Jak się uczymy?
Czy kiedykolwiek nauczałeś?
To pytanie retoryczne. Oczywiście, że tak.
Ludzie mają podstawową potrzebę, by się nawzajem nauczać. Robią to nauczyciele, rodzice, przyjaciele, rodzeństwo, plotkarze i pracodawcy. Uczymy innych najróżniejszych rzeczy: pokazujemy gościowi z innego miasta drogę do muzeum, zapoznajemy go z rozkładem podmiejskiej kolejki, uczymy dziecko jeść widelcem, kolejny raz pokazujemy szczeniakowi, jak zrobić siad. Ludzie uczą nawet samych siebie.
Biorąc pod uwagę, że nauczałeś, przypomnisz sobie zapewne sytuacje, w których nauczanie nie działało tak, jak powinno. Spróbowałeś innego podejścia i rezultaty były lepsze. Oto częsty przykład: ktoś prosi cię o wskazówki dotarcia do budynku czy sklepu, ty odpowiadasz „Jasne!”, bo dokładnie wiesz, gdzie to jest. Za chwilę jednak sam łapiesz się na tym, że całkowicie nieskutecznie wymachujesz rękami, a na obliczu pytającego maluje się coraz większy znak zapytania. Ostatecznie rysujesz mapę.
Istnieje wiele sposobów, po które sięgamy, ucząc się nawzajem. Co więcej, różne sposoby nauczania pasują do różnych rodzajów uczenia się. W książce „Jak się uczymy?” przedstawiono 26 naukowo potwierdzonych mechanizmów, za pomocą których uczymy się nowych rzeczy, wśród nich m.in: stosowanie analogii, uczenie się w grupie, stawianie pytań, wizualizacja, uczenie się przez obserwację. Każdy z nich scharakteryzowano według następującego schematu:
- Co to jest? Podstawowy opis mechanizmu uczenia i wskazanie, dlaczego jest ważny.
- Jak działa? Nauka i teoria, w tym przystępny opis nowatorskich badań.
- Jak z tego korzystać? Przykłady aktywności wykorzystujących dany mechanizm.
- Do czego się nadaje? Rezultaty, w osiągnięciu których ten mechanizm jest szczególnie dobry.
- Ryzyka. Częste błędy prowadzące do niepożądanych skutków.
- Przykłady dobrych i złych zastosowań.
- Literatura. Klasyczne i współczesne opracowania.
- Ściągawka. Opracowanie podsumowujące główne idee przedstawiane w rozdziale wraz z krótkimi przykładami.
Książka będzie zrozumiała dla każdego, kto jest zainteresowany uczeniem się i możliwością jego usprawniania. Rzetelne podstawy naukowe i bogaty materiał źródłowy czynią z niej także znakomity podręcznik.
Nagrody:
Wyróżnienie w konkursie Książka dla Trenera 2017
Opiniowany tom to opracowanie popularne na bardzo wysokim poziomie. Pomieszczone w nim treści przybliżają wiele form i mechanizmów uczenia się osób w różnych wieku, uczestniczących w odmiennych sytuacjach. Zwięzłość treści i formy, ilustracje, rejestry bibliograficzne, indeksy to niewątpliwe atuty książki.
prof. dr hab. Maria Ledzińska,
Wydział Psychologii UW
Bardzo pozytywnie oceniam zawartość merytoryczną pracy oraz żywy tok dowodzenia, jak również wielość i kompletność uwzględnionych mechanizmów i danych z literatury przedmiotu.
prof. dr hab. Ewa Czerniawska,
Wydział Psychologii UW
