Immunitet państwa w postępowaniu cywilnym

• Druk: 2010
• Seria / cykl: MONOGRAFIE
• Autor: Paweł Grzegorczyk
• Wydawca: Wolters Kluwer Polska SA

Książka zwyciężyła w III edycji konkursu na najbardziej przydatną książkę prawniczą w praktyce wymiaru sprawiedliwości, organizowanego przez LexisNexis i "Przegląd Sądowy".


Monografia poświęcona jest immunitetowi państwa jako instytucji międzynarodowego prawa procesowego cywilnego, rozumianemu jako przeszkoda do rozpoznania sprawy przeciwko państwu przed sądem zagranicznym oraz do wszczęcia egzekucji z jego majątku za granicą. Po omówieniu prawnomiędzynarodowej genezy immunitetu państwa oraz źródeł prawa w tej dziedzinie, rozważania skoncentrowane zostały na umiejscowieniu i charakterystyce funkcjonowania tej instytucji w polskim prawie procesowym cywilnym.

Obszerne uwagi poświęcono reżimowi procesowemu immunitetu państwa i jego procesowemu traktowaniu, w tym badaniu immunitetu przez sąd oraz konsekwencjom naruszenia immunitetu państwa po uprawomocnieniu się orzeczenia. Odrębnym przedmiotem opracowania są wybrane problemy procesowe związane z uczestnictwem państwa w postępowaniu cywilnym przed sądem zagranicznym, takie jak: zdolność sądowa i procesowa, reprezentacja, jurysdykcja krajowa, doręczenia i wyrokowanie zaoczne. Praca obejmuje również problematykę immunitetu państwa w europejskim prawie procesowym cywilnym.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Prawo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-264-0842-7
• ISBN druku: 978-83-264-0494-8
• EAN: 9788326408427
• Liczba stron: 708

Wykaz skrótów	13
	
	Wprowadzenie 	23
	
	Rozdział I. Ogólne zagadnienia immunitetów w postępowaniu cywilnym 	33
	1. Immunitet w poszczególnych dziedzinach prawa 	33
	2. Immunitet w postępowaniu cywilnym 	50
	2.1. Zagadnienia terminologiczne 	50
	2.2. Immunitet sądowy 	57
	2.3. Immunitet egzekucyjny 	65
	3. Władza jurysdykcyjna w postępowaniu cywilnym; charakter prawny immunitetu sądowego i egzekucyjnego 	69
	4. Immunitet sądowy i egzekucyjny a jurysdykcja krajowa 	77
	4.1. Uwagi wstępne 	77
	4.2. Stan prawny po wejściu w życie ustawy nowelizującej z 2008 r. 	79
	4.3. Ocena przyjętego rozwiązania	81
	5. Inne immunitety w postępowaniu cywilnym; określenie kierunku dalszych rozważań 	91
	
	Rozdział II. Źródła prawa w dziedzinie immunitetu państwa, jego zakres i najnowsze tendencje rozwojowe 	93
	1. Źródła prawa międzynarodowego w dziedzinie immunitetu państwa	93
	1.1. Uwagi wstępne i historyczne	93
	1.2. Obowiązujące prawo traktatowe	101
	1.2.1. Europejska konwencja o immunitecie państwa (konwencja bazylejska) 	101
	1.2.1.1. Uwagi wstępne	101
	1.2.1.2. Podstawowe założenia	102
	1.2.1.3. Charakterystyka postanowień uchylających immunitet 	105
	1.2.2. Konwencja międzynarodowa o ujednoliceniu niektórych zasad dotyczących immunitetów statków państwowych	109
	1.2.3. Inne wielostronne umowy międzynarodowe 	110
	1.3. Prace nad ujednoliceniem reguł dotyczących immunitetu państwa na szczeblu międzynarodowym w ramach instytucji prywatnych 	116
	1.3.1. Prace Instytutu Prawa Międzynarodowego (Institut de Droit International) 	116
	1.3.2. Prace Towarzystwa Prawa Międzynarodowego (International Law Association) 	118
	1.3.3. Pozostałe inicjatywy prywatne 	120
	1.4. Ujednolicenie reguł dotyczących immunitetu państwa pod auspicjami organizacji międzynarodowych (prace Komisji Prawa Międzynarodowego ONZ) 	121
	1.4.1. Uwagi wstępne 	121
	1.4.2. Ogólna charakterystyka Konwencji NZ o immunitecie jurysdykcyjnym państw i ich majątku 	124
	1.4.2.1. Struktura i zakres zastosowania konwencji NZ 	124
	1.4.2.2. Ogólne reguły dotyczące immunitetu państwa 	126
	1.4.2.3. Przebieg postępowania 	130
	1.4.2.4. Znaczenie konwencji NZ i jej perspektywy 	131
	1.5. Immunitet państwa jako norma międzynarodowego prawa zwyczajowego 	133
	2. Immunitet państwa w prawie krajowym i praktyce państw obcych 	136
	2.1. Uwagi wstępne 	136
	2.2. Państwa, w których nie przyjęto wewnętrznych regulacji w dziedzinie immunitetu państwa 	136
	2.3. Państwa, w których przyjęto odrębne regulacje ustawowe w dziedzinie immunitetu państwa 	143
	2.4. Pozostałe państwa 	154
	3. Zakres immunitetu państwa 	158
	3.1. Uwagi wstępne 	158
	3.2. Zakres podmiotowy 	158
	3.3. Immunitet pełny czy ograniczony? 	161
	4. Immunitet państwa jako ius dispositivum 	194
	5. Najnowsze tendencje rozwojowe w dziedzinie immunitetu państwa 	197
	6. Uzasadnienie immunitetu państwa 	205
	
	Rozdział III. Podstawa prawna i miejsce immunitetu państwa w polskim prawie procesowym cywilnym  	210
	1. Uwagi wstępne 	210
	2. Podstawa prawna immunitetu państwa w polskim prawie procesowym cywilnym 	211
	2.1. Stan nauki i orzecznictwa 	211
	2.2. Umowy międzynarodowe jako podstawa prawna immunitetu państwa w prawie polskim 	218
	2.3. Prawo unijne 	224
	2.4. Kodeks postępowania cywilnego; państwo obce jako "inna osoba" w rozumieniu art. 1111 § 1 pkt 3 k.p.c. 	225
	2.5. Odesłanie do międzynarodowego prawa zwyczajowego poza zakresem art. 1111 § 1 pkt 3 k.p.c. 	233
	3. Reżim procesowy immunitetu państwa 	239
	3.1. Uwagi prawnoporównawcze 	239
	3.1.1. Prawo niemieckie 	239
	3.1.2. Prawo szwajcarskie 	242
	3.1.2.1. Immunitet państwa jako wyraz braku jurysdykcji sądów szwajcarskich 	242
	3.1.2.2. Immunitet państwa a problem terytorialnego powiązania sprawy z forum (Binnenbeziehung) 	244
	3.1.3. Prawo austriackie 	246
	3.1.4. Prawo państw common law 	249
	3.1.4.1. Koncepcja jurysdykcji w prawie procesowym państw common law 	249
	3.1.4.2. Immunitet państwa a doktryny act of state i non-justiciability 	255
	3.2. Reżim procesowy immunitetu państwa w kodeksie postępowania cywilnego 	261
	3.2.1. Uwagi wstępne 	261
	3.2.2. Stosowanie do immunitetu państwa przepisów o immunitecie sądowym i egzekucyjnym 	263
	4. Immunitet państwa a wzajemność 	271
	4.1. Uwagi wstępne 	271
	4.2. Stan nauki i orzecznictwa 	273
	4.3. Wzajemność w świetle międzynarodowego standardu immunitetu państwa 	276
	5. Podsumowanie 	283
	
	Rozdział IV. Immunitet państwa w świetle przesłanek procesowych postępowania cywilnego 	287
	1. Uwagi wstępne 	287
	2. Pojęcie i systematyka przesłanek procesowych 	288
	3. Immunitet państwa na tle przesłanek procesowych w postępowaniu rozpoznawczym 	299
	3.1. Uwagi wstępne 	299
	3.2. Immunitet sądowy jako przesłanka procesowa 	299
	3.3. Immunitet państwa a problem interesu w uzyskaniu sądowej ochrony prawnej w postępowaniu rozpoznawczym 	310
	4. Immunitet państwa na tle przesłanek procesowych w postępowaniu egzekucyjnym 	317
	
	Rozdział V. Procesowe traktowanie immunitetu państwa 	340
	1. Uwagi wstępne 	340
	2. Postępowanie rozpoznawcze 	341
	2.1. Zasada badania immunitetu państwa z urzędu; doręczenie pozwu obcemu państwu 	341
	2.2. Kolejność badania immunitetu państwa na tle przesłanek procesowych 	353
	2.3. Podstawa faktyczna i prawna rozstrzygnięcia w przedmiocie immunitetu państwa 	365
	2.3.1. Podstawa faktyczna; ciężar dowodu w stanie non liquet 	365
	2.3.2. Podstawa prawna 	377
	2.4. Czasowy aspekt badania immunitetu państwa 	387
	2.5. Rozstrzygnięcie w przedmiocie immunitetu państwa i konsekwencje jego stwierdzenia dla biegu postępowania 	397
	2.6. Immunitet państwa po uprawomocnieniu się orzeczenia 	420
	2.6.1. Istota problemu 	420
	2.6.2. Immunitet sądowy po uprawomocnieniu się orzeczenia w prawie polskim 	426
	3. Postępowanie egzekucyjne 	456
	3.1. Zezwolenie na wszczęcie egzekucji przeciwko obcemu państwu? 	456
	3.2. Immunitet sądowy a immunitet egzekucyjny 	461
	3.3. Klauzula wykonalności przeciwko obcemu państwu 	468
	3.4. Immunitet egzekucyjny po złożeniu wniosku o wszczęcie egzekucji 	481
	
	Rozdział VI. Przebieg postępowania z udziałem obcego państwa (zagadnienia wybrane) 	493
	1. Uwagi wstępne 	493
	2. Zdolność sądowa, procesowa i postulacyjna obcego państwa 	494
	2.1. Zdolność sądowa 	494
	2.2. Zdolność procesowa; zagadnienie reprezentacji obcego państwa 	507
	2.3. Zdolność postulacyjna 	515
	3. Jurysdykcja krajowa w sprawach przeciwko obcemu państwu 	521
	3.1. Uwagi wstępne 	521
	3.2. Problem wymagania "ściślejszego związku" w sprawach przeciwko obcemu państwu 	523
	3.3. Podstawy jurysdykcji krajowej w sprawach przeciwko obcemu państwu w świetle kodeksu postępowania cywilnego 	528
	4. Doręczenie obcemu państwu 	541
	4.1. Państwo pozwane jako państwo wezwane 	541
	4.2. Doręczenie obcemu państwu w umowach międzynarodowych i w ustawodawstwach obcych 	542
	4.3. Określenie właściwego adresata i trybu doręczenia w braku regulacji szczególnych 	546
	5. Terminy procesowe 	559
	6. Wyrok zaoczny przeciwko obcemu państwu 	562
	6.1. Uwagi wstępne; wyrok zaoczny przeciwko obcemu państwu w umowach międzynarodowych i w ustawodawstwach obcych 	562
	6.2. Wyrok zaoczny przeciwko obcemu państwu w kodeksie postępowania cywilnego 	565
	7. Udział w postępowaniu organów pozasądowych państwa fori celem zapobiegania błędnym rozstrzygnięciom 	573
	
	Rozdział VII. Immunitet państwa w europejskim prawie procesowym cywilnym 	581
	1. Uwagi wstępne 	581
	2. Stosowanie przepisów europejskiego prawa procesowego cywilnego w sprawach z udziałem państw obcych 	583
	3. Stosunek pomiędzy przepisami europejskiego prawa procesowego cywilnego ustanawiającymi jurysdykcję krajową państw członkowskich a normami dotyczącymi immunitetu państwa 	597
	4. Immunitet państwa a uznawanie i wykonywanie zagranicznych orzeczeń 	608
	4.1. Uznawanie i wykonywanie zagranicznych orzeczeń w europejskim prawie procesowym cywilnym - zagadnienia ogólne 	608
	4.2. Naruszenie immunitetu państwa jako podstawa odmowy uznania lub stwierdzenia wykonalności zagranicznego orzeczenia 	614
	4.2.1. Uwagi wstępne 	614
	4.2.2. Naruszenie immunitetu jurysdykcyjnego jako podstawa odmowy uznania lub stwierdzenia wykonalności zagranicznego orzeczenia w krajowych systemach prawnych 	616
	4.2.3. Naruszenie immunitetu państwa jako podstawa odmowy uznania lub stwierdzenia wykonalności zagranicznego orzeczenia w europejskim prawie procesowym cywilnym 	622
	
	Uwagi końcowe 	641
	
	Bibliografia 	661