Pamięć przeszłości pokolenia transformacji

• Druk: Warszawa, 2012
• Autor: Krzysztof Malicki
• Wydawca: Scholar

Pokolenie transformacji zostało ukształtowane przez przełom ustrojowy roku 1989. Po raz pierwszy od siedemdziesięciu lat w dorosłość weszła generacja Polaków znająca wojnę i niewolę jedynie z przekazów. Tak wyjątkowa chwila wymaga pogłębionej refleksji nad młodym pokoleniem.

Trzeba odpowiedzieć na wiele pytań, wśród których jedno wydaje się szczególnie istotne: w jakim stopniu młodzież wychowana w realiach wolnej Polski jest skłonna uznać przeszłość za istotny element wyjaśniający współczesność i dostrzec wpływ historii na swe życie? Na ile chce się odwrócić od przeszłości i uznać, że jest nudna, niewarta rozważania, po prostu niepotrzebna?

Książka stanowi rezultat badania przeprowadzonego jesienią 2009 r. na zbiorowości ponad 5 tys. uczniów w ponad stu szkołach średnich w całej Polsce.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Socjologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7383-569-6
• ISBN druku: 978-83-7383-569-6
• Liczba stron: 216

Wstęp   9
Rozdział 1
Społeczna pamięć przeszłości i jej rola w okresie transformacji  14
1.1. Społeczny kontekst badań: pamięć o przeszłości w polskim
dyskursie publicznym po 1989 r.  14
1.2. Teoretyczny kontekst badań: teorie społecznej pamięci
przeszłości   25
1.3. Młodzież okresu transformacji jako pokolenie   29
1.4. Pokolenie a pamięć przeszłości   34
Rozdział 2
Charakterystyka badań: problematyka i procedura   38
2.1. Problemy badawcze   38
2.2. Operacjonalizacja problematyki badawczej   49
2.3. Technika sondażu ankietowego   52
2.4. Dobór próby i procedura badań   53
Rozdział 3
Między bohaterstwem a egzystencją w szarej codzienności. Pamięć
rodzinna młodych Polaków   56
3.1. Transmisja pamięci o przeszłości: rozmówcy i tematy   56
3.2. Znajomość rodzinnej historii   59
3.3. Przeszłość w zwierciadle rodzinnych pamiątek   65
3.4. Przeszłość jako przedmiot rodzinnych wspomnień
i różnic zdań   66
Rozdział 4
Kanony postaci, wydarzeń i miejsc historycznych   77
4.1. Kanony i ich rola w poznawaniu pamięci przeszłości   77
4.2. Historyczne wzorce osobowe   81
4.3. Kanon postaci historycznych   83
4.4. Kanon wydarzeń historycznych   90
4.5. Kanon miejsc historycznych   97
Rozdział 5
Pamięć „żywa” – pamięć „martwa”…. Przeszłość i sposoby jej
doświadczania w życiu codziennym   102
5.1. Charakterystyka wybranych typów pamięci   102
5.2. Pamięć w wymiarze rodzinnym, lokalnym, narodowym    106
5.3. Pamięć antykwaryczna, historyczna, monumentalna    111
Rozdział 6
Terytorialny kontekst pamięci przeszłości   116
6.1. Polski regionalizm a badania pamięci   116
6.2. „Historyczne centra” i „historyczne peryferie”. Świadomość
wyjątkowości przeszłości lokalnych wspólnot    122
6.3. Pogranicze narodowe pograniczem pamięci? Postawy wobec
przeszłości na obszarach peryferyjnych    127
Rozdział 7
Młodzież wobec miejsc pamięci oraz obrzędów upamiętniających
przeszłość   141
7.1. Rola miejsc pamięci w kształtowaniu pamięci przeszłości  141
7.2. Miejsca historyczne ważne dla młodzieży ze względów
osobistych   144
7.3. Akceptowane i kwestionowane rodzaje tematyki
upamiętniania przeszłości  147
7.4. Obrzędowe kontakty z przeszłością
i ocena ich atrakcyjności   152
Rozdział 8
II wojna światowa w świadomości młodych Polaków  157
8.1. Główne obszary analizy  157
8.2. Wybrane elementy pamięci o II wojnie światowej   160
8.3. Postawy wobec konfliktów o pamięć   165
8.4. Ocena polskiej historii i opinie o roli państwa
w polityce pamięci  167
8.5. Auschwitz, Jedwabne, szmalcownicy. Co łączy, a co dzieli
pamięć młodych Polaków i Żydów?  169
Rozdział 9
„Nudna, statyczna, nieaktualna”. Opinie młodzieży
o polskiej edukacji historycznej   177
9.1. Jak opowiadać historię, czyli sposoby uatrakcyjnienia
szkolnego przekazu wiedzy o przeszłości   177
9.2. Historia niedopowiedziana, czyli jakich zagadnień brakuje
na lekcjach historii   186
9.3. Przyczyny braku zainteresowania historią wśród młodzieży  188
Rozdział 10
Pamięć przeszłości pokolenia transformacji… a postulaty pamięci
ponadnarodowej i europejskiej   191
10.1. Podsumowanie i wnioski  191
10.2. Narodowa martyrologia czy europejski uniwersalizm?
Spór na przykładzie Muzeum II Wojny Światowej
w Gdańsku    199
10.3. Jakiej historii chcą dziś młodzi Polacy?   203
Bibliografia   208