Kicz w języku i komunikacji
Kicz to zjawisko trudne do zdefiniowania, nieostre i przede wszystkim – monosubiektywne. Jest więc czysto intuicyjną normą estetyczną (efektem estetyzacji) czy szerzej − aksjologiczną. Jeszcze w XIX w. pojęcie to dotyczyło malarstwa, obecnie zostało rozszerzone na wszelkie sfery życia. Kicz nabrał charakteru zjawiska ponadstylowego. Co więcej – stał się jednym z kanałów komunikowania, ukierunkowuje indywidualne i zbiorowe aksjologie, emocje, postawy, zachowania. Transformacja zjawiska w różnych dziedzinach ludzkiej działalności spowodowała, że dzisiaj istotą kiczu stała się nie tylko dewaluacja, ale przede wszystkim dezintegracja i dehieratyzacja wartości estetycznych, etycznych, poznawczych. Kicz to nie tylko „piękny efekt”, przesada, tandeta, „proste przeżycia duchowe”, by nie powiedzieć prymitywne, to nie tylko popkultura, stereotypowość, szablonowość, seryjność, sentymentalizm itp., lecz kicz to także „terapia kompleksów” – indywidualnych i zbiorowych. Terapia potrzebna, a niekiedy wręcz konieczna dla emocjonalnego zdrowia, samopoczucia, także znalezienia równowagi w zrelatywizowanej rzeczywistości (nie realności!). Rzeczywistości zazwyczaj brzydkiej i złej. Kicz to realizacja tęsknoty za rzeczywistością taką, jaką chcielibyśmy, by była.
Wprowadzenie 9
I. KICZ – ZAGADNIENIA OGÓLNE 11
Jarosław Płuciennik (Uniwersytet Łódzki), Kicz, empatia, sprawiedliwość. Kognitywistyczne studium anachronizmu na przekładach biblijnych 13
Grzegorz Sztabiński (Uniwersytet Łódzki), Kicz a etos sztuki 27
Zuzana Stanislavová (Prešovská Univerzita v Prešove), Gỳč v súčasnom dievčenskom románe 37
Edyta Pałuszyńska (Uniwersytet Łódzki), Kicz w ujęciu leksykologicznym (w aspekcie semantycznym i pragmatycznym) 47
Barbara Kudra (Uniwersytet Łódzki), Komunikacja językowa kiczem podszyta. Rzecz o strategiach 57
II. KICZ W JĘZYKU, LITERATURZE I SZTUCE 65
Dorota Samborska-Kukuć (Uniwersytet Łódzki), Z tajników Sienkiewiczowskiego koniunkturalizmu. Botano- i zoomorfizacja w ornamentyce erotycznej 67
Ewa Górecka (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy), Kicz w przekładzie intersemiotycznym dzieła literackiego jako trop aksjologii. O pocztówkowych przedstawieniach jednej sceny z „Quo vadis” H. Sienkiewicza 81
Tomasz Fisiak (Uniwersytet Łódzki), 50 odcieni kiczu – notatki o współczesnej literaturze erotycznej 95
Magdalena Nowakowska (Uniwersytet Łódzki), „Madame” Antoniego Libery – kicz czy zabawa kiczem? 103
Adela Mitrová (Prešovská Univerzita v Prešove), Ideologickỳ gỳč v dramatickej tvorbe pre deti a mládež 111
Radoslav Rusňák (Prešovská Univerzita v Prešove), Variácie gyča v prekladowej literatúre pre deti po roku 1990 121
Lujza Urbancová (Univerzita M. Bela v Banskej Bystrici), Gyč v hovorovej slovenčine 127
Beata Burska-Ratajczyk (Uniwersytet Łódzki), Kicz językowy w świadomości studentów łódzkiej polonistyki 133
Mateusz Gaze, Magdalena Karasek (Uniwersytet Łódzki), Kicz niejedno ma imię, czyli o językowym obrazie kiczu (na podstawie analizy słownikowej oraz stron www) 143
Mateusz Gaze, Magdalena Karasek (Uniwersytet Łódzki), Kicz niejedno ma imię, czyli o językowym obrazie kiczu (na podstawie badań ankietowych) 153
Maria Czempka-Wewióra (Uniwersytet Śląski), Tekst uproszczony w procesie nauczania języka polskiego jako obcego 161
Katarzyna Sikorska-Bujnowicz (Uniwersytet Łódzki), Życie tekstu kabaretowego poza sceną i rola kanału YouTube. Na przykładzie kabaretu PARANIENORMALNI 171
Małgorzata Miławska (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu), „Kocham cię najbardziej na świecie”, czyli o tym, jak dialog wpływa na kiczowatość filmu (na wybranych przykładach) 181
Paweł Sporek (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie), Rozbrajanie filmowego kiczu. Mit o Herkulesie na kinowym ekranie (refleksje dydaktyka) 191
Sylwia Zasada (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie), Majteczki w kropeczki, Szalona ruda, Nektar z banana – kicz czy kultura popularna? Słowo o tekstach piosenek disco polo 203
Ilona Kachniarz (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), Kicz jako rodzaj brzydoty. O wartości „złej sztuki” 209
Michał Wójciak (Uniwersytet Jagielloński), Od Elsy Schiaparelli do Jeremy’ego Scotta – ubiór w kategoriach kiczu i kampu 219
Lidia Kopania-Przebindowska (Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej), Kicz i kamp w konkursie Eurowizji. Konkurs piosenki, kreowanie tożsamości europejskiej czy cyniczna gra? 229
Paweł Maciąg (Katolicki Uniwersytet Lubelski), Kicz w języku plastycznym sztuki religijnej – kryzys czy świadome działanie? 239
Karolina Feder (Uniwersytet Łódzki), Kicz religijny a promocja obiektów sakralnych 249
Roman Specht (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), Kicz jako maska zbrodni 259
III. KICZ W MEDIACH 265
Monika Worsowicz (Uniwersytet Łódzki), Czym jest kicz prasowy? W kręgu polskich czasopism „true stories” 267
Julia Legomska (Uniwersytet Śląski), O pięknym dzieciństwie – kicz w komunikacyjnej strategii zespolonej przekazu prasowego (na przykładzie magazynu lifestylowego dla rodziców kidultów) 279
Monika Kaczor (Uniwersytet Zielonogórski), Między etyką a kiczem. Językowa analiza dyskusji na temat instrumentalnego traktowania wartości w przestrzeni publicznej (na przykładzie „Gazety Wyborczej” i „Tygodnika Powszechnego”) 291
Anna Łucarz (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy), „Must have sezonu”. Refleksje na temat języka w czasopismach shoppingowych 301
Katarzyna Jachimowska (Uniwersytet Łódzki), Nauka w okowach kiczu (na przykładzie czasopism popularnonaukowych) 315
Wioletta Stefaniak (Uniwersytet Warszawski), Wybrane elementy kiczu językowego w reklamie na przykładzie dziennika „Metro” – analiza tekstu 323
Beata Grochala (Uniwersytet Łódzki), Kicz jako sposób wyrażania emocji (metaforyka radiowych relacji sportowych) 335
Katarzyna Burska, Bartłomiej Cieśla (Uniwersytet Łódzki), Dowcip językowy a kicz (na podstawie audycji „Okruszymki” w Radiu Zet) 343
Maciej Bojda (Uniwersytet Śląski), Masłowska kontra jedenasta muza, czyli entropia i destrukcja jako strategie oporu względem telewizyjnego kiczu 369
Anna Gumkowska (Uniwersytet Warszawski), Mem i mikroblog jako nowa forma gatunkowo-komunikacyjna. Czy kicz może zdefiniować gatunek? 377
Dominik Chomik (Uniwersytet Gdański), Kicz zdiagnozowany i estetyczne krucjaty portalu Fakt.pl 387
Rafał Maćkowiak (Uniwersytet Łódzki), Kicz na portalu YouTube 397
Paweł Wiater (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie), Political kitsch, czyli jak nie powinno się tworzyć kampanii 409
