Balaghan - 30 Mikro-esej o mikro-florze
Książka pomyślana została jako dzieło ofiarowane Profesorowi Aleksandrowi Nawareckiemu, twórcy mikrologii literackiej, historykowi i teoretykowi literatury, znanemu autorowi prac śląskoznawczych. Teksty, zgromadzone w prezentowanym tomie, wyrastają z bliskich Mu fascynacji – z poszukiwania literackich osobliwości, przygody studiowania detali i sięgania po sztukę mikrochwytu. Pisane przez przyjaciół Profesora, kolegów, uczniów, miłośników i „zazdrośników” – zachowują przy tym cenną różnojęzyczność i przyjmują odmienne formy: od poezji po literacką prozę; od obszernych, drobiazgowych studiów, uważnych prac dokumentacyjnych czy popisowych przykładów sztuki interpretacji po mikrolektury i erudycyjne eseje, niekiedy fabularyzowane. Wielość form, tematów, kontekstów, inspiracji i sposobów czytania koresponduje z wieloznacznością słowa „balaghan” (m.in. namiot, dom, bałagan, objazdowy teatr) umieszczonego w tytule książki. O znaczeniach, które ze sobą niesie, redaktorzy tomu piszą szczegółowo we wstępie. Wskazują też na twórczy charakter „bałaganiarskiego” nadmiaru, z jeden strony – na produktywną wielość języków, z drugiej – nomadyczność tych, których domem jest litera.
Recenzja książki ukazała się w czasopiśmie „Nowe Książki” 6/2016, s. 42–43 (Wojciech Kaliszewski: "Wszystko, co drobne").
Spis treści
Cały ten balaghan… (Mariusz Jochemczyk, Magdalena Kokoszka, Beata Mytych Forajter) / 9
Justyna Bargielska
Kapitanie, tu Sally / 15
(Nano)dialogi z poetyckim kontekstem
Janusz Ryba
Wachlarz: oświeceniowy „gadżet” / 19
Magdalena Bąk
Nici i nitki w twórczości Słowackiego / 29
Maciej Szargot
Dwa (małe) liryczne komentarze do Nie-Boskiej komedii / 39
Elżbieta Grodzka-Łopuszyńska
Od Pocałunków do Impresji — rzecz o przenikaniu / 49
Wioletta Bojda
Bez granic / 59
Marian Kisiel
Poróżnienie w śmierci. O Dwóch śmierciach Władysława Szlengla / 77
Maciej Tramer
Edycja, której nie było — albo: jak zrobiony jest Krzysztof Baczyński / 85
Mariusz Jochemczyk
Odwrócona perspektywa. Mała Ameryka Haliny Poświatowskiej / 99
Romuald Cudak
Piety. Miniatura interpretacyjna / 109
Kalina Jaglarz
Uchyłki. O poetyce uchylania w psalmie Tadeusza Nowaka / 119
Joanna Dembińska-Pawelec
Mikrologiczna lektura Hymnu o Perle Czesława Miłosza / 131
Joanna Kisiel
Zanikanie? Ślady podmiotu w poezji Ryszarda Krynickiego / 143
Jan Piotrowiak
Skryptorium wiersza. Ludzie dla początkujących Ewy Lipskiej / 151
Grzegorz Olszański
Leżenia (o jednej z figur dyskursu geriatrycznego) / 161
Miłosz Piotrowiak
Do-tkliwość wojny. Omijam czule trawy, kiedy idę drogą… Wojciecha Bąka i Drach Szczepana Twardocha / 175
Zakładka teologiczna
Ryszard Koziołek
Trzy ucieczki Boga (esej miejscami fabularyzowany) / 193
Piotr Bogalecki
Nie wiem, co zrobić (z tą wiarą). Justyna Bargielska oddaje życie / 205
Mikrohistorie… osobne/osobliwe/osobiste
Iwona Słomak
Amplifikacja w warsztacie mikrologa / 223
Marek Piechota
O pierwszym segmencie zestawienia „»fantazje« etymologiczne romantyków” (mikrowstęp do rzeczy znacznie poważniejszej) / 235
Jarosław Ławski
Mroczny moment. O Wspomnieniach polskiego wygnańca Augusta Antoniego Jakubowskiego / 243
Anna Janicka
Poetyka skoku i wrzenia. Włodzimierza Spasowicza wyprawa do Bułgarii / 257
Elżbieta Hurnikowa
Gry, miłostki, epizody. Jednoaktówka Partnerka na tle twórczości Arthura Schnitzlera / 267
Anna Szawerna-Dyrszka
Obrachunki w „Pionie”, czyli o pewnym konkursie i debiucie prozatorskim Czesława Miłosza / 277
Zbigniew Kadłubek
Antypokrzywa. Rozprawka o zazdrości / 285
Aleksandra Kunce
Sprawiedliwi. Punkty doświadczeń / 291
Magdalena Piekara
Mikroświat śląskiej rodziny w ujęciu socrealistycznym / 321
Tadeusz Sławek
Zawsze jest jakieś ale. Pinokio, czyli co to znaczy „wyjść na ludzi”? / 331
Zielona lamówka
Lucyna Nawarecka
„Mróweczki” Słowackiego / 351
Magdalena Kokoszka
Złotnicy robaczki / 355
Zdzisława Mokranowska
Mikro-esej o mikro-florze / 369
Iwona Gralewicz-Wolny
„W gęstej jak syrop mikroliryce materii”. O Mikrokosmosie Wisławy Szymborskiej / 379
Andrzej Kotliński
Ichtiolog filolog, wędkarz rybak. O wierszu Mirona Białoszewskiego Czerwony ichtiolog (i przy jego okazji) / 391
Zdzisław Marcinów
Śmierć pięknych węgorzy. O ostatnim opowiadaniu Oty Pavla / 411
Beata Mytych Forajter
Najmniejsze zwierzę Justyny Bargielskiej / 421
Marek Bieńczyk
Kontener / 435
Bibliografia / 441
Indeks osobowy (M. Jochemczyk, M. Kokoszka, B. Mytych-Forajter) / 467
Summary / 481
Résumé / 483
