Międzymiejsce. Współczesny Hongkong w poszukiwaniu własnej tożsamości

• Druk: Warszawa, 2020
• Autor: Małgorzata Osińska
• Wydawca: Scholar

Małgorzata Osińska bardzo wnikliwie, a równocześnie w przejrzysty sposób przedstawia historyczny proces kształtowania się wyjątkowej hongkońskiej tożsamości, będącej efektem budowania relacji z dwoma dominującymi partnerami społecznych interakcji – Wielką Brytanią i Chinami. Państwa te, korzystając z władzy politycznej, ekonomicznej i symbolicznej, próbują narzucać tożsamość miastu i jego mieszkańcom. W trakcie tego procesu kształtuje się również tkanka miejska Hongkongu i jego przestrzeń symboliczna.

Co istotne, Autorka oddaje głos samym mieszkańcom, których prosi o narysowanie mapy mentalnej miasta oraz pyta o miejsca dla nich ważne, a także o granice i podziały przebiegające przez Hongkong.

Całość zamyka rzetelna analiza, w której Autorka, korzystając z zebranych materiałów, oferuje nowe spojrzenie na Hongkong, z perspektywy samych Hongkończyków.

W kontekście burzliwych protestów społecznych i wydarzeń roku 2019 książka Małgorzaty Osińskiej stanowi niezwykle ciekawą lekturę.

Mirosław Adamczyk, konsul generalny RP w Hongkongu w latach 2014–2019



Małgorzata Osińska, doktor nauk społecznych w zakresie socjologii (PAN), pracuje w Instytucie Bliskiego i Dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego, stypendystka Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego Rzeczypospolitej Polskiej do Chin (2009–2010), Ministerstwa Edukacji Chińskiej Republiki Ludowej (2011–2016) oraz Hongkong Polytechnic University (2015). Zajmuje się interdyscyplinarnymi badaniami problemów współczesnych miast, związków przestrzeni z procesami kształtowania się lokalnych tożsamości. Interesuje się również przedsiębiorczością w krajach Dalekiego Wschodu oraz zagadnieniami związanymi z obecnością przedsiębiorców z Dalekiego Wschodu w Polsce.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Socjologia
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ekonomia, biznes
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Polityka
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-65390-02-8
• ISBN druku: 978-83-65390-02-8
• Liczba stron: 240

Spis treści
Wstęp  11
Rozdział 1. Koncepcja przestrzeni i miejsca w odniesieniu
do tożsamości  19
1.1. Przestrzeń i krajobraz – różnice w postrzeganiu i konstruowaniu
otoczenia w ujęciu międzykulturowym  20
1.1.1. Krajobraz starożytnej Grecji  20
1.1.2. Konstruowanie przestrzeni w Chinach  22
1.1.3. Bycie w przestrzeni  26
1.1.4. Społeczne koncepcje przestrzeni  27
1.1.5. Koncepcja krajobrazu  31
1.2. Miasto – teorie i koncepcje  32
1.2.1. Miasto jako przestrzeń społeczna  32
1.2.2. Teorie miast globalnych  34
1.2.3. Obraz miasta – w stronę miasta humanistycznego  38
1.3. Tożsamość   40
1.3.1. Definicja tożsamości  40
1.3.2. Tożsamość przestrzeni i krajobrazu a kwestia symboli
i mitów  44
Rozdział 2. Metodologiczne podstawy badań własnych  48
2.1. Metody, techniki, narzędzia badawcze  51
2.1.1. Wywiad swobodny z liderami opinii  51
2.1.2. Scenariusz wywiadów  53
2.1.3. Mentalne mapy miasta  53
2.1.4. Obserwacja – spacery po Hongkongu  54
2.1.5. Fotografia miasta i jego mieszkańców  55
2.2. Przebieg procesu badawczego  58
2.2.1. Wywiad swobodny z liderami opinii  59
2.2.2. Mentalne mapy Hongkongu  60
2.2.3. Obserwacja – spacery po Hongkongu  60
2.3. Analiza materiału badawczego  61
2.3.1. Analiza dokumentów i materiałów źródłowych  61
2.3.2. Analiza urbanistyczno-architektoniczna a pytanie
o kulturę  61
2.3.3. Analiza wywiadów, map mentalnych, spacerów, fotografii  63
Rozdział 3. Hongkong: proces powstawania jednego miasta
dla dwóch społeczności  66
3.1. Krajobraz Hongkongu  68
3.1.1. Położenie geograficzne Hongkongu  68
3.1.2. Górzyste ukształtowanie terenu  68
3.1.3. Pozyskiwanie gruntu z morza jako główna metoda
powiększania powierzchni Hongkongu  69
3.2. Pierwszy etap powstawania brytyjskiego Hongkongu  73
3.2.1. Historia Hongkongu przed przybyciem Brytyjczyków  73
3.2.2. Powstanie Hongkongu – wpływ wojen opiumowych
na jego kształt i dalsze losy  74
3.2.3. Pierwsze lata rządów brytyjskich w Hongkongu.
System prawny i sytuacja gospodarczo-polityczna  77
3.3. Rozwój społeczeństwa Hongkongu na tle wydarzeń historycznych
w latach 1841–1935 78
3.4. Drugi etap powstawania Hongkongu –
formowanie tkanki miejskiej od 1841 do 1935 r.  79
3.4.1. Nowy kształt miast w Europie i Ameryce  80
3.4.2. Miasto Wiktoria  81
3.4.3. Podział na strefy i początki polityki zarządzania gruntami  82
3.4.4. Zdrowie publiczne a warunki życia w Hongkongu  82
3.4.5. Rozwój portu i budowa nowego miasta.
Urbanizacja półwyspu Kowloon i Nowych Terytoriów  86
3.5. Jedno miasto – dwa odrębne społeczeństwa  89
3.5.1. Kartografia a identyfikacja przestrzeni kolonialnej
w Hongkongu  90
3.5.2. Przestrzeń wykluczenia – Wzgórze Wiktorii  92
Rozdział 4. Miasto zmian – Hongkong od 1941 do 1979 roku  97
4.1. Wojna chińsko-japońska, okupacja Hongkongu
i jej skutki społeczno-gospodarcze  97
4.1.1. Historia  97
4.1.2. Ekonomia  98
4.1.3. Społeczeństwo  99
4.1.4. Miasto  100
4.2. Powrót Brytyjczyków i odbudowa Hongkongu (1945–1957)  101
4.2.1. Wydarzenia historyczno-polityczne  101
4.2.2. Odbudowa gospodarki  102
4.2.3. Pierwsza faza kształtowania się nowoczesnego społeczeństwa w Hongkongu  103
4.2.4. Transformacja przestrzeni miejskiej  105
4.3. Prawo do miasta (1958–1970)  111
4.3.1. Historia  1114.3.3. Społeczeństwo  112
4.3.2. Ekonomia  112
4.3.4. Miasto  113
4.4. Nowoczesna metropolia (1971–1979)  122
4.4.1. Historia  122
4.4.2. Ekonomia  123
4.4.3. Społeczeństwo  124
4.4.4. Miasto  126
Rozdział 5. Jeden kraj, dwie tożsamości – Hongkong
w latach 1980–2017  132
5.1. Burzliwe lata transformacji  132
5.1.1. Historia   132
5.1.2. Ekonomia  135
5.1.3. Społeczeństwo  138
5.1.4. Tożsamość mieszkańców a tożsamość miasta  142
5.2. Hongkong – rekonfiguracja koncepcji globalnego miasta  144
5.3. Regionalny kontekst Hongkongu – relacje z Deltą Rzeki Perłowej  149
5.3.1. Historia i znaczenie Delty Rzeki Perłowej  149
5.3.2. Południe. Różne definicje i funkcje obszaru o strategicznym
znaczeniu dla rozwoju Hongkongu  151
5.4. Miasta Południa  154
5.4.1 Kanton (Guangzhou)   154
5.4.2. Shenzhen – od dezintegracji i podziału do chińskiego mitu
nowej koncepcji miasta  157
5.4.3. Makau – od kolonii portugalskiej do Las Vegas Azji  167
5.5. (Dez)integracja Hongkongu z regionem Delty Rzeki Perłowej  171
5.5.1. Jeden most, trzy miasta  175
5.5.2. Szybka kolej Hongkong–Kanton  178
5.5.3. HKIA – nowy pas czy raczej nowe lotnisko?  179
5.5.4. Granica – brak granicy. Połączenie lotnisk
w regionie Delty Rzeki Perłowej i Hongkongu  179
5.5.5. Integracji nie będzie? Hongkong w latach 2003–2017  183
Rozdział 6. Międzymiejsce. Współczesny Hongkong w poszukiwaniu
własnej tożsamości. Analiza materiału badawczego  189
6.1. Czym jest Hongkong dla jego mieszkańców?  189
6.1.1. Pierwsze skojarzenia ze słowem Hongkong  189
6.1.2. Obraz Hongkongu  191
6.2. Stosunek mieszkańców do zachodzących zmian  196
6.3. Pamięć, pomniki i miejsca symboliczne  201
6.4. Kwestia granic i podziałów Hongkongu  206
6.5. My i Oni  209
7. Zakończenie  211
7.1. Od obcości do oswojonej różnorodności  211
7.2. Międzymiejsce  214
Bibliografia  220
Spis rycin i tabel  230
Załącznik. Scenariusz wywiadu w języku polskim  231
Summary: “Mind the gap”. In search of Hong Kong’s identity  234
Indeks nazwisk  236