Czas przeszły zatrzymany. Kulturowa historia skansenów w Szwecji i w Polsce

• Druk: 2015
• Autor: Łukasz Bukowiecki
• Wydawca: Campidoglio

Pewnym człowiekiem owładnęła idea, by stworzyć miejski park-muzeum, w którym zamknie i utrwali całą szwedzkość. To nie koniec. Udało mu się zebrać na to fundusze i zrealizować ten niezwykły pomysł. Takie rzeczy tylko w Szwecji? Otóż nie, idea Skansenu, bo o nim mowa, zainspirowała również Polaków. Czy jednak trzymali się oni pierwowzoru? Jak realizujemy tę ideę dzisiaj, gdy muzea na wolnym powietrzu to już nie tylko chatki, ale całe ośrodki, takie jak Rynek Galicyjski? Co za tym wszystkim stało i stoi? O tym wszystkim w fascynujący sposób opowiada Łukasz Bukowiecki, zupełnie odczarowując kojarzące się zazwyczaj z nudą słowo skansen.

Książka opisuje historię tworzenia i funkcjonowania skansenów jako mediów kulturowych, które nie tylko dostarczają atrakcji i rozrywek, lecz także uczestniczą w procesach społecznego konstruowania dziedzictwa. Skansen, pierwsze na świecie muzeum etnograficzne na wolnym powietrzu, działa w Sztokholmie od końca XIX wieku do dziś i jest jedną z najchętniej odwiedzanych instytucji kultury w Szwecji. W Polsce skanseny radzą sobie coraz lepiej, mimo że ich historia jest pełna niefortunnych przekształceń i śmiałych planów, które nigdy nie doszły do skutku.

Słowo „skansen” – używane w Polsce również w znaczeniu przenośnym, jako określenie wszystkiego, co przestarzałe – jest bodaj najpopularniejszym, a zarazem najsłabiej uświadomionym przez użytkowników polszczyzny zapożyczeniem z języka szwedzkiego.



Wyimki z recenzji:

Rozprawa stanowi pierwszą na polskim gruncie próbę porównawczego ujęcia przemian instytucji skansenów w Szwecji i w Polsce w perspektywie historyczno-kulturowej (od końca XIX do początków XXI wieku). […] Będzie oryginalnym głosem w debacie o funkcji znaków kultury ludowej w kulturze współczesnej i o roli muzeów w kształtowaniu pamięci zbiorowej.
(z recenzji Profesora Rocha Sulimy)

To pozycja ciekawa i wartościowa dla szerokiego kręgu odbiorców – historyków, kulturoznawców, etnologów, skandynawistów. Na podkreślenie zasługuje rzadkie w polskiej humanistyce zainteresowanie dla kultury i historii krajów nordyckich.
(z recenzji Profesor Grażyny Szelągowskiej)

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Edukacja, pedagogika, szkolnictwo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-938107-4-1
• Liczba stron: 189

Podziękowania    9
Wstęp
Dlaczego skanseny?     15
Dlaczego historia kulturowa?    25
Dlaczego w Szwecji i w Polsce?     37
Część I. Szwecja. Wiejska wspólnota po miejsku
Ruchomymi schodami do chłopskich zagród     45
Nowoczesny dom ludu    49
Zatrzymywanie czasu: Artur Hazelius i Skansen     71
Estetyka wiejska i duch kapitalizmu    83
Podsumowanie: Skansen jako narzędzie budowania wspólnoty     103
Część II. Polska. Eskapistyczna tęsknota do mitu
Orientowanie mapy    109
Dwie kultury polskie    123
Zatrzymywanie czasu: PRL i skanseny     141
Krajobraz po przejściach     151
Podsumowanie: Jakiego skansenu Polacy potrzebują?     163
Zakończenie 169
Nota bibliograficzna     179
Zestawienie parametrów analizowanych muzeów na wolnym powietrzu    180
Bibliografia    182