Historia literatury polskiej
Nowe wydanie Historii literatury polskiej po raz pierwszy w Polsce w pełnej wersji.
„Wszystkie piętrzące się przede mną problemy stały się jeszcze bardziej kłopotliwe, kiedy rozpocząłem pracę nad ostatnią częścią książki, traktującą o literaturze współczesnej do roku 1966. Gdy czytelnik ma przed sobą obraz sporów religijnych w szesnastym wieku, podchodzi do niego ze znacznym dystansem. Przestaje to być tak łatwe z chwilą zbliżania się do obecnej doby, jako że musimy użyć tak obarczonych ładunkiem emocjonalnym słów, jak marksizm, rewolucja, komunizm. Historia literatury to nie jest odpowiednie narzędzie do przekazywania własnych, być może zbyt złożonych, poglądów na sprawy budzące tak wielkie namiętności. Dlatego też wysiłki moje skupiały się na tym, żeby, jak tylko to możliwe, trzymać się faktów i pozostać bezstronnym, chociaż taka powściągliwość może drażnić tych, którzy woleliby bardziej odpowiadający ich stanowisku dobór faktów. Inną trudnością, z jaką musiałem się zmierzyć, zbliżając się do naszych czasów, była moja podwójna perspektywa: twórczego pisarza przez szereg lat zaangażowanego w polskie życie literackie oraz samozwańczego kronikarza”.
Z przedmowy Czesława Miłosza do pełnego wydania książki
Czesław Miłosz
ur. 1911
-
zm. 2004
Czesław Miłosz, wybitny poeta, prozaik, eseista, tłumacz i historyk literatury, urodził się 30 czerwca 1911 roku w Szetejniach, gdzie jego rodzice posiadali majątek ziemski. Geograficzne położenie majątku miało wielki wpływ na światopogląd i twórczość Miłosza – przyszły poeta wychowywał się na terenach dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego w wielokulturowej i tolerancyjnej atmosferze. Miłosz studiował na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, najpierw polonistykę, jednak zrezygnował z niej na rzecz prawa. W czasach studenckich zadebiutował na łamach uniwersyteckiego pisma „Alma Mater Vilnensis” wierszami Kompozycja i Podróż. Był członkiem grupy poetów Żagary i współtwórcą pisma o tej samej nazwie. Jednak od innych Żagarystów Miłosza odróżniał go kult klasycystycznych rygorów. Przed wybuchem II wojny światowej Miłosz tworzył w duchu katastroficznym. Po wojnie jego poezja stała się bardziej intelektualna – poeta pojmował literaturę jako jako drogę do ocalenia po klęsce poczucia człowieczeństwa. Ponadto Miłosz wprowadził do literatury polskiej nowy gatunek literacki, nazywany traktatem poetyckim. W swoim dorobku Miłosz ma również kilkanaście zbiorów eseistycznych – do najbardziej znanych i cenionych należą „Zniewolony umysł”, „Ziemia Ulro” i „Ogród nauk”. W okresie powojennym Miłosz przez pewien czas mieszkał we Francji, gdzie współpracował z redaktorem czasopisma „Kultura” Jerzym Giedroyciem, oraz w Stanach Zjednoczonych, gdzie wykładał literaturę słowiańską na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley i na Harvardzie. W Polsce zaś był uznawany za zdrajcę, został potępiony nawet przez Związek Literatów Polskich, a do roku 1980 istniał zapis cenzorski, zakazujący publikacji dzieł Miłosza. Jednak po otrzymaniu przez Miłosza Nagrody Nobla za całokształt twórczości stosunek do poety zaczął się zmieniać i Miłosz mógł przyjechał do kraju. W 1993 roku poeta ostatecznie zamieszkał w Polsce – osiedlił się w Krakowie, które swoją atmosferą najbardziej przypominało mu Wilno. Miłosz zmarł 14 sierpnia 2004, pozostawiając po sobie bogatą spuściznę intelektualną. Do najbardziej znanych tomików poezji Miłosza należą m.in. „Poemat o czasie zastygłym”, „Trzy zimy”, „Ocalenie”, „Traktat poetycki” oraz „To”.
Źródło zdjęcia: By Mariusz Kubik, http://www.mariuszkubik.pl [GFDL (http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html), CC-BY-SA-3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/), CC BY 2.5 (https://creativecommons.org/licenses/by/2.5) or Attribution], via Wikimedia Commons
