Filozofia - historia - historia filozofii - 05 Władysław Tatarkiewicz i Tadeusz Kroński — bezstronność wobec dogmatyzmu

• Druk: Katowice, 2012
• Seria / cykl: Prace Naukowe UŚ; Filozofia
• Autor: Mirosław Tyl
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Książka jest historyczno-problemowym studium ukazującym na wybranych przykładach, w jaki sposób polscy historycy filozofii i filozofowie XX wieku realizowali filozoficzne cele w ramach badań historycznofilozoficznych. Refleksja nad przeszłością filozoficzną nie musi bowiem stanowić celu samego w sobie, lecz określając swe punkty wyjścia i zadania w kontekście aktualnej sytuacji filozofii, może odsłaniać i podejmować dziś ważną problematykę filozoficzną, stając się w ten sposób formą filozoficznej wypowiedzi. Tak rozumiane filozoficzne zaangażowanie historii filozofii przedstawia autor w ramach dwóch nakładających się na siebie płaszczyzn tematycznych. Pierwsza – na podstawie analizy ukierunkowanej na filozoficzne treści – ukazuje strukturę, genezę i funkcję koncepcji studium dziejów filozofii, które opracowali tacy między innymi badacze, jak: Maurycy Straszewski, Ludwik Chmaj, Leszek Kołakowski, Marek J. Siemek, Stefan Swieżawski, Barbara Skarga. Druga zaś poszukuje filozoficznego wymiaru samych studiów historycznofilozoficznych, które na podstawie opracowanych koncepcji badawczych prowadzili ich twórcy.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Filozofia
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Historia i archeologia
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Ebooki popularnonaukowe
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-8012-560-5

Spis treści

Wprowadzenie / 7

R o z d z i a ł  p i e r w s z y
Problem filozoficznej historii filozofii / 15
Granice rozumienia przeszłości i archetypy historiografii filozofii / 15
Kantowski projekt filozoficznej historii filozofii / 26
Aprioryczna historia filozofii w ujęciu Hegla / 33
Historyzacja filozofii i nowy sens filozoficzności historii filozofii / 47

R o z d z i a ł  d r u g i
Maurycy Straszewski, Wincenty Lutosławski — kryzys, historyzacja i przyszłości filozofii / 53
Jubileusz i kryzys filozofii / 55
Historyzacja jako filozofia dziejów filozofii. Perspektywy interpretacyjne / 57
Filozof i filozofia — „żywoty równoległe”. W poszukiwaniu pewności / 61
Prawa rozwoju filozofii / 64
Lutosławski — do czego i jak potrzeba historii filozofii? / 72
Historia filozofii i nowe dążenia filozofów / 75
Metoda — chronologia i dynamika myśli / 77
Uwagi końcowe / 78

R o z d z i a ł  t r z e c i
Bogumił Jasinowski — historia filozofii w poszukiwaniu filozofii prawdziwej / 87
Spór o filozofię / 89
Perennis quaedam ex philosophiae historia evolvitur philosophia / 94
Metodologia historii filozofii — od rekonstrukcji myśli historycznej do układu idealnego systemu / 102
Uwagi końcowe / 112

R o z d z i a ł  c z w a r t y
Ludwik Chmaj — historia filozofii między sektaryzmem a ewolucjonizmem... / 115
Praktyka badawcza a kryzys teorii / 118
Klasyczne paradygmaty / 121
Problem naukowości historii filozofii / 124
Dylematy historiografii filozofii / 125
Doświadczenie fundamentalne a kultura i dyskurs — historia filozofii w poszukiwaniu genezy i zasady rozwoju filozofowania / 128
Uwagi końcowe / 137

R o z d z i a ł  p i ą t y
Władysław Tatarkiewicz i Tadeusz Kroński — bezstronność wobec dogmatyzmu / 143
„Front filozoficzny” i Leninowskie zasady badań historycznych filozofii / 148
O „Historii filozofii” W. Tatarkiewicza jako praktyka działań frontu filozoficznego / 153
Między analizą immanentną a osądem historii — w stronę Historii filozofii / 158
Uwagi końcowe / 169

R o z d z i a ł  s z ó s t y
Leszek Kołakowski — historiografia jako projekt, dzieje jako konstrukcja historiografii / 177
Niekonsekwentny dogmatyk / 179
Tradycja i potrzeba historycznej relatywizacji / 182
Le Dieu caché... i problemy epistemologii historycznej Luciena Goldmanna / 189
Jednostka i nieskończoność... Rewindykacja podmiotowości i antynomie metodologii historycznej / 195
Problem historyzmu / 203
Rewizjonizm i historia filozofii / 211
Historiografia ekspresjonistyczna / 221
Uwagi końcowe / 229

R o z d z i a ł  s i ó d m y
Zbigniew Kuderowicz — historiografia filozofii wobec wartości zagrożonych / 235
Dogmatyzm marksistowskiej historiografii filozofii i perspektywy alternatyw badawczych / 238
Etos historyka filozofii / 242
Funkcjonalna definicja filozofii / 247
Filozofia jako obrona wartości zagrożonych i perspektywy marksistowskiej historiografii filozofii / 252
Uwagi końcowe / 255

R o z d z i a ł  ó s m y
Marek Siemek — dzieje filozofii XIX i XX wieku w świetle idei transcendentalizmu / 265
Antynomia historycznego dyskursu filozofii / 268
Potrzeba transcendentalnej filozofii kultury / 273
Dialektyczna historia filozofii / 277
Interpretacja jako rekonstrukcja idealnego kształtu myśli / 284
Różnica epistemologiczna / 288
Genealogia transcendentalizmu / 295
Idea transcendentalizmu i dzieje filozofii pokantowskiej / 298
Uwagi końcowe / 303

R o z d z i a ł  d z i e w i ą t y
Stefan Swieżawski — strona filozofii klasycznej / 309
W obliczu kryzysu filozofii / 312
Historyczna metoda filozofowania / 318
Jedność filozofii / 321
Problem filozoficznych możliwości historiografii filozofii / 326
Warunek możliwości historiografii problemów / 331
Problem kwestionariusza / 334
Na Herkulesowych rozstajach — historia philosophiae ancilla philosophiae / 342
Filozofia historii filozofii / 345
Uwagi końcowe / 350

R o z d z i a ł  d z i e s i ą t y
Barbara Skarga — od historii filozofii do metafizyki / 357
Problemy historiografii filozofii / 360
Między Comte’em a Bergsonem / 365
Studium przekształceń formacji intelektualnej pozytywizmu — między historią a archeologią wiedzy / 370
W polu teoretycznym archeologii wiedzy / 377
Metafizyka / 388
Uwagi końcowe / 393

Zakończenie / 397

Bibliografia / 407

Indeks osobowy / 423

Résumé / 431
Zusammenfassung / 433