Etyka lekarska

• Druk: 2015
• Autor: Tadeusz Brzeziński
• Redakcja naukowa: Biologii I Nauk Medycznych
• Wydawca: PZWL

Jest to nowoczesny, zmieniony i uaktualniony podręcznik etyki i deontologii lekarskiej. Omówiono w nim problematykę prawno-etyczną dotyczącą między innymi prokreacji, transplantologii, tanatologii, eksperymentów medycznych (głównie z zakresu genetyki), błędu lekarskiego oraz tajemnicy lekarskiej. Przedstawiono także najważniejsze współczesne dokumenty polskie i międzynarodowe związane z etyką lekarską. Zakres zmian jest spory, gdyż od czasu pierwszego wydania podręcznika, w czasie kilku lat uległy zmianom lub uzupełnieniom prawie wszystkie krajowe przepisy prawne. W mniejszym stopniu dotyczy to dokumentów międzynarodowych. Autor dołożył starań, aby nasycenie podręcznika odwołaniami do ustaw, rozporządzeń czy konwencji nie przysłoniło jego humanistycznego charakteru. Książkę wzbogacają przykłady z praktyki zawodowej samego autora oraz innych lekarzy i pielęgniarek. Publikacja przeznaczona przede wszystkim dla lekarzy i studentów medycyny, ale może być przydatna także innym pracownikom służby zdrowia.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Medycyna
• Redakcja: Biologii I Nauk Medycznych
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-200-4710-3
• ISBN druku: 978-83-200-3967-2
• Liczba stron: 408

Rozdział 1. Wprowadzenie do etyki 1
	1.1. Podstawowe pojęcia etyki ogólnej, niezbędne do zrozumienia zasad etyki lekarskiej i bioetyki 1
	1.2. Pojęcia dobra i zła i ich zastosowanie w praktyce lekarskiej 7
	1.3. Bioetyka 16
Rozdział 2. Zarys dziejów etyki lekarskiej 21
	2.1. Dwa modele kształtowania postaw lekarzy w starożytności 21
	2.2. Etyka lekarska w średniowiecznej Europie 25
	2.3. Początki etyki lekarskiej w Polsce 28
	2.4. Izby lekarskie i pierwsze kodeksy deontologiczne 31
	2.5. Rozwój myśli deontologicznej w Polsce na przełomie XIX/XX wieku 32
	2.6. Etyka lekarska jako problem międzynarodowy po II wojnie światowej 35
	2.7. Problemy etyki lekarskiej w Polsce po II wojnie światowej 37
Rozdział 3. Prawa pacjenta 45
	3.1. Paternalizm czy partnerstwo. Stosunek lekarz–pacjent w przeszłości i w dobie współczesnej 45
	3.2. Karta Praw Pacjenta 47
	3.3. Europejska Konwencja Bioetyczna 51
	3.4. Dokumenty wzorcowe dotyczące praw pacjenta 52
	3.5. Stosunek lekarz–pacjent w świetle podstawowych praw pacjenta 54
	3.6. Nadzór nad przestrzeganiem praw pacjenta 59
	3.7. Godność lekarza i jego prawa 60
	3.8. Dodatkowe informacje o regulacjach prawnych i związanych z tym zagrożeniach 63
Rozdział 4. Tajemnica zawodowa lekarza 67
	4.1. Tajemnica lekarska w tradycjach historycznych 67
	4.2. Zakres tajemnicy lekarskiej 70
	4.3. Zwolnienie od obowiązku zachowania tajemnicy 71
		4.3.1. Ustawowe zwolnienia z zachowania tajemnicy 72
		4.3.2. Postępowanie w przypadku badania na żądanie uprawnionych ustawami organów i instytucji 76
		4.3.3. Postępowanie dotyczące nieujawnienia tajemnicy stanowiącej niebezpieczeństwo dla zdrowia lub życia pacjenta lub innych osób 78
		4.3.4. Ujawnienie tajemnicy za zezwoleniem pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego 79
		4.3.5. Udzielanie informacji innemu lekarzowi lub personelowi medycznemu 81
		4.3.6. Tajemnica zawodowa a praktyczna nauka zawodów medycznych 83
		4.3.7. Wykorzystanie wiadomości objętych tajemnicą do celów naukowych 84
	4.4. Tajemnica dotycząca dokumentacji lekarskiej 85
	4.5. Tajemnica wobec pacjenta, którego informacje dotyczą 87
	4.6. Odpowiedzialność za naruszenie zasad zachowania tajemnicy lekarskiej 88
Rozdział 5. Obowiązek i prawo udzielania pomocy 92
	5.1. Lekarz jako przymusowy samarytanin  92
	5.2. Lekarz a samobójstwo 96
	5.3. Zgoda na zabieg diagnostyczny i leczniczy 102
		5.3.1. Przesłanki ważności zgody 104
		5.3.2. Zakres zgody 109
		5.3.3. Postępowanie w przypadku braku zgody na określony rodzaj leczenia 111
	5.4. Działanie lekarza bez zgody osoby poddanej zabiegom medycznym 114
		5.4.1. Działanie lekarza przy braku porozumienia się z chorym lub przy braku zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego osoby nieletniej lub ubezwłasnowolnionej 114
		5.4.2. Działanie bez zgody ze względu na dobro społeczne 115
	5.5. Lekarz w kontaktach z wymiarem sprawiedliwości 118
	5.6. Postępowanie lekarza wobec chorych psychicznie 121
	5.7. Działanie lekarza w warunkach wojny 123
Rozdział 6. Ryzyko diagnostyczne i terapeutyczne 131
	6.1. Pojęcie ryzyka i zakres jego dopuszczalności 131
		6.1.1. Ryzyko w diagnostyce 132
		6.1.2. Ryzyko w terapii farmakologicznej 134
		6.1.3. Ryzyko w terapii chirurgicznej 137
	6.2. Lekarz a metody medycyny niekonwencjonalnej 140
	6.3. Ryzyko w postępowaniu profilaktycznym 142
	6.4. Słowo lekarza jako czynnik ryzyka 144
Rozdział 7. Problemy etyczne prokreacji 147
	7.1. Przemiany obyczajowe w odniesieniu do życia seksualnego 147
	7.2. Zapobieganie ciąży 148
	7.3. Sterylizacja 153
	7.4. Dziecko niechciane i jego losy 155
	7.5. Przerywanie ciąży 159
	7.6. Sztuczna inseminacja 169
	7.7. Zapłodnienie pozaustrojowe 173
	7.8. Instytucja matki zastępczej 177
	7.9. Diagnostyka prenatalna 178
	7.10. Odchylenia od normy współżycia seksualnego a etyka lekarska 179
Rozdział 8. Problemy etyczne transplantologii 183
	8.1. Historyczne aspekty rozwoju transplantologii 183
	8.2. Transplantologia a kolejne modyfikacje definicji śmierci 186
	8.3. Pobieranie komórek, tkanek i narządów od żywego dawcy 189
	8.4. Stosunek do transplantacji narządów ze zwłok w badaniach socjologicznych i wyrażanych opiniach 191
	8.5. Domniemana zgoda czy domniemany brak zgody? 192
	8.6. Problemy etyczne ksenotransplantacji 194
Rozdział 9. Problemy etyczne tanatologii 197
	9.1. Ewolucja postaw wobec śmierci i człowieka umierającego 197
	9.2. Wartość i jakość życia 199
	9.3. Rozmowa z chorym i jego rodziną o niepomyślnym rokowaniu 201
	9.4. Granice walki o życie 208
	9.5. Opieka terminalna 215
	9.6. Opieka paliatywna 217
	9.7. Eutanazja 219
Rozdział 10. Etyka badań naukowych 231
	10.1. Etos uczonego. Zagrożenia moralne w badaniach naukowych 231
	10.2. Eksperyment 234
		10.2.1. Rodzaje eksperymentu biomedycznego i ich definicje 235
		10.2.2. Podstawowe zasady etyczne i prawne regulujące dopuszczalność dokonywania eksperymentów 236
		10.2.3. Problemy etyczne badania leku 239
	10.3. Problemy etyczne genetyki 241
	10.4. Doświadczenia na embrionach i płodach ludzkich 245
		10.4.1. Klonowanie 248
		10.4.2. Komórki macierzyste 250
	10.5. Badania na zwierzętach 251
	10.6. Komisje bioetyczne i ich działalność 254
	10.7. Zasady dobrych obyczajów w publikacjach naukowych 255
Rozdział 11. Błąd lekarski a etyka 261
	11.1. O zawinionych i niezawinionych błędach lekarskich 261
		11.1.1. Błąd popełniony z niedostatku wiedzy 262
		11.1.2. Błąd wynikający z przekroczenia kompetencji 263
		11.1.3. Błąd wynikający z niewykazania należytej staranności 265
	11.2. Postępowanie lekarza w przypadku popełnienia błędu lekarskiego 266
	11.3. Odpowiedzialność moralna za postępowanie innej osoby w zespole 268
Rozdział 12. Lekarz a współpracownicy i uczniowie. Koleżeństwo lekarskie  273
	12.1. Solidarność zawodowa 273
	12.2. Koleżeństwo a krytyka postępowania 275
	12.3. Lekarz w zespole pracowników medycznych 279
	12.4. Lekarz jako nauczyciel 282
	12.5. Lekarz jako konsultant 284
Rozdział 13. Dobre obyczaje w praktyce lekarskiej 289
	13.1. Tradycje praktyki prywatnej lekarza 289
	13.2. Złe i dobre przejawy konkurencji lekarskiej 290
	13.3. Informacja o praktyce a niedopuszczalne formy reklamy. Zasady etyczne ogłaszania się lekarzy 292
	13.4. Honoraria lekarskie 294
	13.5. Aktywa i pasywa praktyki prywatnej w dobie współczesnej 296
	13.6. Praktyka prywatna a obowiązki lekarza w publicznej służbie zdrowia 297
Rozdział 14. Lekarz a społeczeństwo i instytucje ochrony zdrowia Konflikty moralne w zdrowiu publicznym 303
	14.1. Lekarz wobec zorganizowanych form pomocy medycznej 303
		14.1.1. Problemy etyczne dotyczące racjonowania metod leczenia i alokacji środków finansowych 304
		14.1.2. Lekarz a niedomagania w zakładzie opieki zdrowotnej 307
	14.2. Lekarz a zdrowie publiczne 308
	14.3. Lekarz a producenci i sprzedawcy leków i aparatury medycznej 309
	14.4. Lekarz w walce o swoje prawa 311
Rozdział 15. Samorządy i ich rola w przestrzeganiu przez pracowników ochrony zdrowia zasad etyki zawodowej 318
	15.1. Rola rzeczników odpowiedzialności zawodowej i sądów lekarskich 318
	15.2. Izby i kodeksy etyczne innych zawodów medycznych 321
Zakończenie 323
Aneksy 327
Aneks 1. Kodeks Etyki Lekarskiej 327
Aneks 2. Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta 341
Aneks 3. Konwencja o ochronie praw człowieka i godności istoty ludzkiej wobec zastosowań biologii i medycyny 363
Aneks 4. Deklaracja helsińska 374
Aneks 5. Dobre obyczaje w nauce. Zbiór zasad i wytycznych 377
Aneks 6. Ustawa o izbach lekarskich z dnia 17 maja 1989 r. (wybrane artykuły) 381
Aneks 7. Kodeks Etyki Zawodowej Polskiej Pielęgniarki i Położnej 385
Aneks 8. Kodeks Etyki Aptekarza RP 389
Aneks 9. Deklaracja hawajska 395
Aneks 10. Skala inwazyjności badań na żywych kręgowcach 398
Literatura uzupełniająca 401
Skorowidz 405