MERITUM Rachunkowość. Rachunkowość i sprawozdawczość finansowa
Opracowanie z dziedziny rachunkowości – w serii MERITUM – ma charakter merytorycznego wsparcia w rozwiązywaniu złożonych problemów dotyczących sprawozdawczości finansowej. Autorzy skoncentrowali się na prezentacji zagadnień w sposób zrozumiały i przydatny w tworzeniu systemu rachunkowości jednostki generującego wysokiej jakości informacje o finansowych efektach jej działalności. Szczególny nacisk został położony na wieloaspektowe przedstawienie obszarów związanych z identyfikacją, pomiarem i prezentacją różnorodnych transakcji ekonomicznych, zgodnie z obowiązującymi regulacjami rachunkowości. Celem MERITUM nie jest prezentacja samych zmian prawa bilansowego czy podatkowego, ale przedstawienie ich wpływu na funkcjonowanie systemu rachunkowości w jednostce gospodarczej prowadzącej księgi rachunkowe. W związku z tym dokonano aktualizacji treści opracowania, uwzględniając nowe obowiązki związane z systemem rachunkowości, będące konsekwencją zmian prawa bilansowego, zarówno ustawy o rachunkowości, jak i kluczowych standardów rachunkowości – polskich i międzynarodowych. Wskazano także najważniejsze aktualne regulacje podatkowe, które oddziałują na funkcjonujący w jednostce gospodarczej system rachunkowości. Dokonano zmiany struktury MERITUM w stosunku do poprzedniego wydania, przenosząc pewne zagadnienia do załączników – wydanie 2016 obejmowało 22 rozdziały oraz jeden załącznik, natomiast wydanie 2019 obejmuje 20 rozdziałów i cztery załączniki: Załącznik nr 1. Sprawozdanie finansowe w świetle globalnej harmonizacji rachunkowości, Załącznik nr 2. Proceduralne i techniczne aspekty systemu rachunkowości przedsiębiorstwa, Załącznik nr 3. Zakres informacyjny sprawozdania finansowego jednostek zgodnie z ustawą o rachunkowości, Załącznik nr 4. Sprawozdanie z działalności jednostki oraz pozostałe raporty niefinansowe. Usunięto treści, które obecnie nie budzą wątpliwości lub są na tyle specyficzne (np. kontrakty długoterminowe), że wymagałyby znacznego rozszerzenia, co z kolei byłoby niezgodne z ideą MERITUM jako opracowania o charakterze uniwersalnym, a nie branżowym. Zmieniono treści części I – Zagadnienia ogólne – przenosząc kwestie proceduralne i techniczne związane z ewidencją, problemami harmonizacji rachunkowości, a także zakresem informacyjnym sprawozdania finansowego jednostek (zgodnie z ustawą o rachunkowości) do załączników. Aktualizacja treści MERITUM Rachunkowość w 2019 r.: Wiele rozdziałów wchodzących w skład MERITUM Rachunkowość zostało poddanych istotnej aktualizacji, która polegała w szczególności na: uwzględnieniu ostatnich zmian ustawy o rachunkowości, m.in.: w Załączniku nr 3 przedstawiono strukturę sprawozdania finansowego w zależności od rodzaju jednostki sporządzającej to sprawozdanie, uwzględniono także sprawozdanie finansowe jednostki, o której mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, w zakresie sprawozdań finansowych podmiotów wpisanych do KRS przedstawiono zasady ich sporządzania w formie elektronicznej i podpisywania kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym zaufanym profilem ePUAP, w Załączniku 4 przedstawiono uregulowania dotyczące sprawozdania z działalności jednostki; uwzględnieniu nowych Krajowych Standardów Rachunkowości – m.in. KSR 11 – w zakresie dotyczącym środków trwałych (podrozdział 6.4), KSR 13 – zmiany w zakresie ustalania kosztu wytworzenia produktów (podrozdział 6.2), a także nowego Stanowiska w sprawie rozrachunków z kontrahentami, które Komitet Standardów Rachunkowości przyjął w dniu 9 lipca 2019 r. (podrozdział 6.8); wskazaniu najważniejszych aktualnych zagadnień związanych z regulacjami prawa podatkowego, mających wpływ na system rachunkowości (m.in. rozdział 11 – aktualne uregulowania dotyczące cen transferowych; rozdział 4 – wskazano dodatkowe obowiązki informacyjne, tj. np. raportowanie schematów podatkowych, zaprezentowano zmiany wprowadzone do konstrukcji ustawy o podatku dochodowym (m.in. podział na dwa źródła przychodów: przychody z zysków kapitałowych i pozostałe, zasady odliczania strat podatkowych oraz tzw. minimalny podatek), w rozdziale 6 pkt 8 uwzględniono najnowsze regulacje w zakresie opodatkowania wynagrodzeń osób fizycznych wchodzące w życie z dniem 1 października 2019 r.; przedstawieniu ostatnich, istotnych zmian polskiego prawa bilansowego, wynikających przede wszystkim z regulacji unijnych oraz modyfikacji Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSR/MSSF); które zaprezentowano w Załączniku nr 1. Sprawozdanie finansowe w świetle globalnej harmonizacji rachunkowości, objaśniającym najbardziej aktualne rozwiązania Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej w szczególności dotyczące segmentów operacyjnych (MSSF 8), instrumentów finansowych (MSSF 9 – obowiązujący od 2018 r.), przychodów z umów z klientami (MSSF 15 – obowiązujący od 2018 r.) oraz Międzynarodowego Standardu Sprawozdawczości Finansowej dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw (MSSF dla MŚP). Na podkreślenie zasługuje omówienie nowych zasad rachunkowości zabezpieczeń oraz testowania utraty wartości aktywów finansowych według modelu oczekiwanych strat kredytowych (MSSF 9) oraz szczegółowe objaśnienie 5-etapowego modelu ujmowania przychodów z umów z klientami (MSSF 15), obejmujące wiele praktycznych przykładów, stanowiących przydatne źródło wiedzy i ułatwiających zrozumienie tych zagadnień; dodaniu nowych (bądź zaktualizowaniu z powodu zmian prawa bilansowego) wielu przykładów ilustrujących istotę analizowanych problemów, bazujących na konkretnych sytuacjach i okolicznościach wstępujących w praktyce, pozwalających zrozumieć istotę objaśnianych zagadnień.
