Nielegalny rynek chronionych gatunków dzikiej fauny i flory. Geneza, przejawy, przeciwdziałanie

• Druk: 2016
• Autor: Wiesław Pływaczewski
• Wydawca: Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie

Zawarte w niniejszym opracowaniu rozważania odnoszą się do problematyki ochrony dzikich gatunków fauny
i flory. Zakres tych rozważań wyznacza Konwencja Waszyngtońska z 1973 r. Autor dokonał wszechstronnego i niezwykle wnikliwego opisu zjawiska przestępczości wymierzonej w dziedzictwo przyrodnicze, w szczególności scharakteryzował jego etiologię, przejawy oraz tendencje rozwojowe. Szczególnie cenne są rozważania dotyczące
zorganizowanych przejawów przestępczości przeciwko spuściźnie przyrodniczej. Przedstawiono je na tle wybranych nielegalnych rynków, takich m.in. jak: handel kością słoniową i rogami nosorożców, węglem drzewnym oraz awifauną. Całość rozważań zamyka podsumowanie oraz zawarte w nim rekomendacje. Zaproponowane rozwiązania, poparte wynikami badań, odnoszą się zarówno do sfery teoretycznej, jak również do szeroko rozumianej praktyki. Niniejsza praca adresowana jest nie tylko do przedstawicieli nauk penalnych, ale także do tych osób, które na co dzień zmagają się z problemami ochrony dzikiej fauny i flory. Należałoby tu przede wszystkim wymienić przedstawicieli organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości, poszczególnych inspekcji ochrony środowiska, pozarządowych organizacji ekologicznych, touroperatorów organizujących polowania komercyjne oraz mediów. Wypada też zauważyć, że niniejsza praca jest pierwszym kompleksowym opracowaniem tej problematyki w polskiej literaturze kryminologicznej.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Biologia i przyroda
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7462-521-0
• ISBN druku: 978-83-7462-520-3
• Liczba stron: 320

Wstęp  13
Rozdział 1
Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania przestępczości
związanej z nielegalnym handlem dzikimi gatunkami
chronionej fauny i flory 19
1.1. Zakres zainteresowań badawczych oraz wyjaśnienie problemów definicyjnych  19
1.2. Wprowadzenie do problematyki nielegalnych rynków  26
1.3. Historyczne uwarunkowania handlu dzikimi gatunkami fauny i flory  32
1.4. Współczesne determinanty nielegalnego handlu
dzikimi gatunkami chronionej fauny i flory  34
Rozdział 2
Przegląd regulacji prawnych dotyczących ochrony
dzikiej fauny i flory  39
2.1. Konwencja waszyngtońska z 1973 roku (Convention
on International Trade in Endangered Species of Wild
Fauna and Flora — CITES)  39
2.2. Perspektywa unijna  41
2.3. Perspektywa krajowa  45
Rozdział 3
Kryminologia wobec zjawiska nielegalnego handlu
dzikimi gatunkami fauny i flory  47
3.1. Przegląd wybranych problemów kryminologicznych
związanych z ochroną środowiska naturalnego  47
3.2. Przestępczość przeciwko dzikim gatunkom fauny i flory na tle wybranych teorii kryminologicznych 56
3.3. Ochrona światowego dziedzictwa przyrodniczego
z perspektywy zielonej kryminologii 72
3.4. Wiktymologiczne aspekty nielegalnego handlu
dzikimi gatunkami fauny i flory  82
Rozdział 4
Charakterystyka wybranych kryminologicznych kategorii przestępstw przeciwko dzikim gatunkom fauny i flory  93
4.1. Kłusownictwo  93
4.2. Przemyt oraz fałszowanie dokumentów  99
4.3. Korupcja  104
4.4. Przestępczość przeciwko życiu i zdrowiu  105
4.5. Kradzieże dzikich gatunków fauny i flory
oraz produktów pochodnych  106
4.6. Przestępczość narkotykowa  107
4.7. Nielegalny handel bronią  110
4.8. Pranie pieniędzy  111
4.9. Podpalanie lasów pierwotnych  112
Rozdział 5
Nielegalna eksploatacja światowych zasobów leśnych 115
5.1. Etiologia i fenomenologia zjawiska  115
5.2. Nielegalna eksploatacja zasobów leśnych jako kategoria kryminologiczna — granice kryminalizacji 123
5.3. Międzynarodowe koncerny przemysłowe wobec problemu ochrony światowych zasobów leśnych 126
5.4. Związki międzynarodowych koncernów branży drzewnej z lokalnymi gangami — przykład Madagaskaru 129
5.5. Wybrane przykłady nielegalnej eksploatacji
światowych zasobów leśnych  131
5.5.1. Pozyskiwanie surowca z palmy olejowej  131
5.5.2. Pozyskiwanie lateksu z kauczukowca  135
5.5.3. Proceder handlu „mięsem z buszu”  137
5.6. Działania reglamentacyjne dotyczące rynku handlu drewnem oraz produktami pochodnymi  138
Rozdział 6
Nielegalny handel dzikimi gatunkami fauny i flory
jako przejaw przestępczości zorganizowanej 147
6.1. Wprowadzenie do problematyki przestępczości zorganizowanej w obszarze środowiska naturalnego  147
6.2. Handel chronionymi gatunkami fauny i flory jako źródło finansowania konfliktów zbrojnych i terroryzmu 
6.3. Handel kością słoniową oraz rogami nosorożca z perspektywy nielegalnego rynku bronią  151
6.4. Gangi kontrolujące produkcję węgla drzewnego 158
6.5. Prywatne firmy wojskowe a ochrona światowego
dziedzictwa przyrodniczego 159
6.6. Rynek diamentów a problematyka ochrony dzikich gatunków fauny i flory  161
6.7. Przestępczość zorganizowana związana z pozyskiwaniem chronionych gatunków fauny i flory a sektor turystyki  163
6.8. Pozostałe formy zorganizowanej grabieży naturalnych zasobów środowiska  169
Spis treści 5
Rozdział 7
Zorganizowana przestępczość przeciwko awifaunie 173
7.1. Ptaki drapieżne a ochrona dziedzictwa przyrodniczego  173
7.2. Charakterystyka „ptasich gangów”  178
7.3. Awifauna a przemysł spożywczy  181
7.4. Przeciwdziałanie zjawisku nielegalnych polowań
na chronione gatunki awifauny ................................................... 183
Rozdział 8
Zorganizowane formy eksploatacji mórz i oceanów .............................. 189
8.1. Charakterystyka wybranych form zorganizowanej eksploatacji
podwodnego dziedzictwa przyrodniczego ..................................189
8.2. Nielegalne połowy rekinów a branża gastronomiczna ...................... 192
8.3. Zorganizowane formy pozyskiwania i przemytu kawioru ................ 194
Rozdział 9
Uwarunkowania kulturowe ochrony zagrożonych gatunków
dzikiej fauny i fl ory ......................................................................... 197
9.1. Branża tzw. azjatyckiej (chińskiej) medycyny ludowej
i jej związki z gangami kłusowniczo-przemytniczymi ..................... 197
9.2. Konfl ikt między tradycją a ochroną dzikiej przyrody — przypadek
ludu Masajów .......................................................................... 198
9.3. Tradycyjne stroje tybetańskie a ochrona populacji
dzikich kotów drapieżnych ......................................................... 202
Rozdział 10
Przeciwdziałanie przestępczości wymierzonej w chronione
gatunki dzikiej fauny i fl ory .............................................................. 205
10.1. Perspektywa międzynarodowa ................................................... 205
10.1.1. Międzynarodowa Organizacja Policji
Kryminalnej — INTERPOL .............................................. 205
10.1.2. Europejski Urząd Policji — Europol .................................... 213
10.1.3. Sekretariat Konwencji CITES ............................................ 215
10.1.4. Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Narkotyków
i Przestępczości .............................................................. 216
10.1.5. Światowa Organizacja Celna ............................................. 217
10.1.6. Bank Światowy ............................................................... 218
10.1.7. Porozumienie z Lusaki ..................................................... 219
10.1.8. Międzynarodowe Konsorcjum do Walki z Przestępczością
Przeciwko Dzikiej Przyrodzie ............................................ 220
10.2. Perspektywa krajowa ................................................................ 223
10.2.1. Policja ........................................................................... 223
10.2.2. Służba Celna .................................................................. 236
Nielegalny rynek chronionych ga 6 tunków dzikiej fauny i fl ory...
10.2.3. Straż Graniczna .............................................................. 251
10.2.4. Straże miejskie (gminne) .................................................. 253
10.2.5. Ministerstwo Środowiska (Departament Leśnictwa
i Ochrony Przyrody) — Zespół ds. konwencji
waszyngtońskiej ............................................................. 255
10.2.6. Państwowa Rada Ochrony Przyrody ................................... 256
10.2.7. Inspekcje ....................................................................... 256
Rozdział 11
Rola organizacji pozarządowych w walce z procederem
nielegalnego handlu dzikimi gatunkami fauny i fl ory ........................... 261
11.1. Wprowadzenie do problematyki organizacji pozarządowych ............ 261
11.2. Przegląd wybranych organizacji ekologicznych
oraz innych inicjatyw ukierunkowanych na ochronę
dziedzictwa przyrodniczego ...................................................... 265
11.2.1. Perspektywa międzynarodowa .......................................... 265
11.2.2. Perspektywa krajowa ...................................................... 270
Wnioski oraz rekomendacje ................................................................ 275
Bibliografi a ...................................................................................... 287
Spis tabel ..................................................................................315
Spis rycin .................................................................................315
Streszczenia ..............................................................................317