Deus ex machina

• Druk: Kraków, 2012
• Autor: Rafał Maciąg
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Mimo bogatej, istniejącej już literatury, książce udaje się podjąć problematykę nowych mediów z zupełnie nowej i dotychczas pomijanej strony. To ich swoista teoria, która opisuje najnowsze technologie informatyczne jako skutek uprzednich założeń poznawczych, zakorzenionych w cywilizacji zachodniej od czasów Oświecenia, przeżywających kryzys wraz z pojawieniem się refleksji metamatematycznej z końcem wieku XIX i dalej gwałtownie przeobrażających się z początkiem wieku XX.
Komputer ujawnia się w niej jako paradoksalne i przypadkowe dziecko, gwałtownych i jednocześnie bardzo podstawowych prądów intelektualnych; a więc nie jako owoc procesu przebiegającego w obrębie technologii, lecz starej cywilizacyjnej przygody intelektualnej, jaka wiąże się z szukaniem odpowiedzi na pytanie o świat i możliwość jego opisu. Co więcej, jak twierdzi autor, maszyna ta włącza się czynnie w ów proces, udzielając własnych odpowiedzi i kształtując jego przebieg, a powszechność i gwałtowny rozwój sprawiają, iż czyni to wydajniej i bardziej dobitniej niż cokolwiek wcześniej. Dzieje się tak zwłaszcza wtedy, gdy osiąga poziom sieciowego zwielokrotnienia.
Nie ginie także z pola widzenia wymiar bardzo praktyczny komputera – urządzenia technicznego opartego na zestawie rozwiązań inżynierskich; ten wymiar bynajmniej nie odrywa się od ogólnej tendencji wskazanej w teorii. Okazuje się odpowiednim i właściwie oczywistym punktem wyjścia do opisania natury aparatu, skrywającej coś więcej niż tylko wyrafinowaną technikę. Podlega tym samym dynamice, jaką w starożytnym teatrze symbolizował specjalny efekt: Deus ex machina, który później stał się metaforą nagłej ingerencji obcej, nadrzędnej przestrzeni. W przypadku niniejszej książki, w obrębie technologii - myśli abstrakcyjnej o najwyższym stopniu wyrafinowania.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Socjologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-233-3375-3
• ISBN druku: 978-83-233-3375-3
• Liczba stron: 222

Wstęp   7

Część I: Czy istnieje podmiotowość maszyny cyfrowej?   17

0. Aparat…   19

…i jego funkcjonalny opis   25
Faza I – projekt symboliczny  27
Faza II – projekt cyfrowy  31
Faza III – realizacja projektu w czasie rzeczywistym   36
Faza IV – realizacja projektu w świecie rzeczywistym   38
Najważniejsze wnioski części technicznej  41

1. Manifestacja projektu widoczna na ekranie komputera   43

Dygresja o interfejsie   53
Kilka słów podsumowania  65

2. Manifestacja projektu zawarta w pamięci komputera  75

3. Manifestacja projektu w świecie rzeczywistym  99

Model Hellera i co z niego wynika  121

Część II: Matematyczne dziedzictwo  127

1. Nowe media jako projekt poznawczy – w ponowoczesnej i krytycznej perspektywie   129

2. Dwa przypisy o roli metamatematyki w humanistyce – Claude Lévi-Strauss i Jean-François Lyotard 169

Zarys historii formalizacji i matematyzacji procesu poznawczego 177
Lévi-Strauss, Lyotard i sprzeczności postmodernizmu 181

3. Kolektywna inteligencja Pierre’a Lévy’ego – zbiorowość i wiedza 185

Bibliografia 211
Summary 219