Opiekun medyczny w praktyce

• Druk: 2019
• Autor: Elżbieta Szwałkiewcz
• Wydawca: PZWL

Doskonały przewodnik po nowoczesnych metodach pielęgnowania osób chorych i niepełnosprawnych. W publikacji zwrócono uwagę na właściwe podejście do udzielania pomocy podopiecznym – pełne troski pielęgnowanie i usprawnianie oraz kompensowanie utraconej sprawności za pomocą sprzętu wspomagającego i technologii medycznych. Książka niezbędna w kształceniu opiekunów medycznych. Obecne wydanie zostało dostosowane do wymogów aktualnego programu nauczania. Publikacja jest adresowana do opiekunów medycznych, pielęgniarek oraz tych wszystkich, którzy na co dzień zajmują się osobami niepełnosprawnymi i przewlekle chorymi.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Medycyna
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-200-5904-5
• ISBN druku: 978-83-200-5817-8
• Liczba stron: 600

1. Wprowadzenie  1
	1.1. Co zawiera podręcznik zawodowy? 1
	1.2. Opiekun medyczny – charakterystyka zawodu 2
	1.3. Kompetencje zawodowe  5
	Zadania sprawdzające 8
2. Bezpieczeństwo i higiena pracy  9
	2.1. Prawne uwarunkowania bezpieczeństwa i higiena pracy w Polsce 10
		2.2.1. Nadzór państwowy nad przestrzeganiem zasad BHP 10
	2.2. Podstawowe zasady BHP 12
	2.3. Obowiązki i prawa pracownika 13
		2.3.1. Obowiązki pracownika  13
		2.3.2. Prawa pracownika  14
	2.4. Warunki bezpieczeństwa i higieny pracy w zawodzie opiekuna medycznego  15
		2.4.1. Przestrzeń pielęgnacyjna jako warunek bezpieczeństwa i ergonomii pracy  16
		2.4.2. Podnoszenie i przemieszczanie pacjentów – ryzyko zawodowe i jego ocena z uwzględnieniem poziomu samodzielności pacjentów, zasady postępowania 27
		2.4.3. Sprzęt wspomagający podnoszenie i przemieszczanie pacjentów  35
		2.4.4. Sprzęt wspomagający w pielęgnacji pacjenta leżącego 51
		2.4.5. Zapobieganie zakażeniom  67
		Zadania sprawdzające 91
3. Etyka zawodu opiekuna medycznego – Agnieszka Smrokowska-Reichmann 93
	3.1. Czym jest etyka? 93
	3.2. Etyka zawodu a działania opiekuna medycznego 94
	3.3. Zasady etyczne opiekuna medycznego 95
	3.4. Dylematy etyczne 96
	3.5. Refleksja etyczna w rozwiązywaniu dylematów zawodowych 97
	3.6. Antystandardy etyczne 98
	3.7. Postać opiekuna spolegliwego a etyka zawodu opiekuna medycznego 99
	3.8. Znaczenie refleksji etycznej w zawodzie opiekuna 101
		Zadania sprawdzające 102
4. System ochrony zdrowia i pomocy społecznej 103
	4.1. System ochrony zdrowia – cele i obszary oddziaływania 106
		4.1.1. Zdrowie publiczne 107
		4.1.2. Zdrowie i jego promocja 110
		4.1.3. Podmioty lecznicze i rynek usług medycznych w Polsce 112
		4.1.4. Prawa pacjenta 120
	4.2. System pomocy społecznej  121
		4.2.1. Domy pomocy społecznej   123
		4.2.2. Dzienne domy pomocy 124
		4.2.3. Środowiskowe domy samopomocy 126
		4.2.4. Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze 128
		Zadania sprawdzające  131
5. Standard usług zdrowotnych, medycznych i opiekuńczych 133
	5.1. Normalizacja i standaryzacja – informacje ogólne  134
		5.1.1. Norma  134
		5.1.2. Standard 136
	5.2. Standardy usług opiekuńczych – zawody opiekuńcze w Polsce 138
		5.2.1. Osoba niesamodzielna a usługi opiekuńcze  141
	5.3. Standardy zawodowe opiekuna medycznego 143
		5.3.1. Tworzenie opiekuńczych standardów zawodowych – schemat i opisywanie 143
		5.3.2. Potrzeby życiowe osoby niesamodzielnej jako przedmiot opieki 152
		5.3.3. Pielęgniarskie teorie pielęgnowania – tezy kluczowe dla koncepcji opieki opiekuna medycznego 161
		5.3.4. Koncepcja opieki kompensacyjnej 172
		Zadania sprawdzające 190
6. Budowa i funkcjonowanie organizmu człowieka 191
	6.1. Budowa organizmu człowieka – informacje podstawowe 192
	6.2. Funkcjonowanie i jakość życia 197
		6.2.1. Funkcje organizmu człowieka – informacje kluczowe  198
		6.2.2. Funkcje psychiczne 199
		6.2.3. Funkcje narządów zmysłów i odczuwania bólu 202
		6.2.4. Funkcje głosu i mowy 204
		6.2.5. Funkcje układu krążenia, krwiotwórczego, odpornościowego i oddechowego 204
		6.2.6. Funkcje układu trawiennego, wewnątrzwydzielniczego i funkcje związane z metabolizmem 207
		6.2.7. Funkcje układu moczowego 209
		6.2.8. Funkcje nerwowo-mięśniowo-szkieletowe i funkcje związane z ruchem 210
		6.2.9. Funkcje skóry i przydatków skóry 213
	6.3. Niepełnosprawność 214
	6.4. Niesamodzielność  218
	6.5. Starość  219
	6.6. Funkcjonowanie organizmu człowieka – ocena podstawowych parametrów życiowych 222
		6.6.1. Tętno  222		
		6.6.2. Temperatura ciała 223
		6.6.3. Oddech 224
		6.6.4. Ciśnienie krwi 224
	6.7. Pierwsza pomoc w stanach zagrożenia zdrowia i życia 225
Zadania sprawdzające 231
7. Komunikowanie się w procesie opieki – Agnieszka Smrokowska-Reichmann 233
	7.1. Komunikacja międzyludzka 234
	7.2. Rozumienie i komunikowanie się, kontakty interpersonalne 235
	7.3. Komunikacja z pacjentem niesamodzielnym – chory po udarze mózgu 236
		7.3.1. Afazja  236
		7.3.2. Zespół zaniedbywania połowiczego 237
		7.3.3. Utrudniona komunikacja z pacjentem 237
		7.3.4. Przykładowe sytuacje problemowe 238
		7.3.5. Zasady skutecznego komunikowania się z pacjentem po udarze mózgu 239
	7.4. Komunikacja z pacjentem niesamodzielnym – pacjent z otępieniem 241
		7.4.1. Problemy opieki nad seniorem z otępieniem 241
		7.4.2. Wrażliwość na specyficzną sytuację pacjenta z otępieniem 242
		7.4.3. Zachowania komunikacyjne seniora i opiekuna 243
		7.4.4. Zasady ułatwiające komunikację z pacjentem z chorobą otępienną 245
	7.5. Komunikacja z pacjentem agresywnym  247
		7.5.1. Problematyczne grupy podopiecznych  247
		7.5.2. Zachowania agresywne seniora  247
		7.5.3. Przyczyny agresji seniora 248
		7.5.4. Wskazówki praktyczne w postępowaniu z agresywnym seniorem 249
		7.5.5. Pacjenci z zaburzeniami zdrowia psychicznego 251
		7.5.6. Anatomia agresji u pacjenta z zaburzeniami zdrowia psychicznego 252
		7.5.7. Komunikacja jako deeskalacja zachowań agresywnych 253
		7.5.8. Nie być ofiarą 254
		7.5.9. Przymus bezpośredni 255
	7.6. Komunikacja z pacjentem niesamodzielnym – pacjent z chorobą Parkinsona 257
		7.6.1. Problemy w komunikowaniu się z pacjentem z chorobą Parkinsona 257
		7.6.2. Cierpliwość opiekuna 259
		7.6.3. Rozmowa z pacjentem – konsekwencja i prostota 259
		7.6.4. Komunikacja z milczącym pacjentem 261
	7.7. Komunikacja z pacjentem bez kontaktu – pacjent w stanie wegetatywnym i w śpiączce 262
		7.7.1. Kompetencje przedwerbalne i pozawerbalne 262
		7.7.2. Stymulacja bazalna 263
		7.7.3. Dotknięcie inicjujące w stymulacji bazalnej  264
		7.7.4. Możliwości dialogu przez bodźce 264
		7.7.5. Komunikacja alternatywna dla osób niemówiących i całkowicie unieruchomionych – Elżbieta Szwałkiewicz 268
Zadania sprawdzające  271
8. Dokumentowanie procesu opieki 273
	8.1. Dokumentacja medyczna 274
		8.1.1. Obowiązek tajemnicy służbowej  275
	8.2. Dokumentowanie postępowania zawodowego opiekuna medycznego 276
	8.3. Wzory dokumentacji i instrukcje wypełniania 277
		8.3.1. Wywiad opiekuna medycznego  278
		8.3.2. Diagnoza potrzeb 279
		8.3.3. Plan pielęgnowania i opieki 281
Zadania sprawdzające  289
9. Rozpoznawanie problemów pacjentów niesamodzielnych w zakresie mobilności i zaspokajanie ich potrzeb 291
	9.1. Osoba niezdolna do samodzielnego poruszania się – zmiana pozycji ciała w łóżku – Elżbieta Szwałkiewicz, Miłosz Asmann 295
		9.1.1. Odwracanie pacjenta na boki  295
		9.1.2. Stabilizowanie pozycji pacjenta leżącego na boku 299
		9.1.3. Układanie osoby po udarze na plecach 300
		9.1.4. Przemieszczanie do boku łóżka 301
		9.1.5. Przemieszczanie w dół i w górę łóżka  302
		9.1.6. Sadzanie pacjenta w łóżku  304
		9.1.7. Sadzanie pacjenta na brzegu łóżka 305
		9.1.8. Sadzanie pacjenta na brzegu łóżka bezpośrednio z pozycji leżącej 307
		9.1.9. Asekuracja pacjenta w trakcie samodzielnego siadania z pozycji leżącej  308
	9.2. Osoba z upośledzoną funkcją ruchu – przemieszczanie poza łóżko – Elżbieta Szwałkiewicz, Miłosz Asmann 309
		9.2.1. Pacjent niesamodzielny – przemieszczanie ręczne, transfer łóżko–wózek 309
		9.2.2. Prawidłowa pozycja pacjenta po udarze na wózku inwalidzkim 314
	9.3. Osoba z niedowładem kończyn – podnoszenie i przemieszczanie z użyciem podnośników 315
		9.3.1. Technika podnoszenia z zastosowaniem podnośnika nosidłowego 315
		9.3.2. Technika podnoszenia z zastosowaniem podnośnika-pionizatora 323
		9.3.3. Technika podnoszenia z zastosowaniem podnośników noszowych 326
		9.3.4. Technika podnoszenia z zastosowaniem podnośników przywannowych 327
		9.3.5. Technika podnoszenia z zastosowaniem podnośników krzesełkowych 329
		9.3.6. Technika podnoszenia z zastosowaniem podnośników wewnątrzwannowych  330
	9.4. Osoba z niedowładem kończyn – stosowanie sprzętu do ślizgowego przemieszczania (łatwoślizgów) 331
		9.4.1. Przemieszczanie na podkładkach ślizgowych 331
		9.4.2. Przemieszczanie na podkładach ślizgowych  334
		9.4.3. Przemieszczanie na matach ślizgowych  336
		9.4.4. Przemieszczanie na materacach ślizgowych  336
	9.5. Przemieszczanie pacjentów na wózkach inwalidzkich  339
		9.5.1. Technika używania wózka inwalidzkiego 339
		9.5.2. Pokonywanie schodów na wózku inwalidzkim – schodołazy 342
		9.5.3. Stosowanie nakładek naprogowych, szyn i ramp podjazdowych 344
	9.6. Pacjent z upośledzeniem funkcji ruchu w stopniu umiarkowanym – stosowanie sprzętu wspomagającego samodzielne chodzenie 345
		9.6.1. Stosowanie podpórek 345
		9.6.2. Stosowanie balkoników i chodzików 346
	9.7. Osoba z zburzeniem równowagi – asekurowanie pacjenta w trakcie chodzenia, zabezpieczanie w trakcie upadku i podnoszenie po upadku 349
		9.7.1. Asekuracja  349
		9.7.2. Technika zabezpieczania pacjenta w trakcie upadku 350
		9.7.3. Podnoszenie pacjenta po upadku 351
		Zadania sprawdzające 355
10. Zapobieganie skutkom długotrwałego unieruchomienia i postępowanie opiekuna w przypadku ich wystąpienia 357
	10.1. Pacjenci długotrwale unieruchomieni – informacje kluczowe dla procesu opieki 357
		10.1.1. Podstawowe zasady opieki 358
		10.1.2. Fizyczne, psychiczne i społeczne następstwa długotrwałego unieruchomienia  359
	10.2. Odleżyny – zapobieganie i pielęgnowanie pacjenta z odleżynami 359
		10.2.1. Jak dochodzi do powstania odleżyny – informacje kluczowe w profilaktyce 360
		10.2.2. Ocena ryzyka i zapobieganie odleżynom – podstawowe zasady postępowania 362
		10.2.3. Prawidłowe pozycjonowanie pacjenta leżącego 365
		10.2.4. Rodzaje odleżyn 369
		10.2.5. Rola opiekuna medycznego w procesie leczenia odleżyn 371
	10.3. Zapobieganie skutkom długotrwałego unieruchomienia w układzie kostno-stawowym i mięśniowym – zadania opiekuna medycznego 372
		10.3.1. Profilaktyczne pozycjonowanie osoby leżącej z zastosowaniem pozycjonerów piankowych        372
		10.3.2. Profilaktyczne odciążanie ciała w pozycji siedzącej  376
	10.4. Zapobieganie zakrzepowemu zapaleniu żył – zadania opiekuna 378
		10.4.1. Zadania opiekuna w zakresie profilaktyki zakrzepowego zapalenia żył 378
	10.5. Zapobieganie zapaleniom płuc u pacjentów leżących  380
		10.5.1. Wpływ pozycji leżenia na funkcję oddychania  381
		Zadania sprawdzające 382
11. Rozpoznawanie problemów pacjentów niesamodzielnych w zakresie odżywiania i zaspokajanie ich potrzeb 383
	11.1. Skutki odwodnienia i niedożywienia 383
		11.1.1. Skutki odwodnienia organizmu  383
		11.1.2. Bilans wodny 384
		11.1.3. Skutki niedożywienia organizmu 384
		11.1.4. Ocena stanu odżywienia wskaźnikiem BMI 386
		11.1.5. Zapotrzebowanie na pokarm i płyny u pacjentów z upośledzoną funkcją ruchu z uwzględnieniem wieku i powikłań odleżynowych 388
	11.2. Podstawowe zasady zdrowego żywienia 389
		11.2.1. Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej  389
		11.2.2. Błonnik i jego znaczenie 392
	11.3. Postępowanie opiekuna w przypadku zaburzeń ze strony układu pokarmowego 394
		11.3.1. Niestrawność   394
		11.3.2. Wzdęcia  394
		11.3.3. Zgaga   395
		11.3.4. Biegunka   395
		11.3.5. Zaparcia  396
	11.4. Udzielanie pomocy w odżywianiu  397
		11.4.1. Pomoc pacjentom niesamodzielnym w spożywaniu posiłków  397
		11.4.2. Udział opiekuna w karmieniu przez zgłębnik i przetoki odżywcze   400
		Zadania sprawdzające 406
12. Rozpoznawanie problemów pacjentów niesamodzielnych w zakresie wydalania i zaspokajanie ich potrzeb  407
	12.1. Pacjent niesamodzielny z nietrzymaniem moczu – rola i zadania opiekuna w monitorowaniu wydalania moczu przez pacjentów niesamodzielnych 408
		12.1.1. Kluczowe dla procesu opieki informacje o funkcjonowaniu osoby z nietrzymaniem moczu  409
		12.1.2. Zadania opiekuna w diagnozowaniu pacjenta z NTM 410
	12.2. Zabezpieczenie pacjenta przed skutkami nietrzymania moczu  413
		12.2.1. Trening kontroli mikcji  414
		12.2.2. Stosowanie produktów chłonnych  417
		12.2.3. Stosowanie zestawów do zbiórki moczu   429
	12.3. Higiena intymna pacjenta z cewnikiem założonym do pęcherza moczowego 432
	12.4. Urządzenia wspomagające korzystanie z toalety 435
		12.4.1. Korzystanie z sedesu przez osobę niepełnosprawną  435
		12.4.2. Korzystanie z mobilnego sedesu 436
		12.4.3. Korzystanie z toalety przez osoby unieruchomione za pomocą podnośników 437
	12.5. Pacjent niesamodzielny z zaburzeniami w wydalaniu stolca – rola i zadania opiekuna 438
		12.5.1. Defekacja  438
		12.5.2. Nietrzymanie stolca – zabezpieczanie produktami chłonnymi 440
		12.5.3. Sprzęt medyczny stosowany w zaburzeniach wydalania 442
	12.6. Opieka nad pacjentem z wyłonioną stomią  447
		12.6.1. Funkcje i rodzaje sprzętu stomijnego 449
		12.6.2. Dopasowywanie sprzętu stomijnego 450
		12.6.3. Stosowanie wyrobów w systemie jednoczęściowym do zaopatrzenia stomii niepowikłanej 451
		12.6.4. Stosowanie wyrobów w systemie dwuczęściowym do zaopatrzenia stomii niepowikłanej 455
		12.6.5. Irygacja jelita przez stomię  461
		Zadania sprawdzające 467
13. Rozpoznawanie problemów pacjentów niesamodzielnych w zakresie higieny osobistej i zaspokajanie ich potrzeb 469
	13.1. Funkcje skóry  469
		13.1.1. Higiena ciała 471
		13.1.2. Higiena osób z nietrzymaniem moczu i stolca – środki higieniczne  472
	13.2. Wykonywanie zabiegów higienicznych w łazience u osób z upośledzoną funkcją ruchu 483
		13.2.1. Zintegrowane systemy do higieny osobistej  483
		13.2.2. Sprzęt umożliwiający samodzielną kąpiel w wannie osobom niepełnosprawnym 489
		13.2.3. Mycie pod prysznicem i organizacja małej łazienki 493
		13.2.4. Przyrządy do higieny osobistej dla osób niepełnosprawnych  497
	13.3. Higiena i pielęgnacja osób obłożnie chorych w łóżku  503
		13.3.1. Zasady obowiązujące we wszystkich algorytmach higieny i pielęgnacji ciała w łóżku 503
		13.3.2. Wykonywanie toalety całego ciała w łóżku bez użycia wody 508
		13.3.3. Technika wykonywania czynności higienicznych 511
	13.4. Wymiana pościeli, ścielenie łóżka i zmiana bielizny osobistej pacjentów niesamodzielnych  531
		13.4.1. Zasady obowiązujące we wszystkich algorytmach wymiany pościeli, ścielenia łóżka i zmiany bielizny osobistej 531
		13.4.2. Ścielenie łóżka z leżącym pacjentem   535
		13.4.3. Zmiana bielizny pościelowej przy leżącym pacjencie 539
		13.4.4. Zmiana bielizny osobistej u leżącego pacjenta 551
		Zadania sprawdzające 555
14. Rola i zadania opiekuna medycznego w opiece nad osobą przewlekle chorą i niesamodzielną 557
	14.1. Choroby przewlekłe – informacje podstawowe 557
		14.1.1. Cechy charakterystyczne choroby przewlekłej 558
		14.1.2. Przyczyny i czynniki ryzyka chorób przewlekłych – profilaktyka 559
	14.2. Rola i zadania opiekuna medycznego w opiece nad osobą przewlekle chorą i niesamodzielną na przykładzie cukrzycy  560
		14.2.1. Cukrzyca – choroba społeczna       560
		14.2.2. Cukrzyca typu I (insulinozależna) – objawy i postępowanie opiekuńcze 561
		14.2.3. Objawy cukrzycy typu II (niezależnej od insuliny) – objawy i postępowanie opiekuńcze 561
		14.2.4. Badanie poziomu cukru  562
		14.2.5. Planowanie posiłków i kontrola indeksu glikemicznego składników pożywienia 563
		14.2.6. Zadania opiekuna w opiece nad osobą z cukrzycą 565
	14.3. Zespół stopy cukrzycowej 567
		14.3.1. Zespół stopy cukrzycowej – informacje podstawowe  567
		Zadania sprawdzające 568
Piśmiennictwo 569
Wykaz rycin udostępnionych dzięki uprzejmości Firm 575
Skorowidz 577