sporcie (przesłanki teoretyczne autoteliczności umysłu sportowca)
5.4. Czynniki Wielkiej Piątki jako osobowościowe wyznaczniki autoteliczności
6. Trening mentalny w sporcie
6.1. Trening mentalny w sporcie jako przedmiot badań empirycznych
6.2. Modulowanie aktywności bioelektrycznej mózgu
6.2.1. Biologiczne sprzężenie zwrotne (biofeedback)
6.2.2. Trening neurofeedback-EEG
6.3. Zastosowanie treningu neurofeedback-EEG
6.4. Zastosowanie treningów relaksacyjnych
7. Założenia i problematyka badań własnych oraz wskaźniki empiryczne zmiennych
7.1. Metodologia badań własnych
7.2. Teoretyczne przesłanki dla pytań i hipotez badawczych
7.3. Pytania i hipotezy badawcze
7.4. Osoby badane
7.5. Narzędzia badawcze
7.6. Procedura i przebieg badań
7.7. Analiza statystyczna
8. Wyniki badań. Przebieg zmian amplitudy w pasmach EEG podczas treningu mentalnego i w synchronizacji międzypółkulowej mózgu 1
8.1. Zmiany amplitudy w pasmach EEG w przebiegu treningów neurofeedback-EEG 107
8.2. Synchronizacja międzypółkulowa w mózgu po treningach neurofeedback-EEG
9. Wyniki badań. Zmiany w autotelicznych stanach umysłu, uwadze oraz w krzywej pracy umysłowej
9.1. Zmiany w autotelicznych stanach umysłu, warunki bazowe
9.1.1. Autoteliczny stan gotowości uwagi
9.1.2. Autoteliczny stan zaangażowania uwagi
9.1.3. Autoteliczny stan alfa (stan relaksu) po treningach relaksacyjnych
9.2. Zmiany w przebiegu krzywej pracy umysłowej
9.2.1. Zmiany w krzywej pracy umysłowej po treningach neurofeedback-EEG
9.2.2. Zmiany w krzywej pracy umysłowej po treningach relaksacyjnych
10. Wyniki badań. Związki pomiędzy amplitudą EEG, autotelicznymi stanami umysłu i wydajnością pracy umysłowej
10.1. Związki pomiędzy osobowością i zaangażowaniem
10.2. Związki pomiędzy amplitudą EEG a krzywą pracy umysłowej po treningach neurofeedback-EEG w spoczynku.
10.3. Związki pomiędzy amplitudą pasm EEG a krzywą pracy umysłowej po treningach neurofeedback-EEG w ruchu
10.4. Związki pomiędzy amplitudą EEG paśmie alpha EEG a krzywą pracy po treningach relaksacyjnych
10.5. Związki pomiędzy krzywą pracy umysłowej i autotelicznym zaangażowaniem po treningach neurofeedback-EEG w ruchu
11. Znaczenie autotelicznych stanów umysłu i uwagi w przygotowaniu mentalnym sportowców. Próba syntezy i dyskusja wyników
11.1. Osobowościowe wyznaczniki autoteliczności stanów umysłu
11.2. Neurofizjologiczne predykatory uwagi
11.3. Wydajność umysłu w mentalnym przygotowaniu sportowca
11.4. Relaksacja w odnowie i regeneracji po wysiłku sportowym
12. Praktyczne implikacje wyników badań autotelicznych stanów umysłu i uwagi w przygotowaniu mentalnym sportowców
Podsumowanie
Bibliografia
