Ćwiczenia z retoryki

• Druk: Warszawa, 2010
• Redakcja naukowa: Agnieszka Budzyńska-Daca, Maria Barłowska, Maria Załęska
• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Wszechstronny i nowoczesny zbiór ćwiczeń rozwijających umiejętności retoryczne: • podział materiału na 5 części, odpowiadających etapom przygotowania tekstu według metody retorycznej: • dobieranie argumentów (inventio), • rozplanowania ich kolejności (dispositio), o dobór słów (elocutio), • zapamiętywanie tekstu (memoria), o wygłoszenie tekstu przed publicznością (actio); • przykłady w oparciu o teksty współczesne z najróżniejszych obszarów języka: • przemówień i literatury pięknej, o wypowiedzi naukowców i publicystów, • z mowy potocznej i współczesnych blogów; • każdy rozdział wzbogacony o wskazówki bibliograficzne i teoretyczne z różnorodnym zestawem ćwiczeń, zarówno do pracy grupowej, jak i indywidualnej. Książkę polecamy studentom kierunków humanistycznych, przede wszystkim filologii polskiej, dziennikarstwa i politologii, socjologii a także marketingu i reklamy.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Literaturoznawstwo
• Redakcja: Agnieszka Budzyńska-Daca, Maria Barłowska, Maria Załęska
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-01-20572-0
• ISBN druku: 978-83-01-16423-2
• Liczba stron: 464

Słowo od Redaktorek	15
1. Inwencja	19
	1.1. Ustalanie tezy głównej	21
		Bibliografia	21
		Wprowadzenie	21
		1.1.1. Rozpoznawanie kwestii szczegółowej i ogólnej	23
		1.1.2. Formułowanie kwestii szczegółowej i ogólnej	24
		1.1.3. Sformułowanie tezy	25
		1.1.4. Funkcjonalne sformułowanie tezy	27
		1.1.5. Formułowanie propozycji	29
	1.2. Rodzaje retoryczne	30
		Bibliografia	30
		Wprowadzenie	30
		1.2.1. Rozpoznawanie rodzajów retorycznych	33
		1.2.2. Rodzaje retoryczne wobec gatunków użytkowych	38
		1.2.3. Funkcjonowanie rodzajów retorycznych	39
		1.2.4. Harmonia rodzajów retorycznych	42
		1.2.5. Stosowanie rodzajów retorycznych	44
		1.2.6. Recenzja	45
		1.2.7. Mowa sądowa	46
		1.2.8. Autoprezentacja	47
	1.3. Ustalenie status sprawy	48
		Bibliografia	48
		Wprowadzenie	48
		1.3.1. Pojęcie i rodzaje status	49
		1.3.2. Status w różnych rodzajach retorycznych	50
		1.3.3. Status jako narzędzie analizy argumentacji	51
		1.3.4. Status w opracowaniu tematu wystąpienia	53
		1.3.5. Stan sprawy i argumentacja	53
		1.3.6. Status w analizie dyskusji	54
		1.3.7. Status i „trudne pytania”	55
	1.4. Audytorium retoryczne	57
		Bibliografia	57
		Wprowadzenie	57
		1.4.1. Czynna analiza audytorium	58
		1.4.2. Dostosowanie mowy do audytorium	59
		1.4.3. Bierna analiza audytorium	60
		1.4.4. Mówca i audytorium	63
		1.4.5. Kreowanie audytorium	66
		1.4.6. Ocena problemu z punktu widzenia słuchacza	66
		1.4.7. Językowe wykładniki obecności słuchaczy	67
		1.4.8. Mówca w różnych sytuacjach retorycznych	68
		1.4.9. Relacja między nadawcą a odbiorcą	68
		1.4.10. Specyfika komunikacji medialnej	69
		1.4.11. Zwracanie się do słuchaczy	69
	1.5. Rodzaje dowodów	71
		Bibliografia	71
		Wprowadzenie cz. 1	71
		1.5.1. Rodzaje argumentów	72
		1.5.2. Źródła argumentów	73
		Wprowadzenie cz. 2	74
		1.5.3. Rodzaje sylogizmów	76
		1.5.4. Przesłanki	76
		1.5.5. Rodzaje wnioskowań	77
		1.5.6. Entymemat	78
		1.5.7. Elementy niejawne w komunikacji	78
		1.5.8. Odnajdywanie presupozycji	79
		Wprowadzenie cz. 3	82
		1.5.9. Argumenty oparte na dedukcji i indukcji	83
		1.5.10. Rodzaje przykładów	86
		1.5.11. Przykłady nierówne	87
		1.5.12. Wnioskowania indukcyjne	89
		1.5.13. Argument z autorytetu	92
		1.5.14. Analiza dowodzeń	93
	1.6. Topika	98
		Bibliografia	98
		Wprowadzenie	98
		1.6.1. Identyfikacja toposów	104
		1.6.2. Toposy z porównania	105
		1.6.3. Ambiwalencja toposu	106
		1.6.4. Rozpoznawanie toposów	107
		1.6.5. Topika dyspozycyjna	111
		1.6.6. Złote myśli	113
		1.6.7. Topos i wspólnota świata	114
		1.6.8. Stereotypy	115
	1.7. Prezentacja mówcy	116
		Bibliografia	116
		Wprowadzenie	116
		1.7.1. Argumenty odwołujące się do różnych rodzajów przekonywania	117
		1.7.2. Kreowanie ethosu 1	118
		1.7.3. Ja mówcy a sytuacja urzędowa	120
		1.7.4. Kreowanie ethosu 2	123
		1.7.5. Praktyka kreowania wizerunku	125
	1.8. Emocje w perswazji	128
		Bibliografia	128
		Wprowadzenie	128
		1.8.1. Rozpoznawanie emocji	130
		1.8.2. Językowe wykładniki emocji	131
		1.8.3. Waloryzacja pozytywna	132
		1.8.4. Emocje przeżywane	133
		1.8.5. Emocje w perswazji dzieci	133
		1.8.6. Emocje w dyskursie politycznym	134
		1.8.7. Emocje i ich wykładniki w dyskursie politycznym	138
		1.8.8. Pathos w przemówieniach inauguracyjnych	142
		1.8.9. Nadużywanie emocji	144
	1.9. Amplifikacja	147
		Bibliografia	147
		Wprowadzenie	147
		1.9.1. Sposoby amplifikacji	148
		1.9.2. Amplifikacja w tekstach komicznych	150
		1.9.3. Amplifikacja pośrednia	151
		1.9.4. Zastosowanie amplifikacji	152
		1.9.5. Amplifikacja w pochwale	152
		1.9.6. Praktyczne wykorzystanie amplifikacji	153
		1.9.7. Amplifikacja elokucyjna	154
		1.9.8. Pozasłowne środki amplifikacji	154
		1.9.9. Toposy – źródło amplifikacji	155
		1.9.10. Loci communes w amplifikacji	156
		1.9.11. Amplifikacja i deprecjacja przez porównanie	157
2. Porządek mowy	159
	2.1. Wstęp	161
		Bibliografia	161
		Wprowadzenie	161
		2.1.1. Rodzaje wstępów	163
		2.1.2. Formuła autorskiej skromności	165
		2.1.3. Toposy tematyczne	166
		2.1.4. Przyczyna pisania	167
		2.1.5. Rekomendacja podmiotu retorycznego	168
		2.1.6. „Granice toposu”	171
		2.1.7. Wstęp bez topiki?	171
	2.2. Opowiadanie	173
		Bibliografia	173
		Wprowadzenie	173
		2.2.1. Opowiadanie w rodzaju sądowym	174
		2.2.2. Opowiadanie jako autokreacja	177
		2.2.3. Kreowanie opowiadań	178
		2.2.4. Opowiadanie nieciągłe	178
		2.2.5. Autobiografia jako uwiarygodnienie	180
		2.2.6. Rodzaje opowiadań	181
		2.2.7. Narracje w polityce	182
	2.3. Argumentacja	185
		Bibliografia	185
		Wprowadzenie	185
		2.3.1. Rozplanowanie treści .	186
		2.3.2. Porządki argumentacyjne	189
		2.3.3. Budowanie argumentów	191
		2.3.4. Odnajdywanie schematów argumentacyjnych	194
		2.3.5. Błędy argumentacyjne	197
			2.3.5.1. Ocena poprawności i siły argumentu	199
			2.3.5.2. Struktura argumentu	202
		2.3.6. Analiza argumentów	203
		2.3.7. Debata szkoleniowa	207
		2.3.8. Debata – zapis rozmowy	212
	2.4. Refutacja	226
		Bibliografia	226
		Wprowadzenie	226
		2.4.1. Opinia i wątpienie	228
		2.4.2. Przeciwne poglądy	229
		2.4.3. Polemika do polemiki	229
		2.4.4. Płaszczyzny sporu	232
		2.4.5. Argumenty erystyczne	236
		2.4.6. Funkcjonowanie argumentów erystycznych	238
		2.4.7. Argumenty erystyczne i nieerystyczne	238
		2.4.8. Tworzenie argumentów erystycznych	240
		2.4.9. Różne „oblicza” perswazji	240
		2.4.10. Krytyka personalna	244
	2.5. Zakończenie	247
		Bibliografia	247
		Wprowadzenie	247
		2.5.1. Kompozycja klamrowa	248
		2.5.2. Miejsca wspólne zakończenia a sytuacja retoryczna	250
		2.5.3. Przesłanie do audytorium	251
3. Elokucja	257
	3.1. Cechy wysłowienia	259
		Bibliografia	259
		Wprowadzenie	259
		3.1.1. Poprawność	267
		3.1.2. Błędy w reklamie	268
		3.1.3. Jasność i zawartość informacyjna tekstu	268
		3.1.4. „Prosto i jasno”	270
		3.1.5. Klarowne formułowanie myśli	271
		3.1.6. Język specjalistyczny i zrozumiałość	271
		3.1.7. Dobitność i precyzja w definiowaniu	272
		3.1.8. Waloryzacja	272
		3.1.9. Stosowność a relacja między nadawcą i odbiorcą	273
		3.1.10. Wyrażanie ocen	273
		3.1.11. Językowy wyraz stereotypów	273
		3.1.12. Stosowność zewnętrzna	274
		3.1.13. Styl i odbiorca	275
		3.1.14. Naruszenia stosowności	276
		3.1.15. Ozdobność	277
		3.1.16. Osiąganie ozdobności stylu	278
		3.1.A. Gatunki użytkowe	278
			Wprowadzenie	278
			3.1.A.1. Wybrane gatunki użytkowe	280
			3.1.A.2. Teksty prasowe	281
			3.1.A.3. Styl kancelaryjny	282
			3.1.A.4. Komentarz prasowy	283
		Bibliografia	283
		Wprowadzenie	283
		3.1.A.4.I. Publicystyka i retoryka	284
		3.1.A.4.II. Argumentacja w komentarzach prasowych	287
	3.2. Tropy	291
		Bibliografia	291
		Wprowadzenie	291
		3.2.1. Peryfraza	295
		3.2.2. Mówiąc omownie	296
		3.2.3. Hiperbola	296
		3.2.4. Metaforyczne definicje	297
		3.2.5. Metafory obrazowe	297
		3.2.6. Obrazowość	297
		3.2.7. Porównanie metaforyczne	298
		3.2.8. Tropy i ich funkcje	299
		3.2.9. Perswazyjne wykorzystanie tropów	300
		3.2.10. Środki stylistyczne i wartościowanie	301
		3.2.11. Ocena funkcjonalności metafory	302
		3.2.12. Funkcjonowanie metafor	304
		3.2.13. Funkcje metafory i metonimii	304
		3.2.14. Analiza funkcji metafor	305
		3.2.15. „Siła” metafory	305
		3.2.16. Wyrażanie ocen i emocji	308
	3.3. Figury	310
		Bibliografia	310
		Wprowadzenie	310
		3.3.1. Rozpoznawanie figur słów	314
		3.3.2. Tworzenie figur retorycznych	314
		3.3.3. Solecyzm	315
		3.3.4. Pytanie retoryczne	315
		3.3.5. Stosowanie pytań retorycznych	317
		3.3.6. Funkcje enumeracji	317
		3.3.7. Figury powtórzeń	318
		3.3.8. Funkcjonowanie figur retorycznych	319
		3.3.9. Rozpoznawanie figur myśli	320
		3.3.10. Figuralność i jej brak	321
		3.3.11. Funkcje figur retorycznych	322
		3.3.12. Figury kontaktu	323
		3.3.13. Figury miejsca i czasu	325
	3.4. Okres retoryczny	330
		Bibliografia	330
		Wprowadzenie	330
		3.4.1. Problem zdefiniowania okresu retorycznego	331
		3.4.2. Pojęcie okresu retorycznego	332
		3.4.3. Retardacja sensu	333
		3.4.4. Problem spójności okresu w języku polskim	334
		3.4.5. Kolon i komma	336
		3.4.6. Rozpoznawanie okresu retorycznego	337
		3.4.7. Budowa periodu	338
		3.4.8. Rozpoznawanie cech okresu retorycznego	339
		3.4.9. Periodyczna budowa sentencji	339
4. Wystąpienie – przygotowanie i wygłoszenie	341
	4.1. Słowo żywe	343
		Bibliografia	343
		Wprowadzenie	343
		4.1.1. Rozpoznawanie tekstów mówionych i pisanych	345
		4.1.2. Różnicowanie charakteru wypowiedzi	347
		4.1.3. Przekształcanie tekstu mówionego w pisany	348
		4.1.4. Przekształcanie tekstu pisanego w mówiony	349
		4.1.5. Cechy tekstów mówionych	349
	4.2. Techniki zapamiętywania	351
		Bibliografia	351
		Wprowadzenie	351
		4.2.1. Repetitio (Powtarzanie) 1	352
		4.2.2. Repetitio 2	353
		4.2.3. Repetitio 3	355
		4.2.4. Repetitio 4	356
		4.2.5. Associatio (Kojarzenie) 1	356
		4.2.6. Associatio 2	357
		4.2.7. Associatio 3	357
		4.2.8. Associatio 4	358
		4.2.9. Associatio 5	358
		4.2.10. Associatio 6	359
		4.2.11. Associatio 7	360
		4.2.12. Associatio 8	360
		4.2.13. Associatio 9	360
		4.2.14. Associatio 10	360
		4.2.15. Immaginatio (Wyobraźnia, wizualizacja) 1	361
		4.2.16. Immaginatio 2	361
		4.2.17. Immaginatio 3	362
		4.2.18. Immaginatio 4	362
		4.2.19. Immaginatio 5	362
		4.2.20. Immaginatio 6	363
		4.2.21. Immaginatio 7	363
		4.2.22. Immaginatio 8	364
		4.2.23. Zakończenie	364
	4.3. Mowa ciała	365
		Bibliografia	365
		Wprowadzenie cz. 1. Komunikacja niewerbalna a reguła stosowności	365
		4.3.1. Wywieranie wrażenia na innych	367
		Wprowadzenie cz. 2. Funkcje układów gestyczno-mimicznych	368
		4.3.2. Po co nam ręce?	370
		4.3.3. Mimika a emocje	370
		4.3.4. Znaczenie gestów	371
		4.3.5. Wyrażanie emocji	375
		4.3.6. Funkcje adaptatorów	377
		4.3.7. Wyrażanie siebie	377
		Wprowadzenie cz. 3: Pozycje ciała	378
		4.3.8. Pozycja ciała a wiarygodność	380
		Wprowadzenie cz. 4: Dominacja i uległość	382
		4.3.9. Co mówi o Tobie Twoje ciało	383
		Wprowadzenie cz. 5: Synchronizacja interakcyjna	384
		4.3.10. Budowanie płaszczyzny porozumienia	386
		Wprowadzenie cz. 6: Znaczenie ubioru	388
		4.3.11. Stereotypowe postrzeganie stroju	388
		4.3.12. Stosowność stroju	390
		4.3.13. Ethos a powierzchowność	391
	4.4. Wygłoszenie	392
		Bibliografia	392
		Wprowadzenie cz. 1	392
		4.4.1. Etap przygotowań	395
		4.4.2. Ciało i postawa	396
		4.4.3. Poszukiwanie napięć	397
		4.4.4. „Relaksacja Jacobsona”	397
		4.4.5. „Drzewo”	399
		4.4.6. „Ratunek – oddech”	400
		4.4.7. „Szeptane Aaaa”	401
		4.4.8. SOS w sytuacji tremy	403
		4.4.9. Głos, mowa, wygłoszenie	404
		Wprowadzenie cz. 2	405
		4.4.10. Przygotowanie ciała do ćwiczeń	410
		4.4.11. Prawidłowy oddech	410
		4.4.12. Przepona	411
		4.4.13. Wdech i wydech	412
		4.4.14. Ćwiczenia fonacyjne i rezonacyjne (głosowe)– budzenie głosu	413
		4.4.15. Eksperymenty głosowe	414
		4.4.16. Doskonalenie brzmienia	415
		4.4.17. Skuteczność w głosie – autodiagnoza	415
		4.4.18. Głos w służbie logiki	416
		4.4.19. Intencja przekazu w głosie	417
		4.4.20. Własny tekst	417
		4.4.21. Modulacja głosu	417
		4.4.22. Pauzowanie	419
		4.4.23. Artykulacja i dykcja	420
		4.4.24. Wprowadzenie do ćwiczeń dykcji	422
		4.4.25. Ćwiczenia wyrazistości wymowy samogłosek	423
		4.4.26. Ćwiczenia wyrazistości wymowy spółgłosek	425
		4.4.27. Wygłoszenie – analiza	427
		4.4.28. Wygłoszenie mowy – analiza i praktyka	429
Klucze do wybranych ćwiczeń i przykładowe rozwiązania	433
Bibliografia	452
Indeks rzeczowy	456
Źródła ilustracji	463