Kapitał społeczny i edukacja

• Druk: Warszawa, 2014
• Autor: dr hab., prof. DSW - Piotr Mikiewicz
• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Publikacja jest odpowiedzią na pewne uwiedzenie nauk społecznych pojęciem „kapitału społecznego”, jednym z najczęściej używanych narzędzi teoretycznych we współczesnej socjologii. Książka Piotra Mikiewicza to systematyczne przedstawienie różnych sposobów rozumienia kapitału społecznego i wykorzystywania tej kategorii w analizach edukacji i systemu szkolnictwa. Cel, który stawia sobie autor, to odpowiedź na pytanie, czy pojęcie to może być przydatne w badaniu wpływu edukacji na zajmowaną pozycję społeczną. Wielką zaletą książki jest przyjrzenie się różnym ujęciom kapitału społecznego. Okazuje się, że w zależności od przyjętej perspektywy teoretycznej termin „kapitał społeczny” zmienia swoje znaczenie i swoją funkcję w badaniu związku między systemem szkolnictwa a społeczeństwem. Jeśli to pojęcie ma być przydatne w analizach edukacyjnych, niezbędne jest zrozumienie jego całego zaplecza teoretycznego, a także konsekwencji analitycznych wynikających z różnorodności koncepcji posługujących się tą kategorią.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Socjologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-01-19122-1
• ISBN druku: 978-83-01-17989-2
• Liczba stron: 356

Podziękowania         9
Wstęp             11
Teoria, metafora, problem społeczny – o znaczeniu konstrukcji teoretycznych w poznawaniu rzeczywistości. Nota metodologiczna       17
	Teoria i metafora           17
	Problem społeczny       26

CZĘŚĆ PIERWSZA. EDUKACJA I JEJ ZWIĄZEK ZE STRUKTURĄ SPOŁECZNĄ W SPOŁECZEŃSTWIE PÓŹNEJ NOWOCZESNOŚCI	31

Rozdział 1. Edukacja i struktura społeczna     33
Rozdział 2. Ekspansja edukacyjna i jej społeczne konsekwencje       38
Rozdział 3. Od czego zależy nasz edukacyjny los – mechanizmy warunkowania selekcji społecznych w edukacji         51

CZĘŚĆ DRUGA. METAFORYKA KAPITAŁU SPOŁECZNEGO JAKO NARZĘDZIE WŁĄCZENIA SZERSZEGO KONTEKSTU SPOŁECZNEGO DO ANALIZ EDUKACYJNYCH	63

Rozdział 4. Kapitał społeczny jako perswazyjna metafora – o „modzie” na kapitał społeczny i ekonomizacji nauk społecznych     65

4.1. Kapitał społeczny – próba ogólnego zdefiniowania     66
4.2. Dlaczego koncepcja kapitału społecznego budzi wątpliwości?     75

Rozdział 5. Różne teoretyczne umocowania pojęcia kapitału społecznego     90

5.1. Kapitał społeczny jako zasób w grze habitusów w polu – teoria Pierre’a Bourdieu       93
5.1.1. Pole, habitus i klasa społeczna         95
5.1.2. Kapitały (ekonomiczny, kulturowy, społeczny i symboliczny)   98
5.1.3. Strategiczna gra kapitałem społecznym w polu     103
5.2. Kapitał społeczny jako zasób i gwarant wymiany – teoria Jamesa S. Colemana       107
5.2.1. Aktorzy i zasoby, interesy i kontrola     112
5.2.2. Struktury działania         113
5.2.3. Wymiana społeczna     116
5.2.4. Proste i złożone relacje         118
5.2.5. Potrzeba norm         119
5.2.6. Kapitał społeczny – jego formy i funkcje       124
5.2.7. Powstawanie, utrzymywanie i destrukcja kapitału społecznego  129
5.3. Demokracja i kapitał społeczny – podejście Roberta D. Putnama     135
5.3.1. Kapitał społeczny jako fundament efektywnej demokracji – wnioski z badań nad wzajemnym uwarunkowaniem polityki i ekonomii       136
5.3.2. Bonding i bridging – defnicja i wymiary kapitału społecznego   141
5.3.3. Dopełnienie i rozwinięcie teorii – kapitał społeczny w ujęciu Michaela Woolcocka i Davida Halperna       151
5.4. Sieci i dziury strukturalne – kapitał społeczny w perspektywie teorii sieci w ujęciu Nana Lina       158
5.4.1. Trzy teorie kapitału         159
5.4.2. Kapitał społeczny jako podstawa organizacji struktury społecznej       163
5.4.3. Osiąganie statusu i kapitał społeczny      174
5.4.4. Kapitał społeczny i kreowanie się struktury społecznej – dążenie do zdobycia większych zasobów jako mechanizm
generowania porządku społecznego     176

Rozdział 6. Cztery teorie – cztery kapitały?       183

CZĘŚĆ TRZECIA. KONSEKWENCJE EMPIRYCZNE ODMIENNEJ METAFORYKI W BADANIACH EDUKACYJNYCH	189

Rozdział 7. Znaczenie struktur rodzinnych i międzyrodzinnych dla efektywności szkoły – edukacja w perspektywie teorii Jamesa S. Colemana   191

7.1. Przykład I: Rodzina i zbiorowość w badaniu zagrożenia odpadem szkolnym       195
7.2. Przykład II: Wpływ kapitału społecznego na przechodzenie przez progi selekcyjne         200
7.3. Przykład III: Relacje rodziców ze szkołą       209
7.4. Przykład IV: Szkolny i rodzinny kapitał społeczny    212
7.5. Podsumowanie: charakterystyka badań realizowanych przez pryzmat teorii Jamesa S. Colemana         216

Rozdział 8. Znaczenie klasy społecznej dla aktywności rodziny w podnoszeniu szans edukacyjnych jednostek – kapitał społeczny w polu edukacji według Pierre’a Bourdieu         222

8.1. Przykład I: Kapitał społeczny na rynku edukacyjnym     224
8.2. Przykład II: „Obcość” i „swojskość” kultury szkolnej dla rodzin z różnych klas społecznych     232
8.3. Przykład III: Zaangażowane wychowanie vs swobodny rozwój, czyli klasowe różnice w wykorzystaniu kapitału społecznego       240
8.4. Przykład IV: Klasy rodzicielskiego wyboru i przypadkowego zapisu    245
8.5. Przykład V: Szkoła jako miejsce budowania kapitału społecznego dla uczniów pochodzących z niższych warstw     249
8.6. Przykład VI: Dlaczego próby budowy kapitału społecznego w środowiskach zagrożonych wykluczeniem nie przynoszą  spodziewanych efektów     254
8.7. Podsumowanie: Charakterystyka sposobu wykorzystania koncepcji kapitału społecznego w badaniach inspirowanych teorią  Pierre’a Bourdieu       258

Rozdział 9. Edukacja i społeczność lokalna – kapitał społeczny i edukacja według Roberta D. Putnama     261

9.1. Przykład I: Wpływ wykształcenia na poziom kapitału społecznego    262
9.2. Przykład II: Edukacja i kapitał społeczny na różnych poziomach organizacji struktury społecznej       267
9.3. Przykład III: Wpływ społeczności na ukończenie szkoły w planowanym terminie       274
9.4. Przykład IV: Związek kapitału społecznego z edukacją w Diagnozie Społecznej       277
9.5. Przykład V: Kapitał społeczny w szkołach różnego szczebla w perspektywie biograficznej       281
9.6. Podsumowanie: Charakterystyka sposobu prowadzenia badań inspirowanych teorią Roberta D. Putnama     286

Rozdział 10. Teoria sieci Nana Lina – sieci dla edukacji       288

10.1. Przykład I: Dostęp do wsparcia instytucjonalnego dzięki sieciom społecznym       288
10.2. Przykład II: Sieci w różnych klasach społecznych     296
10.3. Przykład III: Sieci społeczne w środowisku wiejskim     305
10.4. Przykład IV: Współbieżne aspiracje oraz działania rodziców i dzieci  310
10.5. Przykład V: Sieci społeczne w elitarnej uczelni       321
10.6. Podsumowanie: Charakterystyka realizacji badań inspirowanych teorią sieci Nana Lina     323

Rozdział 11. Kapitał czy kapitały? Jakie konsekwencje analityczne i pragmatyczne wynikają z zastosowania odmiennych modeli?     325

Zakończenie           336
Bibliografia         339
Indeks nazwisk         353