Haupt. Monografia
Książka jest monografią twórczości polskiego prozaika emigracyjnego, Zygmunta Haupta (1907-1975). Autor monografii stawia tezę, że badana twórczość nie jest ani literaturą piękną, ani dokumentem, lecz tworem pośrednim, który został tak skonstruowany, że sugeruje czytelnikowi konieczność zestawienia świata przedstawionego w utworze z biografią autora, dzięki czemu czytelnik uzyskuje wgląd w tajniki warsztatu artystycznego, a to z kolei pozwala mu na oddzielenie prawdy od fikcji literackiej i, w konsekwencji, na odkrycie autorskiego zamysłu twórczego, prowadząc w końcu do ujawnienia najistotniejszych znaczeń dzieła. Dlatego pierwszy rozdział książki ma charakter teoretyczny - dotyczy konwencji autobiografizmu i związanej z nią metodologicznej problematyki interpretacji utworów autobiografizujących, do których zalicza się właśnie pisarstwo Haupta. Pozostała część monografii realizuje tę strategię badawczą. Rozdział drugi zatem przedstawia szczegółową biografię pisarza, a zwłaszcza te wydarzenia i osoby, które stały się pierwowzorami wątków fabularnych i postaci literackich, występujących w opowiadaniach Haupta. W trzecim rozdziale został opisany najistotniejszy, zdaniem monografisty, motyw, ukryty w badanej twórczości - jest to motyw miłości kazirodczej, mającej, jak się okazuje, swój precedens w życiu autora. Rozdział czwarty przynosi analizę wszystkich trzech zbiorów opowiadań Haupta pod kątem występowania w nich elementów autentycznych: przestrzeni, czasu, postaci i zdarzeń; analiza ta prowadzi do wniosku o wyraźnej w badanym dorobku twórczym ewolucji artystycznej, która polega na stopniowym powiększaniu się udziału w świecie przedstawionym fikcji literackiej kosztem autentyku. Ostatni, piąty rozdział zawiera interpretację dwóch nietypowych dla Haupta, symbolicznych opowiadań. Książkę zamyka aneks, zawierający dwie bibliografie: opublikowanych za życia pisarza tekstów i rysunków.
Od autora / 5
ROZDZIAŁ 1
Wprowadzenie teoretyczne: autobiografizm i interpretacja / 9
Autobiografizm / 9
Interpretacja / 32
ROZDZIAŁ 2
Biografia / 39
Genealogia / 40
Dziecko, gimnazjalista (1907-1924; Austro-Węgry, Polska) / 43
Student, podchorąży, plastyk, pisarz, cygan (1924-1939; Polska, Francja) / 49
Żołnierz, malarz, pisarz (1939-1946; Polska, Węgry, Francja, Wielka Brytania) / 81
Pisarz, malarz, radiowiec, dziennikarz (1946-1975, USA) / 115
ROZDZIAŁ 3
Historia o Elektrze-Nietocie / 137
[Elektra] / 137
Co nowego w kinie? / 163
Helena Haupt - okruchy biografii / 172
Co nowego w kinie? (c.d.) / 177
Elektra [I] / 178
Elektra [II] / 198
„Brat i siostra" / 199
Historia o Nietocie / 202
ROZDZIAŁ 4
„Autentyki": przestrzeń, czas, postacie i zdarzenia / 211
Opowiadania (1946) / 213
Pierścień z papieru (1963) / 262
Ostatni zbiór opowiadań (1972) / 278
ROZDZIAŁ 5
Dwie interpretacje / 290
Pierścień z papieru / 291
Lutnia / 298
Aneks / 307
Bibliografia twórczości literackiej Zygmunta Haupta w latach 1935-1975 / 307
Bibliografia rysunków Zygmunta Haupta w latach 1933-1975 / 316
Bibliografia / 331
Indeks nazwisk / 347
Haupt. The Monograph (Summary) / 359
Spis treści / 361
