Jurysprudencja 10. W stronę krytycznej filozofii orzekania

• Druk: Łódź, 2018
• Autor: Rafał Mańko
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Celem serii wydawniczej „Jurysprudencja” jest publikowanie monografii z zakresu teorii i filozofii prawa, a także dyscyplin prawniczych podejmujących problematykę teoretyczno- i filozoficzno-prawną w ramach własnych badań przedmiotowych. Inicjatywa powołania tego rodzaju serii wydawniczej spotkała się z dużym zainteresowaniem wszystkich ośrodków naukowych zajmujących się wskazaną problematyką, a także znanych naukowców z ośrodków zagranicznych. Redaktorzy serii Marek Zirk-Sadowski, Tomasz Bekrycht Prezentowana publikacja jest pierwszą w polskiej nauce próbą spojrzenia na zjawisko orzekania - sądowego stosowania prawa, w tym jego operatywnej wykładni - w perspektywie krytycznej filozofii prawa. Nawiązując do czołowych przedstawicieli tego nurtu w jurysprudencji anglosaskiej (takich jak Duncan Kennedy, Costas Douzinas, Adam Gearey), autor konstruuje własny model filozoficzno-prawny, który określa mianem krytycznej filozofii orzekania. Wychodząc od założeń ontologicznych, epistemologicznych i metodologicznych teorii krytycznej, za kluczowy punkt wyjścia uznaje uwzględnienie w teorii orzekania problematyki polityczności (thepolitical), rozumianej - za Chantal Mouffe - jako fundamentalny i nieusuwalny antagonizm społeczny, a także ideologii rozumianej w nawiązaniu w szczególności do koncepcji Slavoja Ziżka. Ponadto nawiązuje krytycznie do juryscentrycznego projektu Artura Kozaka, prowadząc m.in. rozważania nad granicami prawniczej władzy dyskrecjonalnej. Odsłonięcie politycznych i ideologicznych uwikłań orzekania skłania do przemyślenia na nowo etyki sędziowskiej, która - zdaniem Autora - powinna być oparta na imperatywie dążenia do sprawiedliwości, rozumianej niejako dająca się skodyfikować formuła, lecz przede wszystkim jako usuwanie przejawów niesprawiedliwości (adikia) i aktywne dążenie do emancypacji. Tak rozumiana polityczna etyka orzekania jest propozycją krytycznego przemyślenia społecznej odpowiedzialności sędziego i jego związków z prawem, a zarazem punktem wyjścia do rozważań o legitymizacji władzy sądowniczej. Skoro nie może ona znaleźć oparcia w tekście prawa i nie powinna jej szukać w innych subświatach, rozwiązaniem wydaje się jej oparcie na demokratycznej partycypacji i rzeczywistym dążeniu do realizacji ideału sprawiedliwości.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Prawo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-8142-091-4
• ISBN druku: 978-83-8142-090-7
• Liczba stron: 296

Pobierz spis treści»

Wstęp	7

Rozdział I. Tożsamość, presupozycje i założenia metodologiczne jurysprudencji krytycznej	21
1. Tożsamość prawoznawstwa krytycznego	21
2. Historia krytycznego prawoznawstwa jako szkoły naukowej	29
3. Presupozycje ontologiczne krytycznej filozofii prawa	37
4. Rola ideologii i jej związki z prawem	47
5. Ontologia prawa w ujęciu krytycznej teorii prawa	62
6. Presupozycje epistemologiczne krytycznej filozofii prawa	67
7. Założenia metodologiczne krytycznej filozofii prawa	75
8. Aspekty etyczne krytycznej filozofii prawa	83
9. Pojęcie orzekania w perspektywie jurysprudencji krytycznej	92

Rozdział II. Orzekanie a granice prawniczej władzy dyskrecjonalnej	95
1. Problem granic prawniczej władzy dyskrecjonalnej i jej determinant	95
2. Tekst prawa	99
3. Wspólnota interpretacyjna prawników	107
4. Metodyka prawnicza	110
5. Inne subświaty	118
6. Hegemoniczna ideologia	130
7. Czy hierarchia granic?	143

Rozdział III. Orzekanie a polityczność	147
1. Pojęcie polityczności	147
2. Koncepcja orzeczniczej decyzji politycznej	151
3. Uwagi podsumowujące	169

Rozdział IV. Orzekanie a etyka	171
1. Uwagi wprowadzające	171
2. Przegląd wybranych modeli etyki prawniczej w polskiej filozofii prawa	176
3. W stronę modelu politycznej etyki orzekania	188
4. Uwagi podsumowujące	213

Rozdział V. Legitymizacja orzekania	221
1. Uwagi wprowadzające	221
2. Pojęcia prawomocności (legitymności) i uprawomocnienia (legitymizacji)	224
3. Legitymizacja orzekania w ujęciu krytycznej filozofii prawa	237
4. Uwagi podsumowujące	251

Zakończenie	255
Bibliografia	277