Kraków Miejsce i tekst
Tom poświęcony jest fenomenowi Krakowa – miasta o statusie utrwalonym w polskiej kulturze narodowej, a jednocześnie przeżywającego obecnie gwałtowną transformację. Współczesna rzeczywistość Krakowa to: metropolizacja i globalizacja oraz nieuchronnie z nimi związany napływ i przepływ ludności; festiwalizacja miasta sprowadzonego do spektakularnej marki, o wartości której decydują reguły przemysłu turystycznego; próby odzyskiwania „prawdziwej”, niesymulowanej istoty miasta, za pomocą nadawania rangi marginalnym dotychczas osobom i miejscom oraz przez rezygnację z marketingowych „odczytań” miasta, a zarazem zgodę na jego nieczytelność. Inaczej niż w przypadku miasta-palimpsestu, Kraków komunikuje nie tylko w paradygmacie możliwego do odszyfrowania znaku, ale też poprzez mniej oczywiste ślady, uskoki w tektonice miasta, metaforyczne tunele, bramy i luki, za sprawą których miasto co prawda nie może być już rozumiane, ale za to może i musi być przeżywane, doświadczane, aktualizowane. Analizując z wielu różnych perspektyw mit krakowski, autorzy sytuują Kraków pomiędzy symbolem, przeszłością i teraźniejszością. Przedstawiają rozmaite sprzeczności miasta heterotopijnego, topicznego i atopicznego, ukazują ewolucję jego symboliki, by następnie zainteresować się ponowoczesnym praktykowaniem miasta i zidentyfikować aktualne problemy Krakowa i jego tekstów.
Spis treści
Wstęp: Wędrując po tekście miasta
CZĘŚĆ 1
„Tekst krakowski” – semantyka układów przestrzennych i symbolicznych
• Maciej Dajnowski, Między niedostatkiem tekstu a nadmiarem mitu: Kraków
• Marek Pieniążek, Polskie Akropolis czy środkowoeuropejski meeting point? Kraków jako narastające nie-miejsce
• Alicja Baluch, Kraków topiczny. (Od Wandy do Wisławy)
• Katarzyna Szalewska, Historia i (krakowskie) miejsca. O kilku historiozoficznych motywach w twórczości Adama Zagajewskiego
• Arkadiusz Sylwester Mastalski, Topopoetyka miasta w powieściach kryminalnych Marcina Świetlickiego
CZĘŚĆ 2
Kraków: literackie reprezentacje miasta
• Agnieszka Kowalczyk, Historia zapisana w nadwiślańskiej ziemi. Okolice Krakowa Franciszka Wężyka
• Maria Jolanta Olszewska, Kraków Stefana Żeromskiego
• Jacek Rozmus, Młodopolski Kraków w prozie Emila Zegadłowicza
• Joanna Kulczyńska, Miejsce doświadczone. Kraków w poezji międzywojennej
• Barbara Głogowska-Gryziecka, Kraków w twórczości Jerzego Harasymowicza
CZĘŚĆ 3
Kraków: medialne reprezentacje miasta
• Agnieszka Ogonowska, Sztuka krytyczna. Lista Schindlera i Lista Spielberga: pamięć, historia, trauma
• Anna Ślosarz, Witryny internetowe jako kulturowe reprezentacje krakowskich heterotopii
• Magdalena Adamus, Nowe media w krakowskich muzeach
• Natalia Wrzeszcz, Geopoetyka miasta w Spacerowniku po Krakowie. Analiza funkcjonalna i historyczna serii
• Witold Warcholik, Gra miejska jako forma prezentacji Krakowa
CZĘŚĆ 4
Kraków: praktyki przestrzenne i tożsamość lokalna
• Maria Sienko, Nowa Huta ma głos. Projekty społeczno-artystyczne a proces kształtowania lokalnej tożsamości
• Magdalena Roszczynialska, Czyje jest miasto? Projekt Qr2Nów Piotra Palara
• Grzegorz Wójcik, Nowi mieszczanie atakują?! Krakowskie nowe mieszczaństwo w dyskursie medialnym „Gazety Wyborczej”
• Magdalena Ryszka-Kurczab, Medialna „batalia” o Plac Nowy na krakowskim Kazimierzu w świetle retoryki argumentacyjnej
• Magdalena Januszek, Natalia Zborowska, A na mojej dzielni… Kilka słów o graffiti w Krakowie
• Dominik Borowski, Obrazy kibiców Wisły Kraków i Cracovii w wybranych tekstach prasowych lat 2010-2011
Résumé
