„Chowanna” 2013. R. 56(70). T. 2 (41): Nauczyciel we współczesnej kulturze - 16 Oswajanie z tekstami kultury w przygotowaniu nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej — na przykładzie form teatralnych
W prezentowanym tomie „Chowanny” Nauczyciel we współczesnej kulturze podjęto dyskurs nad kulturowym aspektem konstytuującym unikatowość i społeczną rangę nauczycielskiej profesji. Uznając, iż kultura współczesna zasadniczo sytuuje rolę nauczyciela w triadzie „pewność- wątpliwość- pokora” nakreślono, w pryzmacie różnych teorii i danych empirycznych, nauczycielskie powinności i dylematy związane z ich realizacją. Podstawowe dla pracy pytanie o to jakie miejsce może i powinien zajmować nauczyciel we współczesnej kulturze, wyznaczyło dwa obszary prezentowanych analiz. Pierwszy, określający kulturowe aspekty funkcjonowania nauczyciela. Drugi, ukazujący postawy nauczycieli wobec wymagań współczesnej kultury. Praca nie ma charakteru opracowania całościowego, nie sposób bowiem poruszyć, choćby nawet powierzchownie, wszystkich interesujących wątków zagadnienia. Jest jedynie zbiorem myśli, impulsem do dalszej refleksji nad rolą nauczyciela we współczesnym, skomplikowanym świecie nieoczywistości, nieograniczonych możliwości, zawieszenia i niepewności. Praca kierowana jest do nauczycieli, pedagogów, adeptów zawodu nauczycielskiego, ale także do każdego Czytelnika, któremu namysł i refleksja towarzyszy w codziennym kontakcie ze współczesną kulturą.
SPIS TREŚCI
Wprowadzenie (Beata Pituła) 11
Artykuły
Kulturowe aspekty funkcjonowania współczesnego nauczyciela
STANISŁAW JUSZCZYK
Nauczyciel we współczesnej kulturze medialnej 17
MARIA DEPTUŁA
Rozwijanie kapitału społecznego jako zadanie nauczycieli 29
ŁUKASZ MICHALSKI
Dwa psy, czyli o estetykach obecności w kulturze wobec wyzwań edukacji 43
ANNA GAJDZICA
Pomiędzy zmieniającym a byciem zmienianym. Zmiana jako element zawodowego funkcjonowania nauczyciela 51
AGNIESZKA WEINER
Współczesne (mega)trendy edukacji muzycznej a sytuacja polskiego nauczyciela 61
URSZULA SZUŚCIK
Edukacja kulturalna a edukacja przez plastykę 81
BEATA MAZEPA-DOMAGAŁA
Kompetencje artystyczno-wartościujące nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej w kontekście edukacji kulturalnej i procesu kształcenia plastycznego dziecka w młodszym wieku szkolnym 93
KATARZYNA BORZUCKA-SITKIEWICZ
Kulturowe wyznaczniki socjalizacji adolescentów. Nauczyciel wobec wyzwań współczesności 107
BEATA ECLER-NOCOŃ
Nauczyciel wobec zmiany kulturowej a poszukiwanie prawdy o dobru w kontekście myśli Karola Wojtyły 119
WIOLETTA JUNIK
Jak mogą się odnaleźć? Nauczyciel i uczeń w kulturze popularnej 131
BARBARA SMOTER
Tabu seksualne w rodzinie i szkole. W poszukiwaniu (nie)obecnych kategorii 145
ANNA BAUTSZ-SONTAG
Narracje towarzyszące — interpretujące oraz wychowawcze w procesie biblioterapeutycznym 157
ALICJA KORZENIECKA-BONDAR
O potrzebie ustanowienia sieci współdziałania pomiędzy życiem rodzinnym i zawodowym nauczycielek (analiza przy użyciu kategorii czasu) 171
JAROSLAV VETEŠKA
The role of qualifications and competences in initial and further education 179
ANNA KLIM-KLIMASZEWSKA, EWA JAGIEŁŁO
Nauczyciel przedszkola w społeczeństwie wielokulturowym 193
Nauczyciel a kultura — doniesienia z badań
KATARZYNA KRASOŃ
Oswajanie z tekstami kultury w przygotowaniu nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej — na przykładzie form teatralnych 203
EWA JAROSZ
Nauczyciel a ochrona praw dziecka 217
BEATA PITUŁA
Wokół roli nauczyciela w kulturze — nauczycielskie interpretacje 231
BEATA DYRDA
Kompetencje nauczyciela w pracy z uczniami zdolnymi — wybrane wyniki badań empirycznych nad edukacyjnym wspieraniem rozwoju uczniów zdolnych 245
ZENON GAJDZICA
Nauczyciele szkoły ogólnodostępnej o swoim przygotowaniu do pracy z uczniem niepełnosprawnym w kontekście przemian pierwszej dekady XXI wieku 263
MAŁGORZATA KITLIŃSKA-KRÓL
Nauczyciele i edukacja międzykulturowa 275
MONIKA SULIK
Społeczno-kulturowy wymiar doświadczeń kobiet będących nauczycielami akademickimi — refleksje z badań 289
MAŁGORZATA KARCZMARZYK
Wybrane podręczniki dla klas pierwszych edukacji zintegrowanej — analiza metodą wizualno-werbalną Günthera Kressa oraz Theo van Leeuwena 303
ALICJA GAŁĄZKA
Intercultural communication through drama in the language classroom — teachers’ perspective 313
MARIUSZ WOŁOSZ
Rola szkół artystycznych w kształtowaniu środowiska kulturowego Bytomia 325
MAŁGORZATA ŁĄCZYK, MAGDALENA KLESZCZ
Pomiędzy wyobcowaniem a partycypacją — nauczyciele wobec wartościowania atrybutów kultury postmodernistycznej 337
Recenzje
Józefa Bałachowicz: Style działań edukacyjnych nauczycieli klas początkowych. Między uprzedmiotowieniem a podmiotowością. Warszawa: Wydawnictwo WSP TWP 2009, ss. 335, ISBN 978-83-61121-07-7 (Małgorzata Suświłło) 351
Beata Dyrda: Edukacyjne wspieranie rozwoju uczniów zdolnych. Studium społeczno‑pedagogiczne. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak 2012, ss. 536, ISBN 978-83-62015-42-9 (Teresa Giza) 359
Nowe media w edukacji. Red. Tadeusz Lewowicki, Bronisław Siemieniecki. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek 2012, ss. 265, ISBN 978-83-7780-327-1 (Tomasz Huk) 367
Cyberprzestrzeń i edukacja. Red. Tadeusz Lewowicki, Bronisław Siemieniecki. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek 2012, ss. 362, ISBN 978-83-7780-326-4 (Marcin Musioł) 373
Sprawozdania
Międzynarodowa Konferencja Naukowa Dylematy pedagogiki społecznej w postmodernistycznym świecie, Brno, Republika Czeska, 19—20 kwietnia 2012 roku (Agata Rzymełka‑Frąckiewicz) 379
Spotkanie naukowe doktorantów Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego pt. Złożone konteksty rozwoju, Katowice, 9—10 maja 2013 roku (Magdalena Hyla) 385
