Mierzenie się z esejem - 01 Rozdz. 1-3. Pytanie o początki; Dygresja o miejscu Brzozowskiego; Esej w świadomości literackiej w dwudziestoleciu międzywojennym

• Druk: Katowice, 2012
• Seria / cykl: Prace Naukowe UŚ; Studia o Kulturze
• Autor: Małgorzata Krakowiak
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Mierzenie się z esejem to książka o tym, jak zakorzeniał się esej literacki w polskiej świadomości literackiej XX wieku, jak pisywali o tej formie badacze i krytycy oraz jak różnie pojmowany jest sam termin „esej”. Autorka proponuje przyjęcie modelu teoretycznego gatunku oraz przedstawia hipotezy dotyczące ewolucji form wyprowadzanych z eseju.

Część zatytułowana Obecność eseju w literaturze polskiej to historyczne ujęcie zagadnienia. Autorka przyjęła założenie, że świadome pisanie esejów – jako utworów wyraźnie odróżniających się od innych – datuje się od lat dwudziestych minionego wieku. Odrębną, równolegle wyodrębniającą się kwestią było zakorzenianie się nazwy „esej” w świadomości uczestników polskiego życia literackiego oraz rozmaite propozycje określenia jej zakresu.

W części nazwanej W kręgu teorii znalazło się pięć przekrojowych ujęć eseju, traktowanego już jako określony model genologiczny. Analizując różne stanowiska teoretyczne oraz obserwując współczesne tendencje językowe, Autorka przedstawiła najpierw nieporozumienia terminologiczne i zaproponowała (w celu zyskania efektywności komunikacyjnej) uściślenie desygnatu nazwy. Ukazała skomplikowane z dzisiejszego punktu widzenia uwarunkowania orzekania o literackości eseju oraz rozpowszechnianie się form pisarskich, wykształcających się z eseju literackiego w jego tradycyjnej postaci (wciąż zyskującej nowe realizacje tekstowe).

Recenzja książki ukazała się w czasopiśmie „Forum Akademickie” 2013, nr 4 (recenzja książki dostępna pod adresem: www.forumakademickie.pl)

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Publicystyka, literatura faktu »
  4. Eseje, publicystyka
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Ebooki popularnonaukowe
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Literaturoznawstwo
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Kultura i sztuka
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-8012-504-9

Spis treści

O tytule książki / 7

Obecność eseju w literaturze polskiej (ujęcie historyczne)

Pytanie o początki / 13
Dygresja o miejscu Brzozowskiego / 21
Esej w świadomości literackiej w dwudziestoleciu międzywojennym / 30
Esej w diasporze literackiej / 44
Emigracja / 54
Kraj / 67
Krajowe badania nad eseistyką (od lat 40. do początku 80. XX wieku) / 85
Droga ku scaleniu i dekadzie eseistyki / 103

W kręgu teorii

Uzasadnienie zmiany optyki / 131
Problemy nazewnicze i ich skutki / 133
Literackość czy nieliterackość eseju? / 160
Ewolucja poglądów na gatunek / 190
Granice i ekspansywność formy. Eseizacja / 217
Próby klasyfikacji oraz domniemane kierunki ewolucji formy / 239

Informacja bibliograficzna / 263
Zestawienie wykorzystanych źródeł / 265
Indeks osobowy / 281

Summary / 291
Zusammenfassung / 293