Odwaga poetyki

• Druk: Łódź, 2019
• Autor: Jarosław Płuciennik
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

W części teoretycznej publikacja dotyczy miejsca nauk humanistycznych, kulturoznawstwa i teorii literatury w społeczeństwie, w części analitycznej ukazuje zaangażowanie społeczne, odbiór społeczny psalmów traktowanych jako pierwowzór zaangażowanej literatury. W tej książce chciałbym pokazać czytelnikowi, że pojęcie kultury przywoływane przeze mnie jest równoznaczne z wizją zaangażowanego, troskliwego i empatycznego pielęgnowania – to bardzo bliskie sobie kategorie uczestniczenia w życiu i jego wyzwaniach.
Ze Wstępu
„Nie ma tego rodzaju opracowania w języku polskim, które by łączyło tak różne perspektywy oddziaływania Reformacji na współczesną kulturę w bardzo różnych jej aspektach [...]. Całość rozważań została umieszczona w bardzo szerokim kontekście historycznym, teologicznym, filozoficznym, antropologicznym, literaturoznawczym i językoznawczym. W sensie ogólnym jest to dobrze pomyślane studium interdyscyplinarne skupione wokół kulturowego wymiaru Reformacji.
Z recenzji prof. dr. hab. Sławomira Jacka Żurka (KUL)

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Literaturoznawstwo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-8142-689-3
• ISBN druku: 978-83-8142-688-6
• Liczba stron: 284

Pobierz spis treści»

Wstęp	13

Część I. Aktywizm	19
1.	Fuga. Styl działania i styl kultury	21
1.1.	Wzory kultury	21
1.2.	Vita activa u Hannah Arendt	23
1.3.	Naśladowanie Bonhoeffera	24
1.4.	Rozczarowanie Kościołem widzialnym	29
1.5.	Wolność – działanie – aktywizm	30
1.6.	Przez dobrą moc Twą, Panie, otoczony	31
1.7.	Bohaterowie	32
1.8.	Śmierć Mojżesza	33
1.9.	Wzór muzyczny	35
2.	Młot i słowo. Modele protestu	41
2.1.	Wprowadzenie	41
2.2.	Protest i zerwanie więzi – różne formy protestu	43
2.2.1.	Forma 1: Luter i młot na Kościół	46
2.2.2.	Forma 2: Luter i stanowisko w walce	49
2.2.3.	Forma 3: Luter i wolność człowieka w drodze	50
2.2.4.	Formy 4: Eskalacja form protestu – ogień i demony	52
2.3.	Wizja rozwoju kultury	54
2.4.	Kultura i pielęgnacja	55
3.	Pochwała negacji	59
3.1 Logiczna negacja – metafora lustrzanego odbicia	59
3.2.	Metafora fizycznej siły	62
3.3.	Metafora protestu	64
3.4.	Negacja jako warunek niezależności	66
3.5.	Negacja, presupozycje, możliwość porozumienia	67
3.6.	Filozofia negacji, filozofia buntu	70
4.	Protest song jako forma oporu	73
4.1.	Wprowadzenie	73
4.2.	Noe, początki protest songów i Róbmy swoje jako piosenka natchnienia	74
4.3.	Kultura, Biblia i inspiracja	76
5.	Twórcze myślenie i zaangażowanie społeczne w poetyce	83
5.1.	Twórcze myślenie i zaangażowanie społeczne	83
5.2.	Niedokończony projekt	91
6.	Marcin Luter, filologia i maczuga	95
6.1.	Marcin Luter nie był filozofem?	95
6.2.	Kulturowe konteksty filozofowania młotem. Opór, prawa człowieka i narzędzia wolności	97
6.3.	Bliżej ludzi i filologii	101
6.4.	Humanizm, indywidualizm, filologia, poliglotyzm	103
6.5.	Luter i twórczość	106
7.	Odwaga poetyki i kulturoznawstwo	109
7.1.	Odwaga poetyki	109
7.2.	Kulturoznawstwo a nauki polityczne i polityka	112
7.3.	Kulturoznawstwo a interdyscyplinarność	114
7.4.	Kulturoznawstwo a cyfryzacja	117

Część II. Poetyka	123
1.	Wzorzec fugi i wzorzec sylwy. Poliglotyczna analiza kognitywistyczna a sylwiczność	125
1.1.	Niewiasta czy kobieta, dzielna czy cnotliwa?	128
1.2.	Laska, kij czy… berło?	131
2.	Poetyka kognitywna liryki i epiki	135
2.1.	Przedmiot badania	135
2.2.	Poliglotyczna analiza i poetyka kognitywna	136
2.3.	Dotychczasowe badania	137
2.4.	Kategorie analityczne	138

Część III. Psalmy	147
1.	Epicka rama i poetyka oporu w psalmach	149
1.1.	Walka i zemsta	149
2.	Lider	169
2.1.	Literacka kultura Reformacji	170
2.2.	Niedokończona Reformacja w Polsce	171
2.3.	Psalm 110 w Nowym Testamencie	173
2.4.	Nieskończony Bóg jest nieogarniony – „Kościół Cię nie ogarnie, wszędy pełno Ciebie”	176
2.5.	Sola gratia, czyli „Głos łaskawy” i spory o zbawienie oraz predestynację	180
2.6.	Rama epicka opowieści o Gedeonie	184
2.7.	Wódz jako sługa i ofiara – ku teologii Eucharystii	189
2.8.	Kochanowski jako kreatywny uczestnik reformacyjnego dyskursu	192
3.	Broń i technika jako element epickiej ramy walki	195
3.1.	Sublimicyzm – przypadek Psalmu 139,6	195
3.2.	Idolatria – przypadek Psalmu 75,2–5	202
3.3.	Umiarkowana odwaga poetyki	210
4.	Więzienie i wybawienie	213
4.1.	Niewola	213
4.2.	Wybawienie	217
4.3.	Ciało jako kotwica tekstu i oporu	223
5.	Kicz, prawo i sprawiedliwość	225
5.1.	Kognitywistyczne studium anachronizmu	225
5.2.	Huśtaj się nisko, słodki rydwanie 	226
5.3.	Anachronizm. Dominująca wartość estetyczna (DWE) i parametr archaizmu kulturowego (PAK)	227
5.4.	Rama epicka i starotestamentalne pojęcie sprawiedliwości	230
5.5.	Kognitywna analiza slotów semantycznych (KASS) ogniskujących referencyjnych domen semantycznych (ORDS)	232
5.6.	Kulturowy parametr kiczu (KPK)	237

Literatura cytowana	241

Lista pierwodruków wcześniejszych wersji rozdziałów 	263

Indeks osób	265

Indeks rzeczowy	271

Streszczenie/Abstract	283