Kościół w polskich katechizmach i podręcznikach do nauki religii dla dzieci i młodzieży w latach 1945-2001
Słowa włoskiego pisarza G. Papiniego (1881–1956), zamieszczone w jednym z pierwszych polskich powojennych podręczników do nauki religii, z jednej strony wskazują na wrogość do Kościoła katolickiego, a z drugiej na ogromne jego umiłowanie. Zjawisko pejoratywnego stosunku do Kościoła, o którym wspomina cytowany autor, a także negacji potrzeby i sensowności jego istnienia, występuje także w XXI wieku z równie dużym, a może nawet i większym nasileniem niż w czasach Papiniego. Charakterystycznym jego przejawem jest postawa, także części samych chrześcijan, wyrażona w skrajnym sformułowaniu: „Jezus – tak, Kościół – nie”. J. Ratzinger, obecny papież Benedykt XVI mówi, że wydaje się ona czymś typowym dla sposobu myślenia całej generacji dzisiejszych Europejczyków, w znacznej mierze „zmęczonych” Kościołem. Antyeklezjalne nastawienie dostrzec można także wśród polskich katolików. Wskazuje na nie M. Rusecki w refleksji nad problemami współczesnego Kościoła: „W Kościele katolickim zaczyna powstawać moda na postawy antyeklezjalne. Szerzy się ona zwłaszcza wśród młodzieży, ale nie tylko. Zjawisko to występuje głównie na Zachodzie, ale zaczyna przenikać i do nas. Wprawdzie – jak dotąd – dotyczy niezbyt wielkiej liczby w skali całej populacji wierzących, ale lekceważyć go nie można. Dlaczego tak się dzieje, że część chrześcijan wierzy w Chrystusa, a odrzuca Kościół?”. Odpowiedź na to pytanie nie jest łatwa, gdyż złożone jest zjawisko, którego dotyczy. M. Rusecki wskazuje tylko na niektóre z przyczyn: oświeceniowe dziedzictwo, które ciąży na współczesnej mentalności; kryzys instytucjonalizmu, który dostrzega dzisiaj wielu socjologów i historyków; protestantyzacja mentalności katolików i idea Kościoła niewidzialnego rozwijana przez teologię liberalną; błędy ludzi Kościoła popełnione zwłaszcza w przeszłości; fałszywe rozumienie Kościoła wynikające z niepełnej, a nawet znikomej świadomości eklezjalnej (Rusecki mówi o świadomości eklezjologicznej) wielu katolików.
- Kategorie:
- Język wydania: polski
- ISBN: 978-83-231-2457-3
- Liczba stron: 360
-
Sposób dostarczenia produktu elektronicznegoProdukty elektroniczne takie jak Ebooki czy Audiobooki są udostępniane online po opłaceniu zamówienia kartą lub przelewem na stronie Twoje konto > Biblioteka.Pliki można pobrać zazwyczaj w ciągu kilku-kilkunastu minut po uzyskaniu poprawnej autoryzacji płatności, choć w przypadku niektórych publikacji elektronicznych czas oczekiwania może być nieco dłuższy.Sprzedaż terytorialna towarów elektronicznych jest regulowana wyłącznie ograniczeniami terytorialnymi licencji konkretnych produktów.
-
Ważne informacje techniczneMinimalne wymagania sprzętowe:procesor: architektura x86 1GHz lub odpowiedniki w pozostałych architekturachPamięć operacyjna: 512MBMonitor i karta graficzna: zgodny ze standardem XGA, minimalna rozdzielczość 1024x768 16bitDysk twardy: dowolny obsługujący system operacyjny z minimalnie 100MB wolnego miejscaMysz lub inny manipulator + klawiaturaKarta sieciowa/modem: umożliwiająca dostęp do sieci Internet z prędkością 512kb/sMinimalne wymagania oprogramowania:System Operacyjny: System MS Windows 95 i wyżej, Linux z X.ORG, MacOS 9 lub wyżej, najnowsze systemy mobilne: Android, iPhone, SymbianOS, Windows MobilePrzeglądarka internetowa: Internet Explorer 7 lub wyżej, Opera 9 i wyżej, FireFox 2 i wyżej, Chrome 1.0 i wyżej, Safari 5Przeglądarka z obsługą ciasteczek i włączoną obsługą JavaScriptZalecany plugin Flash Player w wersji 10.0 lub wyżej.Informacja o formatach plików:
- PDF - format polecany do czytania na laptopach oraz komputerach stacjonarnych.
- EPUB - format pliku, który umożliwia czytanie książek elektronicznych na urządzeniach z mniejszymi ekranami (np. e-czytnik lub smartfon), dając możliwość dopasowania tekstu do wielkości urządzenia i preferencji użytkownika.
- MOBI - format zapisu firmy Mobipocket, który można pobrać na dowolne urządzenie elektroniczne (np.e-czytnik Kindle) z zainstalowanym programem (np. MobiPocket Reader) pozwalającym czytać pliki MOBI.
- Audiobooki w formacie MP3 - format pliku, przeznaczony do odsłuchu nagrań audio.
Rodzaje zabezpieczeń plików:- Watermark - (znak wodny) to zaszyfrowana informacja o użytkowniku, który zakupił produkt. Dzięki temu łatwo jest zidentyfikować użytkownika, który rozpowszechnił produkt w sposób niezgodny z prawem. Ten rodzaj zabezpieczenia jest zdecydowanie bardziej przyjazny dla użytkownika, ponieważ aby otworzyć książkę zabezpieczoną Watermarkiem nie jest potrzebne konto Adobe ID oraz autoryzacja urządzenia.
- Brak zabezpieczenia - część oferowanych w naszym sklepie plików nie posiada zabezpieczeń. Zazwyczaj tego typu pliki można pobierać ograniczoną ilość razy, określaną przez dostawcę publikacji elektronicznych. W przypadku zbyt dużej ilości pobrań plików na stronie WWW pojawia się stosowny komunikat.
Wykaz skrótów 11 Wstęp 13 Rozdział I. Pojęcie Kościoła w nauczaniu Kościoła katolickiego 23 1. Rozumienie Kościoła do Soboru Trydenckiego 24 1.1. Okres apostolski (I wiek) 24 1.2. Tradycja patrystyczna (do VII wieku) 29 1.3. Średniowiecze (VIII-XV wiek) 38 2. Rozumienie Kościoła od Soboru Trydenckiego do Watykańskiego I 44 2.1. Sobór Trydencki i zagadnienie Kościoła w Katechizmie Rzymskim (1566) 44 2.2. Potrydencka idea Kościoła - definicja Kościoła według Roberta Bellarmina 48 2.3. Idea Kościoła w okresie oświecenia 51 3. Eklezjologia XIX i XX wieku do Soboru Watykańskiego II 53 3.1. Nowe próby ujęcia idei Kościoła na początku XIX wieku 53 3.2. Perspektywa eklezjologiczna Soboru Watykańskiego I 55 3.3. Kościół jako Mistyczne Ciało Chrystusa w świetle Satis cognitum Leona XIII (1896) i Mystici Corporis Christi Piusa XII (1943) 58 4. Idea Kościoła w nauczania Soboru Watykańskiego II 63 4.1. Ecclesia, quid dicis de te ipsa jako podstawowa perspektywa Vaticanum II 63 4.2. Myśli przewodnie i struktura Konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen gentium 66 4.3. Kościół jako misterium i sakrament zbawienia 73 4.4. Kościół Chrystusa nowotestamentalnym Ludem Bożym 78 4.5. Mistyczne Ciało Chrystusa 83 4.6. Communio 85 5. Istotne elementy katolickiej eklezjologii po Soborze Watykańskim II 90 5.1. Interpretacja soborowych idei Kościoła w dokumentach Kongregacji Nauki Wiary i dokumentach Międzynarodowej Komisji Teologicznej 91 5.2. Kościół w posoborowych dokumentach katechetycznych 99 5.2.1. Ogólna instrukcja katechetyczna Directorium Catechisticum Generale (1971) 100 5.2.2. Adhortacja Jana Pawła II Catechesi tradendae (1979) 103 5.2.3. Katechizm Kościoła Katolickiego (1992) 106 5.2.4. Dyrektorium ogólne o katechizacji (1997) 116 Rozdział II. Idea Kościoła w katechizmach i podręcznikach do nauki religii w latach 1945-1971 121 1. Pojęcie Kościoła w katechizmach i podręcznikach do nauki religii okresu międzywojennego i ich wpływ na publikacje powojenne 122 1.1. Programy nauczania religii w okresie międzywojennym 122 1.2. Kościół w wybranych katechizmach i podręcznikach do nauki religii 124 1.2.1. Katechizmy W. Gadowskiego i podręczniki Z. Bielawskiego 125 1.2.2. Inne katechizmy i podręczniki do nauki religii 132 2. Kontekst historyczny katechizacji w Polsce po 1945 roku 145 2.1. Nauczanie katechetyczne w pierwszych latach po drugiej wojnie światowej 145 2.2. Katecheza parafialna w latach 1950-1956 149 2.3. Szkolne nauczanie religii w latach 1956-1961 151 3. Pojęcie Kościoła w katechizmach i podręcznikach do programu nauczania religii z 1946 roku 155 3.1. Katechizmy oraz podręczniki dla przygotowania dzieci do pierwszej spowiedzi i Komunii św 156 3.2. Inne katechizmy dla dzieci 172 3.3. Podręczniki do historii biblijnej 179 3.4. Podręczniki do nauki wiary i moralności 181 3.5. Podręczniki dla szkoły średniej 184 3.6. Katechizmy dla młodzieży 192 4. Pojęcie Kościoła w katechizmach i podręcznikach do programu nauczania religii z 1957 roku 198 4.1. Publikacje E. Materskiego i N. Hekker 199 4.2. Seria podręczników Życie religijne Z. Baranowskiego i J. Noryśkiewicza 211 4.3. Inne katechizmy i podręczniki do nauki religii 217 4.3.1. Katechizmy komunijne i katechizmy dla młodzieży 217 4.3.2. Podręczniki do historii biblijnej Starego i Nowego Testamentu 225 5. Podsumowanie i próba oceny pojęcia Kościoła w powojennych katechizmach i podręcznikach do nauki religii 228 Rozdział III. Soborowy obraz Kościoła w katechizmach i podręcznikach do nauki religii dla dzieci w latach 1971-1990 241 1. Eklezjalne ukierunkowanie katechezy w nowych kierunkach katechetycznych 242 1.1. Katecheza kerygmatyczna 243 1.2. Katecheza antropologiczna 247 1.3. Katecheza integralna 253 2. Zagadnienie Kościoła w programie katechizacji dzieci szkoły podstawowej z 1971 roku 255 2.1. Ramowy program katechizacji w zakresie szkoły podstawowej 255 2.2. Programy szczegółowe: jezuicki i warszawsko-kielecki 263 3. Kościół w serii podręczników dla uczniów szkoły podstawowej do I wersji programu (jezuickiej) 279 3.1. Bóg z nami 280 3.2. Katechizm religii katolickiej 292 4. Kościół w podręcznikach E. Materskiego i N. Hekker do II wersji programu (warszawsko-kieleckiej) 315 5. Nauka o Kościele w katechizmach i podręcznikach do nauki religii wykraczających poza ramy programów szczegółowych 322 6. Podsumowanie i próba oceny recepcji soborowej eklezjologii w podręcznikach dla dzieci szkoły podstawowej 349 Rozdział IV. Soborowy obraz Kościoła w podręcznikach do nauki religii dla młodzieży w latach 1971-1990 355 1. Zagadnienie Kościoła w programie katechizacji młodzieży z 1971 roku 356 1.1. Ramowy program katechizacji w zakresie szkoły średniej 356 1.2. Programy szczegółowe 364 1.2.1. Pierwsza wersja (poznańska) 365 1.2.2. Druga wersja (krakowska) 370 1.2.3. Trzecia wersja (warszawska) 375 1.2.4. Czwarta wersja (lubelska) 378 2. Kościół w serii podręczników Wiara i życie chrześcijanina W. Koski (do I wersji programu) 381 3. Kościół w podręczniku dla klasy I z serii Spotkania z Bogiem (do III wersji programu) 387 4. Kościół w serii podręczników H. Łuczaka (do IV wersji programu) 390 5. Nauka o Kościele w katechizmach i podręcznikach dla pojedynczych klas 398 6. Podsumowanie i próba oceny recepcji soborowej eklezjologii w podręcznikach dla młodzieży 403 Rozdział V. Zagadnienie Kościoła w podręcznikach do nauki religii dla dzieci i młodzieży w latach 1990-2001 409 1. Kontekst historyczny katechizacji w Polsce po 1989 r. 410 1.1. Powrót religii do szkół w 1990 r. 410 1.2. Nauczanie religii w szkole wobec reformy oświaty w 1999 r. 416 2. Zagadnienie Kościoła w podstawie programowej i programie nauczania religii z 1999 r. 420 3. Kościół w podręcznikach dla dzieci szkoły podstawowej 429 3.1. Nowe wydania podręczników Bóg z nami i Katechizm religii katolickiej 429 3.2. Seria podręczników W drodze do miłości Ojca pod redakcją T. Śmiecha 437 3.3. Inne jednostkowe podręczniki dla uczniów klas I-VIII 448 4. Kościół w podręcznikach dla szkoły średniej 461 4.1. Seria podręczników Spotkania z Bogiem (kl. II-IV) 462 4.2. Seria podręczników Żyć prawdą pod redakcją J. Szpeta 471 4.3. Inne jednostkowe podręczniki dla młodzieży 474 5. Kościół w pierwszych nowych podręcznikach dla gimnazjum po reformie oświaty 483 5.1. Podręcznik dla klasy III z serii W drodze do miłości Ojca pod redakcją T. Śmiecha 483 5.2. Podręczniki z serii Przyjąć blask Bożej prawdy pod redakcją D. Jackowiak i J. Szpeta 485 5.3. Seria podręczników W drodze do Emaus 490 5.4. Seria podręczników Jezus Chrystus drogą, prawdą i życiem 508 5.5. Podręczniki P. Tomasika 520 6. Podsumowanie i próba oceny recepcji eklezjologii Katechizmu Kościoła Katolickiego w nowych podręcznikach do nauki religii 525 Zakończenie 533 Bibliografia 539 Aneks 569 Wykaz tabel i schematów 583 Summary 585