Geografia społeczna Polski

• Druk: Warszawa, 2018
• Autor: Grzegorz Węcławowicz
• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Prezentowana książka, bazując na dorobku metodologicznym i koncepcyjnym światowej geografii społecznej, ma za zadanie przedstawić sytuację w Polsce – pierwszych dziesięcioleci 21 wieku. Celem autora jest, na tle uwarunkowań historycznych i „historii współczesnej”, pokazanie wymiaru przestrzennego podstawowych procesów i zjawisk politycznych, gospodarczych i społecznych kształtujących obraz i strukturę współczesnego społeczeństwa polskiego.
Przyjęto założenie, że książka będzie miała charakter syntezy merytorycznej badań nad zróżnicowaniami społeczno-przestrzennymi prowadzonymi w Polsce przez geografów, socjologów, politologów, urbanistów i planistów przestrzennych. Zamierzeniem jest, aby była to synteza stanu wiedzy na temat zróżnicowań społeczno przestrzennych naszego kraju oraz aktualnej metodologii badań.
Głównym celem koncepcyjnym książki jest dostarczenie charakterystycznej dla nauk geograficznych odpowiedzi na generalne pytanie, gdzie w przestrzeni? Podjęta będzie również próba znalezienia odpowiedzi na pytania, – dlaczego występują zróżnicowania przestrzenne i jaka jest ich geneza?

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Geografia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-012-0330-6
• ISBN druku: 978-83-01-20091-6
• Liczba stron: 424

1. Wstęp 9
	1.1. Co zawiera prezentowana książka? 12
	1.2. Podstawowe źródła o geografii społecznej Polski 15
	Rekomendowana literatura uzupełniająca 19

2. Geografia społeczna i jej miejsce wśród pokrewnych dyscyplin 21
	2.1. Orientacje badawcze w geografii społecznej 27
	2.2. Geografia społeczna w Polsce 35
		2.2.1. Uwarunkowania polityczno-społeczne 38
		2.2.2. Geografia społeczna miast a geografia społeczna 43
		2.2.3. Przestrzenne wymiary zjawisk i problemów społecznych 48
		2.2.4. Wymiar aplikacyjny geografii społecznej miast 55
	Rekomendowana literatura uzupełniająca 57

3. Historyczne uwarunkowania zróżnicowań społeczno-przestrzennych 59
	3.1. Geografia społeczna odrodzonej II Rzeczypospolitej Polskiej 61
		3.1.1. Problemy społeczno-gospodarcze w badaniach geograficznych 65
		3.1.2. Zróżnicowania etniczne i wyznaniowe 76
		3.1.3. Procesy urbanizacji 81
		3.1.4. Procesy konsolidacji społecznej 88
	3.2. Druga wojna światowa i jej konsekwencje 89
		3.2.1. Straty ludnościowe, migracje przymusowe 91
		3.2.2. Przesunięcia terytorialne w trakcie i po drugiej wojnie światowej 94
		3.2.3. Kształtowanie struktury społeczno-przestrzennej w nowych granicach 95
		3.2.4. Ujednolicenie narodowościowe 100
	Rekomendowana literatura uzupełniająca 103

4. Założenia koncepcyjne i ideologiczne modernizacji kraju 105
	4.1. Koncepcje i teorie modernizacyjne a koncepcje centrum–peryferie 110
		4.1.1. Teorie modernizacji 112
	4.2. Wymiary modernizacji w przestrzeni 118
		4.2.1. Modernizacja w stylu komunistycznym 119
		4.2.2. Polityka zagospodarowania przestrzennego jako narzędzie modernizacji 121
		4.2.3. Urbanizacja jako element modernizacji społeczeństwa polskiego 126
		4.2.4. Uprzemysłowienie jako narzędzie zmiany struktury społeczno-przestrzennej 131
	4.3. Współczesne koncepcje modernizacji rozwoju społeczno-gospodarczego kraju 136
		4.3.1. Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju 138
	Rekomendowana literatura uzupełniająca 141

5. Zróżnicowania demograficzne w przestrzeni kraju i ich uwarunkowania społeczne 143
	5.1. Koncepcje wyjaśniające procesy demograficzno-społeczne 148
		5.1.1. Teoria przejścia demograficznego 149
		5.1.2. Koncepcje wyjaśniające migracje międzynarodowe 152
		5.1.3. Polityka ludnościowa a polityka społeczna 154
	5.2. Rozmieszczenie, struktura i dynamika zamian ludnościowych 157
		5.2.1. Zmiany gęstości zaludnienia 163
		5.2.2. Przyrost naturalny 168
		5.2.3. Starzenie się społeczeństwa, umieralność i długość trwania życia 170
	5.3. Miejsce migracji w kształtowaniu współczesnej struktury zróżnicowań społeczno-przestrzennych 175
		5.3.1. Migracje wewnętrzne 177
		5.3.2. Migracje międzynarodowe 180
	5.4. Specyfika regionalnych i ludnościowych obszarów problemowych 189
		5.4.1. Współczesne ludnościowe obszary problemowe 192
	Rekomendowana literatura uzupełniająca 196

6. Ekonomiczne wymiary modernizacji w przestrzeni kraju 197
	6.1. Zróżnicowania przestrzenne w zakresie dochodu narodowego 201
	6.2. Zróżnicowanie przestrzenne w zakresie lokalnego wskaźnika rozwoju społecznego 208
	6.3. Zróżnicowania dochodowe ludności Polski 212
	6.4. Zagadnienie wykluczenia społecznego i ubóstwa 217
	6.5. Ekonomiczne obszary problemowe 226
	Rekomendowana literatura uzupełniająca 230

7. Zróżnicowania etniczne i wyznaniowe 233
	7.1. Ewolucja współczesnych zróżnicowań narodowościowych i etnicznych 236
		7.1.1. Ślązacy 244
		7.1.2. Kaszubi 246
		7.1.3. Niemcy 247
		7.1.4. Ukraińcy i Łemkowie 248
		7.1.5. Białorusini 250
		7.1.6. Inne mniejszości narodowe 252
	7.2. Zróżnicowania wyznaniowe 253
	Rekomendowana literatura uzupełniająca 259

8. Miasta w procesie modernizacji kraju 261
	8.1. Przemiany miasta postsocjalistycznego w miasto neoliberalne 265
		8.1.1. Polaryzacja społeczeństwa miejskiego 273
		8.1.2. Narastanie zróżnicowań społeczno-przestrzennych 275
	8.2. Rozwój ludnościowy i struktura wielkościowa miast 283
		8.2.1. Procesy rozlewania się przestrzennego obszarów miejskich 290
	8.3. Współczesne problemy i wyzwania rozwojowe w procesie modernizacji 297
		8.3.1. Konkurencyjność i innowacyjność miast w procesie modernizacji 300
		8.3.2. Przykład modernizacyjnego oddziaływania polityki spójności Unii Europejskiej 311
		8.3.3. Zagrożenia procesów modernizacji miast 313
	Rekomendowana literatura uzupełniająca 318

9. Podstawowe wymiary zróżnicowań społeczno-przestrzennych 321
	9.1. Kapitał ludzki i wykształcenie podstawą awansu cywilizacyjnego społeczeństwa polskiego 323
		9.1.1. Zmiany w strukturze przestrzennej poziomu wykształcenia 328
	9.2. Kształtowanie się nowej struktury społeczno-przestrzennej 342
		9.2.1. Nowe czy stare kierunki zmian 347
		9.2.2. Formowanie się elit i klasy średniej 351
		9.2.3. Od klasy robotniczej do prekariatu 354
		9.2.4. Specyfika obszarów wiejskich 358
	9.3. W kierunku kształtowania się społeczeństwa obywatelskiego 362
		9.3.1. Polaryzacja polityczna społeczeństwa polskiego w układzie przestrzennym 365
	9.4. O nowe miejsce w przestrzeni europejskiej – wyzwania modernizacji struktury społeczno-przestrzennej Polski 370
	Rekomendowana literatura uzupełniająca 379

Literatura 381
Spis rycin 417
Spis tabel 423