Ciało – muzyka – performans - 04 O fizyczność głosu Skandal śpiewającego ciała

• Druk: Katowice, 2017
• Redakcja naukowa: Jacek Mikołajczyk, Maria Popczyk
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

W humanistyce kwestie mające związek z wykonaniem, a zatem performowaniem muzyki zawsze stanowiły nieodłączny element refleksji teoretycznej zajmowały miejsce w podziale dziedzin jednakże celem publikacji jest skonceptualizowanie sytuacji wykonawcy muzyki i wtedy konwencje odbioru oraz podziały gatunkowe neutralizują refleksję nad cielesnym wymiarem performansu. Dlatego wydaje się, iż ważne jest wskazanie, odsłonięcie i nazwanie tych teoretycznych barier oraz spojrzenie na performans od strony muzyczności ciała i ucieleśnienia muzyki. Muzyka może być traktowana jako byt abstrakcyjny, jak przekonywali Boecjusz i Leibniz, a dzisiaj kognitywiści, jednakże wykonywana uzyskuje materialność, a audialna natura pojedynczej realizacji abstrakcyjnego utworu stanowi istotny komponent dzieła muzycznego jako takiego. Wykonanie zakłada obecność ciała wykonawcy, które staje się elementem całego estetycznego doświadczenia. Oś refleksji zebranych w niniejszym tomie artykułów, dość umownie zgrupowanych w dwóch lustrzanych częściach, oscyluje zatem wokół zagadnień muzyczności ciała wykonawcy – z jednej, oraz cielesności performansu – z drugiej strony. Spojrzenie na performans od strony muzyki i ciała pozwala odświeżyć nasze podejście do istniejących już i historycznie opisanych stanowisk zajmowanych wobec ciała wykonawcy i oświetlić je z nowej perspektywy. Z tak postawionego problemu wyłania się wielość optyk metodologicznych, a te ukazują dychotomię torów badawczych. Jedne z nich będą nadal traktować ciało jako instrument, inne z kolei zwrócą uwagę na symbiozę świadomości i cielesności; jedne będą kładły nacisk na audialność, drugie z kolei będą podkreślać fuzję audialno-wizualną. Znamienne, że w każdym przypadku sztuka wykonawcza, jak również same dzieła inicjują podobnie inspirujące akademickie dyskusje.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Kultura i sztuka
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Muzyka
• Redakcja: Jacek Mikołajczyk, Maria Popczyk
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-226-3106-5

Spis treści

Wstęp (Jacek Mikołajczyk, Maria Popczyk) / 7

Małgorzata Kądziela: Performatywność i jej funkcje w wybranych modelach performatywnych w muzyce / 15
Lilianna Bieszczad: Nowe rozumienie „materialności” działań aktora/performera w kontekście zwrotu performatywnego /31

Część pierwsza
Muzyczność ciała – cielesność performansu
Małgorzata A. Szyszkowska: Zakryte, nieobecne, niejednoznaczne: uwagi na temat cielesności śpiewu i instrumentalnego rozumienia ciała w tradycjach wokalnych / 51
Jacek Mikołajczyk: O fizyczność głosu. Skandal śpiewającego ciała / 74
Pola Sobaś-Mikołajczyk: „A jednak żałuję, że […] moją twarz wydrukują obok zdjęcia małej czarnej”. Ciało Deborah Voigt i Tary Erraught wobec mitu Callas i współczesnej debaty o zjawisku fat-shamingu w operze /86
Marta Kula: Rytmika E. Jaques-Dalcroze’a – przez ruch do muzyki / 99
Anastasia Nabokina: Poza ramą. Wizerunki kobiet i mężczyzn w Jeziorze łabędzim i Giselle Matsa Eka / 111
Anna Kawalec: Antropolog czyta taniec. Alfred Gell i rytuał ida / 132
Jakub Petri: Doświadczenie estetyczne w ekstremalnych środowiskach audiowizualnych / 148
Piotr Zawojski: Sonowizualne strategie Ryoji Ikedy. Ciało jako wielofunkcyjny instrument polisensoryczny / 160
Grzegorz Kondrasiuk: Cyrk – ciało – muzyka – performans /181
Alicja Głutkowska-Polniak: Muzyk rockowy (jako performer) – wpływ „świata dizajnu” na kreację artysty / 193

Część druga
Cielesność aktora – muzyczność performansu
Artur Duda: Impuls muzyczny w aktorstwie cielesno-performatywnym / 211
Piotr Morawski: Bogusławski tańczy. Tworzenie ciała muzycznego / 233
Magdalena Figzał: Muzyka a gest performatywny w przedstawieniach Krzysztofa Warlikowskiego / 250
Małgorzata Andrzejak-Nowara: Lucyfer wcielony – kreacja Mariusza Bonaszewskiego w Sprawie Jerzego Jarockiego / 266
Katarzyna Peplinska: ,,Umrzeć to byłaby wielka przygoda”. Piotruś Pan w reżyserii Roberta Wilsona / 284
Beata Popczyk-Szczęsna: Ciała obecne – ciała znaczące – „Ciała obce” / 296
Aneta Głowacka: Ciało i głos. Teatr chórowy Marty Górnickiej  / 311
Weronika Łucyk: „Chopin bez fortepianu” – muzyka we władzy spojrzenia / 328
Ewa Wąchocka: Głos, muzyka, ciało w teatrze radiowym / 346

Noty biograficzne / 367
Indeks nazwisk / 375