Mikrokosmos wiersza
Mikrokosmos wiersza. Interpretacje poezji współczesnej to książka o polskiej poezji XX i XXI wieku. Jej bohaterami nie są poeci ani style i prądy, ale poszczególne wiersze. Warto sobie uświadomić, że literatura to nie tylko panoramiczny krajobraz, czyli zbiór streszczeń milionów dzieł, ani też ich długie serie, zwane epokami, gatunkami i dorobkami pisarzy. Literatura to także portrety pojedynczych utworów, które warto kontemplować, by umożliwić im zaistnienie w pełni – w naszym czasie lektury i w naszej wrażliwości. Poezja nie lubi pośpiechu w odbiorze ani czytania powierzchownego, bo każdy utwór otwiera w sobie osobny świat, zawierający niepowtarzalne obrazy, postacie i idee. Oferuje przygodę dla intelektu i emocji, zaklętą w niecodziennie zbudowanej wypowiedzi. Myśląc o poezji jako sztuce słowa, warto zdobyć się na to, by ilość poświęcić dla jakości, a mówiąc metaforycznie – by odłożyć lunetę i sięgnąć po mikroskop. Do dwudziestu trzech podróży w mikrokosmos wiersza zapraszam nauczycieli, zwłaszcza polonistów, licealistów, studentów i wszystkich miłośników poezji.
Zaproszenie do lektury? ?7
Przyroda i poznanie
Poetycka lekcja ekologii 13
Bolesław Leśmian, Tęcza 14
Utracony raj normalności 21
Ewa Lipska, Na szczęście 22
Czyhanie na epifanię 29
Zbigniew Herbert, Głos 30
Logika świata, obrazu, słowa i wiersza 39
Helena Raszka, Logiczny układ 40
Dziwność świata, dziwność doznań, dziwność opisu 49
Miron Białoszewski, Przejście 2 50
Tradycja i historia
Wyspa źródeł wśród żywiołów 63
Zbigniew Herbert, Wyspa 64
Podziemna przemiana 75
Anna Piwkowska, Kolejka elektryczna 76
W teatrze wojny, miłości i snu 83
Krzysztof Kamil Baczyński, *** (Gdy za powietrza zasłoną) 84
Milczenie jako pamięć Zagłady 97
Jerzy Ficowski, Kolejka 98
Historiozofia pod prysznicem 107
Witold Wirpsza, Purpurowy zbiór legend 108
Miłość i śmierć
Oda do nagości 117
Czesław Miłosz, Piękna nieznajoma 118
Śmierć – tabu, empatia i katharsis 127
Wisława Szymborska, Wypadek drogowy 128
Tomografia wiersza 137
Bohdan Zadura, Zbuntowane komórki 138
Gol w nieśmiertelność 149
Jacek Podsiadło, Kadra na mecz z Francją została już powołana ?150
Razem i osobno
Rozbiór wiersza o rozbiórce pieca 161
Anna Frajlich, Elegia o kaflowym piecu 162
Sen pod gazetą 173
Ryszard Krynicki, Mój przyjaciel odcina się od świata 174
Ucieczka w marzenie o ucieczce 185
Marcin Świetlicki, M – w sierpniu 186
Trzy piętra tożsamości 195
Tadeusz Dąbrowski, Geologia 196
Adresat pilnie poszukiwany 205
Stanisław Barańczak, Jakieś Ty 206
Poezja i poeta
Wiersz jako świat nieprzedstawiony 221
Stanisław Barańczak, To, co jest wierszem nie do pomyślenia 222
Nieszczera niechęć do szczerości 231
Czesław Miłosz, Przepis 232
Portret jednego wiersza z poetą w tle 243
Czesław Miłosz, TO 244
Trzy światy 261
Edward Balcerzan, Poeta 262
Między szkołą interpretacji a interpretacją w szkole 271
Propozycje do konspektów lekcji interpretacji 277
Wykaz pierwodruków 283
