Francuskie formy subjonctif i indicatif oraz ich polskie ekwiwalenty. Studium kontrastywne użyć w zdaniach złożonych

• Druk: Toruń, 2010
• Autor: Aleksandra Walkiewicz
• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Przedmiotem obserwacji w niniejszej pracy są formy francuskich czasowników występujące w zdaniu złożonym. Głównym celem rozważań jest ujawnienie i zbadanie czynników wpływających na użycie w zdaniu zależnym form czasownikowych o określonej wartości trybu i czasu. Opis ma charakter synchroniczny. Swoje obserwacje ograniczam do pisanej odmiany języka i do francuskich zdań zależnych prowadzanych przez spójnik que o znaczeniu ‘że' lub ‘żeby', oraz do zdań nazywanych tradycyjnie względnymi (fr. propositions relatives). W opisie wykorzystuję w znacznym stopniu terminologię i metody wypracowane w ramach polskiej składni strukturalnej, choć nie rezygnuję całkowicie z pojęć tradycyjnych. Punktem wyjścia dla rozważań będą oczywiście fakty odnoszące się do języka francuskiego. Analiza będzie jednak miała charakter porównawczy, co oznacza po pierwsze, że fakty te zestawiam z obserwacjami dotyczącymi polszczyzny, wyciągając wnioski na temat podobieństw i różnic między badanymi językami, a po drugie, że ważnym narzędziem służącym do weryfikacji pewnych hipotez będzie metoda przekładu francuskich zdań na język polski. Opis czynników wpływających na użycie określonych form trybu i czasu w zdaniu francuskim zostanie więc przedstawiony na tle szerszego porównania francuskiego i polskiego systemu czasownikowego.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Literatura piękna »
  4. Literatura obcojęzyczna
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-231-2446-7
• Liczba stron: 222

Wstęp	13
ROZDZIAŁ I. Przedmiot analizy, metody badań i zakres opisu	17
	1. Kategorie gramatyczne trybu i czasu w języku polskim i francuskim	17
		1.1. Pojęcie kategorii gramatycznej fleksyjnej i jej wartości	17
		1.2. Zasób trybów w języku polskim i francuskim	18
			1.2.1. Ujęcia tradycyjne	18
			1.2.2. Problem trybu łączącego w języku polskim	19
			1.2.3. Formy conditionnel w języku francuskim	23
		1.3. Zasób czasów	23
			1.3.1. Budowa systemu temporalnego	24
			1.3.2. Formy surcomposées w języku francuskim	26
			1.3.3. Francuskie czasy peryfrastyczne	27
			1.3.4. Podsumowanie	29
		1.4. Typowe uwarunkowania wartości trybu i czasu	32
			1.4.1. Uwarunkowania semantyczne trybu	32
			1.4.2. Uwarunkowania semantyczne czasu	33
			1.4.3. Uwarunkowania formalne	35
		1.5. Problem aspektu	37
			1.5.1. Aspekt w języku polskim	39
			1.5.2. Aspekt w języku francuskim	39
	2. Podstawowe terminy i pojęcia składniowe	46
		2.1. Zdanie pojedyncze i złożone	46
			2.1.1. Ujęcia tradycyjne	46
			2.1.2. Definicje strukturalne	48
			2.1.3. Fraza zdaniowa zależna i jej budowa wewnętrzna	49
		2.2. Kryteria klasyfikacji fraz zdaniowych zależnych	50
			2.2.1. Rodzaj elementu łączącego	50
			2.2.2. Inne kryteria klasyfikacji	52
			2.2.3. Stosowane terminy i oznaczenia	52
	3. Zakres materiału i stosowane procedury badawcze	53
		3.1. Wybór badanych fraz	54
		3.2. Pozycja składniowa analizowanych fraz	55
		3.3. Stosowane metody badawcze. Źródła materiału	56
	4. Analizowane w pracy rodzaje uwarunkowań trybu i czasu	57
		4.1. Czynniki formalne	57
		4.2. Zakres obserwacji cech semantycznych i pragmatycznych	58
ROZDZIAŁ II. Subjonctif we frazach zdaniowych spójnikowych typu QUE	61
	1. Uwagi wstępne	61
		1.1. Wymaganie składniowe	63
		1.2. Inne rodzaje uwarunkowań	65
	2. Wymaganie składniowe ze strony nadrzędnego czasownika	67
		2.1. Akomodacja niealternatywna	67
		2.2. Akomodacja alternatywna trybu indicatif lub subjonctif	73
	3. Rola negacji	77
	4. Wpływ czynników linearnych	84
		4.1. Inwersja towarzysząca pytajności zdania	84
		4.2. Prepozycyjne usytuowanie linearne frazy zdaniowej zależnej	86
	5. Podsumowanie	88
ROZDZIAŁ III. Subjonctif we frazach zdaniowych względnych	91
	1. Uwagi wstępne	91
		1.1. Problem pozycji składniowej	92
		1.2. Zakres analizy	97
	2. Wymaganie alternatywne ze strony nadrzędnego czasownika	98
	3. Rola wykładników nieokreśloności	103
		3.1. Rodzajnik nieokreślony	104
		3.2. Inne sposoby wyrażania nieokreśloności	109
		3.3. Nieokreśloność a niewyznaczoność	110
	4. Oddziaływanie negacji	114
		4.1. Typowe postaci negacji	114
		4.2. Mniej typowe wykładniki negacji	115
	5. Pytajność wypowiedzenia	119
	6. Wartość trybu i czasu nadrzędnego czasownika	122
	7. Podsumowanie	125
ROZDZIAŁ IV. Wartości czasu form trybu indicatif	127
	1. Ustalenia wstępne	127
		1.1. Zakres i istota tzw. concordance des temps	128
		1.2. Odpowiedniości między tzw. „mową zależną” i „mową niezależną”	130
		1.3. Uwarunkowania semantyczne (względne i niewzględne użycia	131
	2. Zdania konstytuowane przez czasowniki mówienia	133
		2.1. Czasownik nadrzędny w formie czasu teraźniejszego lub przyszłego	133
		2.2. Czasownik nadrzędny w formie czasu przeszłego	135
	3. Użycie tzw. czasów względnych	139
		3.1. Imparfait jako wykładnik jednoczesności	140
		3.2. Plus-que-parfait jako wykładnik uprzedniości	143
		3.3. Czasy wyrażające następstwo w przeszłości	146
	4. Zakres niewzględnych użyć form czasu	150
		4.1. Czasownik nadrzędny w formie czasu teraźniejszego	150
		4.2. Czasownik nadrzędny w formie czasu przeszłego	151
	5. Wartości czasu we frazach względnych	157
		5.1. Użycia o znaczeniu względnym	157
		5.2. Zakres użyć niewzględnych	158
	6. Podsumowanie	162
ROZDZIAŁ V. Formy proste i złożone trybu subjonctif	165
	1. Uwagi wstępne	165
		1.1. Zasób form prostych i złożonych	166
		1.2. Formy a znaczenia czasu w świetle przekładu na język polski	167
		1.3. Problem różnic aspektowych	172
		1.4. Przyjęta interpretacja	174
	2. Zasada concordance des temps w trybie subjonctif	175
		2.1. Reguły formalne a uwarunkowania semantyczne	175
		2.2. Czasownik nadrzędny w formie czasu teraźniejszego lub przyszłego	179
		2.3. Czasownik nadrzędny w formie czasu przeszłego	181
	3. Użycia niezgodne z regułami concordance des temps	184
		3.1. Zakres użycia form trybu subjonctif we współczesnym języku francuskim	184
		3.2. Czasownik nadrzędny w formie czasu przeszłego	186
	4. Wartości czasu we frazach względnych	189
	5. Podsumowanie	192
Zakończenie	195
Objaśnienia stosowanych skrótów i symboli	207
Bibliografia	209
Les formes du subjonctif et de l’indicatif français et leurs équivalents polonais. Etude contrastive des emplois dans la phrase complexe. Résumé	215
Subjunctive and Indicative Forms in French and Their Polish Equivalents.A Comparative Study of Usages in Complex Sentences. Summary	217
Indeks rzeczowy	219