Mystiker der Revolution

• Druk: Warszawa, 2007
• Autor: Anna Wołkowicz
• Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Mistyczny dyskurs rewolucji współtworzyli na przełomie XIX i XX wieku intelektualiści różnych opcji światopoglądowych i politycznych, od wyznawcy etycznego anarchizmu Gustava Landauera po uczonego-ezoteryka Ericha Gutkinda i pruskiego konserwatystę Florensa Christiana Ranga.

Niniejsza praca jest próbą jego rekonstrukcji na podstawie tekstów niejednokrotnie trudno dostępnych i rzadko interpretowanych, jak np. dokumenty programowe tzw. kręgu z Forte – proklamowanej w przeddzień I wojny światowej utopijnej wspólnoty duchowych przywódców ludzkości.

W poszukiwaniu remedium na alienację i poczucie bezsensu omawiani autorzy sięgają nie tylko do Nietzschego i najnowszej literatury pięknej, lecz również do mistyki żydowskiej i pism Mistrza Eckharta, proponując jako alternatywę wobec pokantowskiej filozofii i naukowej wizji świata "mistyczny" model poznania jako czynu. Do jego przesłanek należą: kwestionowanie języka "obiektywnych" znaczeń i pojęć w imię zasady performatywności, mesjańska dekonstrukcja ("ofiara") podmiotu poznawczego i etycznego, antyhistorystyczna filozofia dziejów, akcentująca ich nieciągłość i wymiar egzystencjalny, oraz epifaniczna hermeneutyka zmetaforyzowanej rzeczywistości. Bezpośrednie nawiązania do tych wątków można znaleźć zarówno w koncepcji "rewolucji konserwatywnej" w ujęciu Hugo von Hofmannsthala, jak też u filozofów związanych z lewicą – György Lukácsa, Ernsta Blocha i Waltera Benjamina.

Praca w języku niemieckim.

A mystical revolutionary discourse was created at the turn of the 19th and 20th centuries by intellectuals representing various worldviews and political beliefs – from the ethical anarchism of Gustav Landauer through the scholarly esotericism of Erich Gutkind and the Prussian conservativism of Florens Christian Range.

This book is an attempt to reconstruct this discourse on the basis of texts which in many cases are not widely available and are rarely discussed, as for example, the writings of a group known as the Forte Circle – a utopian community of spiritual leaders of humanity proclaimed on the eve of the First World War.

In seeking a remedy for alienation and a sense of meaninglessness the authors discussed in the book turn not only to Nietzsche and contemporary literature, but also to Jewish mysticism and the writings of Meister Eckhart, and they propose as an alternative to Postkantian philosophy and a scientific vision of the world the “mystical” model of knowledge as act. Among its propositions are: the questioning of the language of “objective” meanings and concepts in the name of the principle of performatism, the messianic deconstruction (“sacrifice”) of the cognitive and ethical subject, an antihistorical theory of history – stressing its discontinuity and existential dimension, and the epiphanic hermeneutic of metaphorized reality.

Direct references to these themes can be found both in the concept of “conservative revolution” propounded by Hugo von Hofmannsthal and in various philosophers associated with the left - György Lukács, Ernst Bloch and Walter Benjamin.

The book is in German.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Filozofia
• Język wydania: niemiecki
• ISBN: 978-83-235-1795-5
• ISBN druku: 978-83-235-0231-9
• Liczba stron: 233

Zur Einführung     7

I. Gustav Landauer	11

1 „Das Ich tötet sich, damit Weltich leben kann.“ Zur Genese von Landauers politischer Mystik     11
2 Geschichte als Passionsweg. Zu Landauers Geschichtsphilosophie der Diskontinuität     30
3 Exkurs: Fritz Mauthners Grenzgänge     39

II. Im Vorfeld des Forte-Kreises. Frederik van Eeden und Erich Gutkind	53

1 Der Potsdamer Forte-Kreis     53
2 Die Begegnung van Eeden – Gutkind     64
3 Frederik van Eeden: „Helden-Liebe“     72
4 Erich Gutkind: „Welt-Eroberung“     88
5 Exkurs über den Zeitsinn und jüdische Mystik     110

III. Florens Christian Rang	127

1 „Der Wert Heinrichs von Kleist“     127
2 „Christus und Scherge zugleich.“ Autobiographisches     136
3 „Historische Psychologie des Karnevals“     152
4 „Das goldene Wasser ist auf Wanderschaft.“ Parallelen bei Hofmannsthal     161
5 Rangs Spuren in Hofmannsthals „Schrifttum“-Rede     179

IV. Georg Lukács und Ernst Bloch		189

1 „Aufopferung der Seele.“ Revolutionäre Ethik bei Lukács und Bloch     189
2 Siderische Geburt und Geist der Utopie     203

Bibliographie     221
Namenregister     230