Być w mniejszości. Być mniejszością
Autorzy artykułów reprezentują różne ośrodki naukowe, zróżnicowane dziedziny wiedzy, a zagadnienie mniejszości postrzegają z różnych perspektyw. Pragną zabrać głos w imieniu tych wszystkich, którzy z różnych powodów znajdują się na marginesie grup większościowych. Według Alberta Camusa rolą pisarza jest występowanie w obronie wykluczonych, którym odebrano ów oskarżycielski głos. Harold Pinter chce odkrywać „rzeczywistość przez sztukę” dla odbudowania ludzkiej godności. Działania te mają na celu, jak pisała Emma Goldman w swym eseju o wymownym tytule Mniejszości wobec większości, „rozdzielić i rozbić” to, co większościowe, bowiem „zawsze - niezależnie od epoki - mniejszości niosły sztandar wielkiej idei, wysiłku wyzwolenia. Przeciwnie działa masa, której ciężar uniemożliwia ruch”. Ta orędowniczka praw kobiet i wolności seksualnej nie pragnie bynajmniej wyrazić pogardy dla „tłumu”, lecz zwrócić uwagę na siłę sprawczą myślącej istoty ludzkiej, gotowej do zmiany zmurszałego i niesprawiedliwego systemu na rzecz prawdziwie demokratycznego społeczeństwa składającego się z wolnych ludzi: „żywe jednostki i życiowa prawda społecznego i ekonomicznego dobrobytu mogą się urzeczywistnić jedynie za sprawą gorliwości, odwagi i bezkompromisowej determinacji inteligentnych mniejszości, nie zaś dzięki masom”.
Tomasz Kaczmarek
Tomasz Kaczmarek, Wprowadzenie 9
Mniejszość — płeć — literatura 13
Edyta Janiak, Jak wyrazić siebie w języku? Przypadek szalonej Ofelii 15
Magdalena Dąbrowska, O zapomnianym źródle do studiów nad twórczością rosyjskich pisarek doby oświecenia (rekonstrukcja zamysłu i etapów pracy nad pierwszym w Rosji słownikiem kobiet pióra) 23
Weronika Pawlik-Kwaśniewska, Strach w Zameczku Anny Mostowskiej jako narracja destabilizująca 35
Przemysław Szczur, Retoryka rewolucyjna w zderzeniu z mniejszościami seksualnymi. Analiza czterech pamfletów z okresu Wielkiej Rewolucji Francuskiej 45
Luc Leguérinel, Libertynizm w dziele Jewdokii Nagrodskiej 57
Mateusz Król, Transowe obecności w literaturze ponowoczesnej 69
Marta Szymor-Rólczak, Literatura w krótkich spodenkach…, ale pod krawatem. O niemasowych wy- tworach rynku wydawniczego dla dzieci i młodzieży w kontekście problemów z określeniem adresata intencjonalnego 79
Artysta (post)modernistyczny jako mniejszość 103
Tomasz Kaczmarek, Francuski teatr feministyczny na przełomie XIX i XX wieku 105
Joanna Raźny, Wątki paryskie w twórczości powieściowej Włodzimierza Perzyńskiego (na przykładzie Wiosny) 123
Gabriela Matuszek, Artyści modernistyczni jako mniejszość 151
Lidia Ignaczak, Między asymilacją a wykluczeniem, czyli o paradoksach emigracyjnego życia i twórczości artysty kabaretowego 165
Tomasz Ferenc, Obcość jako kategoria analityczna w badaniach nad polską emigracją artystyczną 187
Mniejszość — polityki — światopoglądy — artykulacje 207
Jean-Luc Sochacki, Polska mniejszość narodowa a prehistoria nauczania języków i kultur rodzimych we Francji (1919–1939) 209
Grażyna Olszaniec, Na marginesie słów Xaviera Gralla: dlaczego kultura francuska jest „macochą” dla Bretończyków? 219
Daria Ławrynow, Kozacy — naród, etnos, stan społeczny? Problem tożsamości Kozaków z terytorium Federacji Rosyjskiej (XX–XXI wiek) 239
Sylwia Szarejko, Lampedusa — drzwi do Europy. Kiedy większość staje się mniejszością… Współczesna emigracja afrykańska na kontynent europejski 257
Sebastian Zacharow, Wpływ deportacji Akadian na estetykę i poetykę francuskojęzycznego teatru w Kanadzie 275
Julita Woźniak, Monika Kopytowska, Jak Polak widzi Innego? Wpływ mowy nienawiści skierowanej do osób odmiennych kulturowo na społeczną percepcję Innych 287
Katarzyna Zawadzka, Specyfika działalności społecznej w obszarze trzeciego sektora na przykładzie LGBT 313
Pytania o wspólnotę 325
Jolanta Kowal, Nieporozumienia i konflikty personalne między Polakami i cudzoziemcami w środowisku naukowym Uniwersytetu Wileńskiego z lat 1803–1825 327
Tomasz Nakoneczny, Inny/Obcy jako kategoria mistyfikacji. Galicja w optyce postkolonialnej 339
Tadeusz Półchłopek, Negocjowanie nowoczesności w dyskursach Leszka Dunina Borkowskiego 361
Michał Krzykawski, Być inaczej — być z innymi? Derrida, Nancy i pytanie o wspólnotę 381
Indeks osób 397
Informacje o Autorach 415
