Motywy fauny i flory w literaturze i kulturze
Z naukowego punktu widzenia publikację należy oceniać jako udany i wartościowy cykl literaturoznawczych i kulturoznawczych refleksji nad zjawiskiem najszerzej rozumianego mimetyzmu w literaturze i innych obszarach sztuki (z licznymi odwołaniami do zoologii, botaniki, geografii, etnologii, antropologii).
Fauna i flora potraktowane tu zostały z jednej strony jako zjawiska naturalne, a z drugiej jako punkt odniesienia do określenia kondycji człowieczej poprzez wykorzystanie sprawdzonego instrumentarium (exempla, heraldyka, bestiariusze, wirydarze etc.). Prace dowodzą, że wnikliwa obserwacja świata zwierząt i świata roślin może z powodzeniem mieć charakter kulturotwórczy. W takim ujęciu materiał literacki staje się wykładnikiem niekonwencjonalnego oglądu przyrody (zarówno rodzimej, jak i egzotycznej), interesującą próbą wyjścia poza stereotypowe postrzeganie zwierząt i roślin w różnych kręgach kulturowych.
Metodologiczne założenia określiłbym jako hermeneutyczne dociekania w obrębie humanistyki ekologicznej. Sprowadzają się one do poszukiwania różnorodnych znaczeń nadawanych faunie i florze w utworach literackich (czy szerzej: w odniesieniach kulturowych). […] Królestwo zwierząt i roślin w większości ujęć uznane zostało za kategorię fenomenologiczną, co pozwoliło badaczom skoncentrować uwagę nie tylko na oglądzie i opisie, lecz także na dociekaniu znaczeń ukrytych.
W czasie coraz większego przywiązywania znaczenia do roli ekologii w życiu społeczeństw, naglącej konieczności respektowania jej zasad, wzrasta również potrzeba uprawiania humanistyki ekologicznej. Tom wychodzi więc naprzeciw społecznemu zapotrzebowaniu.
Z recenzji prof. dr hab. Tadeusza Błażejewskiego
Michał Kuran, Motywy fauny i flory w literaturze i kulturze — wprowadzenie do monografii 7
W kręgu mitologii 39
Adam Jegorow, Lupus in fabula. Owidiańska metamorfoza w średniowieczu na przykładzie pseudoowidianum De lupo 41
Magdalena Garnczarska, „Ty potworze dzikszy niż Cerber w Hadesie... Psie wstrętnie cuchnący, żmijowa naturo...”, czyli o odniesieniach do zwierząt w inwektywie Michała Psellosa na mnicha Sabbaitę 55
Monika Sagało, Świat słowiańskich bóstw i ich wpływ na dziecięcego czytelnika (na przykładzie wybranych utworów ze zbioru Priče iz davnine Ivany Brlić Mažuranić) 73
Dawid Wesołowski, Geneza i rola drzew w mitologii japońskiej w świetle Kojiki i Nihongi 83
Symbolika 99
Kamila Korabik, Motywy zwierzęce w Apokalipsie św. Jana 101
Paulina Anna Mielnik, Symbolika laski marszałkowskiej w świetle zachowanej ikonografii i literatury 111
Estera Głuszko-Boczoń, Symbolika „zwierzęca” w twórczości Güntera Grassa 125
Kurioza i fantasy 135
Aleksandra Goszczyńska, Zwierzęta — niezwierzęta. Ludzie — nieludzie. Komiczni herosi w Spitamegeranomachii Jana Achacego Kmity 137
Aleksandra Deskur, Fauna, flora i cudowność – zagadki Wojciecha Tylkowskiego 153
Patrycja Katarzyna Głuszak, Fauna w Tygodniu stworzenia świata Wacława Potockiego 159
Beata Zielonka, Fauna i flora w Igrzyskach śmierci Suzanne Collins 169
Perspektywa filozoficzna 177
Patrycja Pietrasik, Wobec tajemnicy istnienia: o sposobach doświadczania świata w utworze Józefa Weyssenhoffa Soból i panna 179
Bartłomiej Borek, Kanibalistyczna uczta. O wszechcierpieniu fauny i flory w Niedokonanym Tadeusza Micińskiego 187
Dariusz Piechota, Ukryte życie roślin w literaturze fantastycznej przełomu XIX i XX wieku 197
Anna Fiedeń-Kułak, „przyjęliśmy się na gałęzi” – motyw(y) flory(styczne) w twórczości poetyckiej Anny Frajlich 207
Eryk Weber, Świat ożywiony w filmie Avatar Jamesa Camerona – podmiotowy charakter fauny i flory 225
Moralistyka i wartościowanie 233
Małgorzata Penińska, „Konie też leciały jak ptaki [...]”. Analogie animalistyczne w twórczości literackiej J.I. Kraszewskiego 235
Monika Wdowińska, Postaci zwierzęce w artystycznej kreacji świata powiastek Beatrix Potter 245
Barbara Szymczak-Maciejczyk, Ludzie w otoczeniu przyrody. O Dwóch księżycach Marii Kuncewiczowej 253
Michał Głuszak, Czesława Miłosza zmagania z naturą 267
Deskrypcje 283
Katarzyna Ossowska, Opisy fauny i flory Ziemi Świętej pochodzące z XVI-wiecznych relacji polskich pielgrzymów 285
Michał Kuran, Fauna i flora w staropolskich opisach Orientu (wybrane przykłady) 303
Ewelina Lechocka, Znaczenie i funkcja motywu ruty w warmińsko-mazurskich pieśniach ludowych 347
Jolanta Machowska-Goc, Rośliny mówią — rozmowy kulturowe w literaturze i tekstach uczniów klas III w edukacji wczesnoszkolnej 359
Indeks osób 371
Indeks postaci 385
