O polityce przemocy
Czy przemoc jest kiedykolwiek uprawnionym sposobem sprawowania władzy?
Jacek Hołówka w pierwszym tomie swoich „Dzienników” rozprawia się z nurtem myślenia o polityce, wedle którego „sprawowanie władzy sprowadza się do systematycznego narzucania podporządkowanym osobom lub państwom swojej woli”. Choć taki pozbawiony sentymentów realizm pasuje do niejednego współczesnego polityka, ma on też długą tradycję. Książka przystępnie omawia stanowiska dziesięciu sławnych – bądź niesławnych – myślicieli wyznających podobne poglądy. Perykles, Machiavelli, Hobbes, Hegel, Clausewitz, Hitler i Morgenthau traktują politykę jako sferę nieustannej walki, otwartej lub skrytej. Można dokonać różnych usprawnień w sposobie prowadzenia wojny, ale nie da się z niej całkiem zrezygnować. Inaczej sądzą Ksenofont, Burke i Walzer – choć żaden nie jest pacyfistą, żaden nie wierzy, by przemocą dało się rozwiązać jakikolwiek poważny problem polityczny lub społeczny. Jak można się spodziewać, obie strony doskonale argumentują lub jawnie kpią z rozsądku słuchacza, a w repertuarze przytaczanych tu argumentów znajdują się zarówno liczne racjonalne uzasadnienia, jak i typowe manipulatorskie sztuczki. I tylko przykro zaskakuje, jak wiele z tych form politycznej agresji ma też swoją trywialną wersję, która jak kiepska parodia nagminnie pojawia się w naszym codziennym życiu.
Jacek Hołówka
Ukończył studia z filozofii na Uniwersytecie Warszawskim i poboczne studia na anglistyce. Zajmował się socjologią medycyny w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN oraz w Mershon Center w Ohio. Pracował w Zakładzie Etyki Instytutu Filozofii UW i został pierwszym kierownikiem Zakładu Filozofii Analitycznej na UW. Jako visiting professor uczył w Indiana University i w Notre Dame University. Przez rok prowadził zajęcia w Viadrinie (Frankfurt nad Odrą).
Pracował w Wyższej Szkole Nauk Społecznych „Pedagogium”, w Akademii Pedagogiki Specjalnej, Krajowej Szkole Administracji Publicznej i w Uczelni Łazarskiego. Przez jedną kadencję był prodziekanem Wydziału Filozofii i Socjologii UW oraz przez jedną kadencję – prorektorem UW. Od reaktywowania „Przeglądu Filozoficznego” w 1992 roku jest jego redaktorem naczelnym. Był wielokrotnie wybierany do Komitetu Nauk Filozoficznych PAN. Jest autorem Relatywizmu etycznego (1981), Etyki w działaniu (2001) oraz dwóch podręczników etyki dla szkół średnich. Wraz z Bogdanem Dziobkowskim prowadzi Bibliotekę Przeglądu Filozoficznego, w ramach której ukazały się tomy: Panorama współczesnej filozofii (2016); Marksizm. Nadzieje i rozczarowania (2017); Filozofia religii. Kontrowersje (2018).
Seria Dzienniki filozoficzne
„Dzienniki filozoficzne” to zapiski najciekawszych polskich filozofów na tematy bliskie życiu. To rzeczowe refleksje na styku myślenia i działania, bez zbędnego żargonu i przesadnych abstrakcji. Filozofia niebanalna, ale nie oderwana od realiów codzienności.
