Łódź wielowyznaniowa

• Druk: Łódź, 2014
• Autor: Karol Chylak, Kazimierz Badziak, Małgorzata Łapa
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Czy istnieje „gen” religijny? Co decyduje o rozwoju życia duchowego rozumianego jako potrzeba nawiązania kontaktu z Bogiem? Jaką rolę pełni życie religijne w wymiarze społecznym? W publikacji podjęto próbę odpowiedzi na te pytania oraz przedstawiono rozwój wszystkich wspólnot wyznaniowych na obszarze Wielkiej Łodzi w okresie do I wojny światowej. Od początku XIX w. rozpoczął się proces tworzenia „polskiego Manchesteru”, określanego też jako „tygiel narodów, kultur i religii”. Jego wyróżnikiem, obok skomplikowanych podziałów narodowościowych, był systematyczny rozwój życia społecznego ze sferą duchowości na czele. Do wybuchu I wojny światowej powstała skomplikowana „mozaika” religijna podzielona na wyznania chrześcijańskie i niechrześcijańskie (takie jak religia mojżeszowa i muzułmańska). Religie, wierzenia, zbiory norm i wartości stanowią niewątpliwie jedną z płaszczyzn oceny świata zewnętrznego, w której danej jednostce, poszczególnym grupom czy wreszcie całym społecznościom przyszło żyć. Niekiedy stanowią istotną motywację do określonych postaw i zachowań człowieka, ale też i całych zbiorowości, wobec otoczenia. Badania nad religiami, dziejami poszczególnych wspólnot wyznaniowych oraz ich kontekstem społeczno-gospodarczym i politycznym mają charakter interdyscyplinarny łącząc, ogniskując w jednym miejscu przede wszystkim dorobek nauk humanistycznych, ekonomicznych i społecznych.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Historia i archeologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7969-512-6
• ISBN druku: 978-83-7969-448-8
• Liczba stron: 708

Pobierz spis treści»

Wstęp  10

Część I. Rozwój przestrzenny i ludnościowy Łodzi i przylegających do niej dominiów do wybuchu I wojny światowej  20
1.	Łódź w okresie średniowiecza i staropolskim  20
2.	Rozbudowa i zabudowa Łodzi przemysłowej do wybuchu I wojny światowej  26
3.	Ludność Łodzi 1820–1914. Dynamika rozwoju, stosunki narodowościowe i wyznaniowe  38
4.	Gospodarczy awans Łodzi w XIX i na początku XX w.  45
5.	Dobra chojeńskie i procesy związane z ich zagospodarowaniem  50
6.	Dobra stockie i proces ich zagospodarowania  55
7.	Procesy osiedleńcze w dobrach Mileszki  59
8.	Procesy związane z zagospodarowaniem dóbr: Radogoszcz, Łagiewniki i Rogi  61
9.	Procesy osadnicze w dobrach ziemskich: Jagodnica-Złotno i Kały  76
10.	Dobra bedońskie a proces ich zagospodarowywania  80
11.	Królewskie (skarbowe) dobra wiączyńskie i proces tworzenia kolonii wiejskich oraz ich rozwój do wybuchu I wojny światowej  83
12.	Procesy osadnicze w dobrach Kalonka, Barchówka, Dobieszków, Skoszewy, Moskwa oraz utworzenie kolonii Natolin  86
13.	Procesy osadnicze na terenach wchodzących w skład dóbr Kapituły Krakowskiej (do 1797 r.) w okresie XIX i na początku XX w.  88

Część II. Tradycyjne konfesje chrześcijańskie  100
1.	Kościół rzymskokatolicki na obszarze Wielkiej Łodzi do wybuchu I wojny światowej. Organizacja, instytucje, działalność społeczna i religijna  100
1.1.	Kościół rzymskokatolicki w Łodzi do lat 20. XIX w.  100
1.2.	Rozwój sieci parafialnej w okresie Łodzi przemysłowej  124
1.3.	Nieruchomości łódzkich parafii w okresie Łodzi przemysłowej  179
1.4.	Uposażenie duchowieństwa i instytucji kościelnych od lat 20. XIX w. do wybuchu I wojny światowej  186
1.5.	Społeczność łódzkiego Kościoła rzymskokatolickiego w okresie Łodzi przemysłowej  215
1.6.	Społeczno-religijna działalność duchowieństwa i wspólnoty wiernych Kościoła rzymskokatolickiego w Łodzi od lat 20. XIX w. do 1914 r.  227
1.7.	Zgromadzenia zakonne na terenie łódzkich parafii w XIX i na początku XX w.  233
1.8.	Rzymskokatolickie cmentarze w okresie Łodzi przemysłowej  239
2.	Kościół prawosławny w Łodzi do wybuchu I wojny światowej  250
2.1.	Czym jest prawosławie?  250
2.2.	Prawosławie na ziemiach polskich do 1914 r.  254
2.3.	Ludność prawosławna w Łodzi do 1914 r.  257
2.4.	Budowa cerkwi św. Aleksandra Newskiego  258
2.5.	Parafia prawosławna w Łodzi – powstanie i organizacja  265
2.6.	Działalność inwestycyjna parafii św. Aleksandra Newskiego  271
2.7.	Działalność oświatowa i społeczna duchowieństwa i wspólnoty wiernych Kościoła prawosławnego w Łodzi do 1914 r.  289

Część III. Wyznania chrześcijańskie powstałe w wyniku reformacji i późniejszych ruchów religijnych  296
1.	Społeczności i instytucje religijne wyznania ewangelicko-augsburskiego na obszarze Wielkiej Łodzi do wybuchu I wojny światowej  296
1.1.	Podstawy wiary ewangelicko-augsburskiej  296
1.2.	Życie religijne do końca lat 20. XIX w. Pierwsze parafie ewangelicko-augsburskie  302
1.3.	Parafia ewangelicko-augsburska w Łodzi w okresie od 1826 r. do końca lat 40. XIX w  320
1.4.	Parafia ewangelicko-augsburska w Łodzi od przełomu lat 40. i 50. XIX w. do 1884 r.  332
1.5.	Ewangelicko-augsburska parafia św. Trójcy od 1884 r. do wybuchu I wojny światowej  354
1.6.	Parafia ewangelicko-augsburska św. Jana w Łodzi (1884–1914)  390
1.7.	Parafia ewangelicko-augsburska w Nowosolnej 1838–1914  416
1.8.	Środowiska ewangelików na obszarze Wielkiej Łodzi do 1914 r. związane z parafiami tego wyznania w Pabianicach, Zgierzu i Konstantynowie 428
2.	Wspólnota braci morawczyków  439
3.	Kościół ewangelicko-reformowany i wspólnota braci czeskich  450
4.	Organizacja, rozwój, działalność zborów i wspólnoty baptystów na terenie Wielkiej Łodzi  462
5.	Początki wspólnoty Adwentystów Dnia Siódmego w Łodzi  476
6.	Kościół mariawicki w Łodzi. Parafie, instytucje, działalność religijna i społeczna  480

Część IV. Wyznania niechrześcijańskie  498
1.	Społeczności żydowskie w Łodzi i ich gmina wyznaniowa do wybuchu I wojny światowej  498
1.1.	Podstawowe pojęcia, czynniki kształtujące rozwój religii judaistycznej  498
1.2.	Szabat i święta żydowskie  504
1.3.	Na drodze do powołania gminy żydowskiej w Łodzi. Kahał łódzki do 1821 r.  507
1.4.	Gmina żydowska w Łodzi. Od utworzenia dozorów do połowy lat 60. XIX w.  516
1.5.	Gmina żydowska w Łodzi w okresie od połowy lat 60. do przełomu XIX i XX w.  549
1.6.	Gmina żydowska w Łodzi od przełomu XIX i XX w. do wybuchu I wojny światowej  592
2.	Wyznawcy islamu – początki wspólnoty i próba jej organizacji  618

Zakończenie  624
Wykaz skrótów  630
Bibliografia  632
Spis tabel  658
Spis rycin  660
Indeks osób  664
Indeks nazw geograficznych  690
Summary  700
Zusammenfassung  703
Краткое содержание  706