„Chowanna” 2014. T. 2 (43): W stronę rozwoju ludzkich potencjalności - z perspektywy interdyscyplinarnej - 20 Kreowanie edukacji globalnej (planetarnej): utopijna iluzja czy rzeczywistość?
Red. naczelny Ewa Syrek, red. części monograficznej Beata Dyrda
Podjęcie problematyki rozwoju ludzkich potencjalności w zawartych w części monograficznej tomu „Chowanny” artykułach wpisuje się w nurt publikacji z obszaru psychopedagogiki pozytywnej, zorientowanej na problemy dotyczące poznania i zrozumienia tych czynników jednostkowych i uwarunkowań środowiskowych, które wiążą się z wykorzystaniem zasobów i cnót ludzkich. Problematyka rozwoju ludzkich potencjalności związana jest z coraz bardziej szeroką i śmiałą obecnością publikacji wywodzących się z nurtu nowego paradygmatu psychologii mocnych stron człowieka i postulatów psychologii pozytywnej, która reorientuje
zainteresowania badawcze z ludzkich słabości na ludzką siłę, poszukuje odpowiedzi na podstawowe pytania ludzkiej kondycji i egzystencji w kontekście pełniejszego wykorzystania potencjału ludzkiego (ang. human potentials), a także z pedagogiką rozwoju (pedagogiką pozytywną), która koncentruje się na zasobach człowieka, jego
zdolnościach, uzdolnieniach, kreatywności i mądrości życiowej. Tak jak głównym przedmiotem zainteresowań psychologii pozytywnej jest opisanie i wyjaśnienie czynników, które gwarantują człowiekowi dobre i szczęśliwe życie, tak zadaniem pedagogiki i edukacji pozytywnej jest wspieranie człowieka w rozwoju jego potencjalnych i urzeczywistnionych zdolności i uzdolnień, cnót obywatelskich, osobistych. Poruszenie tych zagadnień w tekstach tomu czasopisma pozwala spojrzeć na ludzkie potencjalności przez szeroki wachlarz pojęć i znaczeń, które wiążemy z zaletami, cechami i możliwościami człowieka, a które mogą zostać skutecznie wykorzystane jedynie w określonych warunkach środowiskowych.
Na część tekstów rozproszonych tomu składają się artykuły, w których autorzy rozważają między innymi tematykę skupioną na przemocy wobec dzieci, roli wykształcenia matki w kontekście strategii rozpoznawania i rozwijania zainteresowań i zdolności dzieci, refleksyjności w rozwoju człowieka dorosłego, poczuciu osamotnienia u dzieci zdolnych czy edukacji globalnej (planetarnej).
Od Redakcji 7
Wspomnienie (Ewa Jarosz) 9
Część monograficzna
W stronę rozwoju ludzkich potencjalności – z perspektywy interdyscyplinarnej (pod redakcją Beaty Dyrdy )
W stronę rozwoju ludzkich potencjalności – z perspektywy interdyscyplinarnej. Wprowadzenie w problematykę ( Beata Dyrda ) 13
Krzysztof J. Szmidt: Od potencjalności do transgresji historycznych – kreatywność na rożnych poziomach 17
Joanna Szen-Ziemiańska, Maciej Karwowski: Uwarunkowania realizacji potencjału: od kreatywności do osiągnięć twórczych 41
Katarzyna Krasoń: Ekspresja somaestetyczna w aktualizacji potencjalności kreacyjnej dziecka 61
Wiesława Limont: Wrażliwość, intensywność a potencjał rozwojowy osób wybitnie zdolnych 81
Andrzej Sękowski, Tomasz Knopik: Psychologia mądrości – w trosce o integralny rozwój uczniów zdolnych 95
Teresa Giza: Wspieranie rozwoju zdolności uczniów w szkołach w Bułgarii – kierunki zmian 111
Ewa Wysocka: Postawy twórcze versus odtwórcze dzieci w młodszym wieku szkolnym i „ewolucja” tych postaw jako egzemplifikacja idei transgresji w edukacji szkolnej 127
Ewa Bielska: Tożsamość jako projekt refleksyjny a ambiwalencje jej statusu wobec matryc władzy dyscyplinującej 153
Irena Pilch: Makiawelizm, narcyzm, psychopatia: ciemna triada jako próba opisania osobowości eksploatatora 165
Irena Przybylska: Między uspołecznieniem a indywidualizacją – w stronę rozwijania potencjału emocjonalnego w edukacji 183
Monika Modrzejewska-Świgulska: Poczucie własnej skuteczności w rozwijaniu zdolności i uzdolnień uczniów w narracjach nauczycieli twórczości 197
Ryszarda Ewa Bernacka: Nonkonformizm jako cecha osobowości Polaków trzech pokoleń 215
Dorota Turska, Anna Wankiewicz: Kto sięga po „katalizator” rozwoju? Otwartość na doświadczenie i kontrola wolicjonalna uczestników programu Erasmus 235
Piotr Błajet, Beata Przyborowska: Krajowe Ramy Kwalifikacji z perspektywy rozwoju człowieka 253
Adam Roter: Wyczerpanie się potencjału państwa narodowego na rzecz potencjału mniejszości etniczno-regionalnych (przykład Górnego Śląska) 267
Studia i rozprawy
Ewa Jarosz: Przemoc wobec dzieci w Polsce. „Dwie strony medalu” – oficjalny zakaz a społeczna rzeczywistość 283
Joanna Łukasiewicz-Wieleba, Alicja Baum: Wykształcenie matki jako czynnik różnicujący rodzicielskie strategie rozpoznawania i rozwijania zainteresowań i zdolności dzieci 301
Danuta Słaba: Wokół zagadnienia refleksyjności w rozwoju człowieka dorosłego 321
Joanna Kapica-Curzytek: Kreowanie edukacji globalnej (planetarnej): utopijna iluzja czy rzeczywistość? 339
Recenzje, komunikaty, polemiki
Henry A. Giroux, Lech Witkowski: Edukacja i sfera publiczna. Idee i doświadczenia pedagogiki radykalnej. Przedmowa Zbigniew Kwieciński. Posłowie Tomasz Szkudlarek. Aneks Zbyszko Melosik, Bogusław Śliwerski. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2010, 525 s., ISBN 978-83-7587-536-2 (Julita Orzelska) 357
Anna Gajdzica: Portret zbiorowy nauczycieli aktywnych. Między zaangażowaniem a oporem wobec zmian. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2013, 382 s. (23 schematy, 34 tabele, 69 wykresow), ISBN 978-83-7780-690-6
(Tatiana Kłosińska) 363
Konferencja O pedagogice Profesora Bogdana Suchodolskiego. W 110. rocznicę urodzin (Sosnowiec, 12 maja 2014 r.) (Maria Kycler) 369
