Człowiek i duch nieskończony

• Druk: Toruń, 2010
• Autor: Adam Grzeliński
• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Rzadko się zdarza, by system filozoficzny wywoływał tyle głosów krytyki i rodził tak wiele nieporozumień, jak immaterialistyczna koncepcja Berkeleya. Jego ekscentryczny pomysł głoszący o zgrozo! - że świat materialny nie istnieje, krytykowało wielu - od osiemnastowiecznego leksykografa Samuela Johnsona, autora bodaj najsłynniejszego 'dowodu obalającego', polegającego na kopnięciu kamienia, po Kanta i Hegla. Nie pomagało uporczywie powtarzane twierdzenie autora Traktatu o zasadach poznania ludzkiego, że wyłożone w tym dziele tezy zgodne są z codziennym doświadczeniem; do Berkeleya na długo przylgnęło określenie solipsysty nieliczącego się ze zdrowym rozsądkiem i jeszcze sto lat po ogłoszeniu Traktatu, jego koncepcja powracała w zabawnych limerykach, w których było więcej zdziwienia i rozbawienia niż poważnego zainteresowania. Bardzo często w historii filozofii dochodziło do zafałszowania filozofii Berkeleya, nieczęsto też zwracano uwagę na fakt, że daje ona spójny, całościowy obraz świata. Przeciwstawiając się obiegowym sądom na temat filozofii biskupa z Cloyne staram się w niniejszej pracy wykazać, że tworzona przezeń teoria poznania, filozofia przyrody, koncepcja estetyczna, wreszcie zasady moralne i wynikająca z nich koncepcja biernego posłuszeństwa tworzą systematyczną całość.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Filozofia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-231-2540-2
• Liczba stron: 296

WSTĘP	7
Rozdział I. TŁO POWSTANIA IMMATERIALIZMU BERKELEYA	17
	1. Locke i problem reprezentacjonalizmu	17
	2. Malebranche i okazjonalizm	31
	3. Pierre Bayle i sceptycyzm	38
	4. Od poznania teoretycznego do codziennego doświadczenia	40
	5. Fenomenalizm - niedokończony projekt	46
	6. Język	53
	7. Próba stworzenia nowej teorii widzenia. Wnioski	60
Rozdział II. PODSTAWOWE POJĘCIA SYSTEMU FILOZOFICZNEGO BERKELEYA	81
	1. Idea i pojęcie	81
	2. Substancja, czyli duch oraz idea, czyli jego przedstawienie	94
Rozdział III. AKTYWNY DUCH	107
	1. Czas i jego doświadczenie	107
	2. Duch, czyli rozum, wyobraźnia i wola	117
	3. Relacje	132
Rozdział IV. NAUKA O PRZYRODZIE	143
	1. Instrumentalny charakter filozofii mechanicznej	143
	2. Koncepcja eteru	173
Rozdział V. PIĘKNO JAKO SYMBOL OPATRZNOŚCI	187
	1. Eter i światło	187
	2. Specyfika doświadczenia piękna	194
	3. Wzniosłe piękno natury	202
Rozdział VI. DUCHY SKOŃCZONE	217
	1. Ja i inne duchy skończone. problematyka uczuć	217
	2. Tło powstania filozofii praktycznej Berkeleya	225
	3. Bierne posłuszeństwo	236
Rozdział VII. DUCH NIESKOŃCZONY	255
	1. Argumenty za istnieniem ducha nieskończonego	258
	2. Skończona wola człowieka i nieskończona wola Boga	272
ZAKOŃCZENIE	279
WYKAZ STOSOWANYCH SKRÓTÓW	283
BIBLiOGRAFIA	285
SUMMARY	293