Pamięć zbiorowa społeczeństwa polskiego w okresie transformacji

• Druk: Warszawa, 2008
• Autor: Piotr Tadeusz Kwiatkowski
• Wydawca: Scholar

Socjologowie polscy już od początku lat sześćdziesiątych XX wieku systematycznie podejmowali temat „żywej historii” – oddziaływania przeszłości na żyjące pokolenia. W ostatnich dekadach tematyka ta zyskała na znaczeniu, a w wielu krajach toczą się poważne, a często trudne i bolesne dyskusje o różnych sposobach reprezentowania zbiorowego doświadczenia. Prace przygotowane w ramach projektu badawczego „Współczesne społeczeństwo polskie wobec przeszłości” wnoszą do socjologicznej debaty propozycje teoretycznego ujęcia pamięci zbiorowej, podsumowania badań dawniejszych, nowe ustalenia empiryczne oraz wynikające z nich pytania i hipotezy.

Książka Pamięć zbiorowa społeczeństwa polskiego w okresie transformacji prezentuje przemiany postaw Polaków wobec przeszłości obserwowane od końca PRL do 2004 roku, gdy Polska weszła do Unii .Europejskiej, a w życiu publicznym krystalizowała się idea budowy IV RP. Autor, socjolog, pracownik Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego (1980–1995), CBOS (1985–1991), a od 1991 Instytutu Badania Opinii i Rynku Pentor Research International, analizuje „potoczną” pamięć zbiorową – postrzeganie i doświadczanie przeszłości przez „przeciętnych ludzi” niezajmujących się zawodowo historią. W swojej pracy wykorzystuje różnorodne materiały: badania socjologiczne, sondaże opinii publicznej, publikacje prasowe i wiele innych źródeł. W pierwszych rozdziałach skupia się na funkcjonowaniu pamięci zbiorowej w życiu codziennym. Pisze o tradycji rodzinnej, „utowarowieniu” przeszłości postępującym wraz z rozwojem gospodarki rynkowej oraz o ruchu rekonstrukcji historycznych – nowego typu działaniach społecznych zorientowanych na odtwarzanie wybranych fragmentów dziejów. Dalsze rozdziały dotyczą przemian kanonu tradycji narodowej, a także tematów, które po roku 1989 budziły wiele dyskusji i wywoływały silne emocje – postrzegania i oceny PRL oraz funkcjonowania w pamięci Polaków stanu wojennego wprowadzonego 13 grudnia 1981 roku.

Ta książka to rozważny głos w polskiej debacie o polityce historycznej. Wnosi też wiele do rozumienia procesów kształtowania się tożsamości zbiorowych.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Socjologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7383-192-6
• ISBN druku: 978-83-7383-192-6
• Liczba stron: 470

Wprowadzenie. Pamięć zbiorowa jako przedmiot badań socjologicznych	9
	„Żywa historia” w klasycznych pracach polskich socjologów	9
	Koniec XX wieku: ożywienie dyskusji na temat pamięci zbiorowej	13
	Założenia teoretyczne badań nad pamięcią zbiorową	15
	Pamięć zbiorowa a historia	24
	Historia a pamięć: stanowisko tradycyjne i koncepcje ponowoczesne	33
	Problematyka empirycznych bada nad pamięcią zbiorową	40
	Tematyka książki	48
	Bibliografia	54
Rozdział 1. Komercjalizacja przeszłości w okresie transformacji	64
	Przeszłość jako wartość rynkowa w epoce fascynacji nowością	64
	Tradycyjne produkty spożywcze	72
	Przeszłość a kształtowanie przestrzeni ludzkiej egzystencji	87
	Podsumowanie: produkty tradycyjne a indywidualne doświadczenie przeszłości	99
	Rynek antykwaryczny	102
	Bibliografia	104
Rozdział 2. Rekonstrukcje historyczne jako sposób doświadczania przeszłości	110
	Czym są rekonstrukcje historyczne?	110
	Grupy rekonstrukcji średniowiecznych	116
	Grupy rekonstrukcji końca XVII i początku XIX wieku Szwadrony kawalerii II Rzeczypospolitej	136
	Grupy rekonstrukcji XX wieku	147
	Imprezy, czyli rekonstrukcja w działaniu	157
	Podsumowanie: rekonstrukcje historyczne jako sposób przeżywania przeszłości	167
	Bibliografia	179
Rozdział 3. Losy rodziny a pamięć zbiorowa	186
	Rodzina jako środowisko dyskursu o przeszłości	186
	Prywatne wspomnienia o „wielkiej historii”	188
	Pamięć o dziejach rodziny	194
	Instytucje rodzinnej pamięci	198
	Losy rodziny a społeczna niepamięć	211
	Bibliografia	217
Rozdział 4. Przemiany pamięci narodowej społeczeństwa polskiego	220
	Uczestnictwo w narodowej pamięci	221
	Postaci, z których Polacy mogą być dumni	239
	Wydarzenia z przeszłości jako powód do dumy	262
	Przeszłość narodowa jako źródło wartości ważnych w teraźniejszości	279
	Kalendarz rocznic i narodowa domena symboliczna	283
	Przeszłość jako powód do wstydu	291
	Podsumowanie: przemiany kanonu pamięci	304
	Bibliografia	308
Rozdział 5. PRL w pamięci społeczeństwa polskiego	312
	Spór o PRL w życiu publicznym	312
	Ewolucja ocen Polski Ludowej	319
	Społeczne zróżnicowanie postaw	324
	Kontekst międzynarodowy	328
	Oceny wydarzeń i zjawisk z czasów PRL	331
	PRL a kanon narodowej tradycji	348
	Bibliografia	349
Rozdział 6. Stan wojenny: doświadczenie i pamięć	355
	Wprowadzenie	355
	Doświadczenie: stan wojenny w badaniach z lat osiemdziesiątych	357
	Pamięć: polska opinia publiczna wobec stanu wojennego po roku 1990	410
	Bibliografia	431
Zakończenie. Czy lata III Rzeczypospolitej były „czasem pamięci”?	440
The Collective Memory of Polish Society During the Period of Transformation – Summary (przekł. Jonathan Weber)	454
Indeks nazwisk	463