Piłeczka - 20 Uwagi o "Niepowstałym dzienniku nieodbytej podróży"
"Piłeczka. Studia o ruchu i melancholii" jest tomem zbiorowym dedykowanym Markowi Bieńczykowi z okazji jego urodzin. Tworzą go teksty, powstałe z inspiracji twórczością autora "Tworek", "
Książki twarzy" czy "Jabłka Olgi", poświęcone refleksji nad możliwością pogodzenia estetyki melancholii z afirmacją życia i żywiołem literackiej gry. Wśród nich są próbki prozatorskie, wiersze, przekłady, eseje, które wyszły spod pióra tak znamienitych autorów jak Milan Kundera, Michał Paweł Markowski, Małgorzata Łukasiewicz, Marian Kisiel, Marek Zaleski, Jacek Leociak, Ryszard Koziołek, Tadeusz Sławek..., a okładkę zdobi obraz Adama Patrzyka, namalowany specjalnie na tę okazję.
Przyjacielska inicjatywa sprzyja połączeniu intelektualnych wartości z emocjami i otwiera jedyną w swoim rodzaju możliwość święta odbywającego się w przestrzeni literatury.
Sport (Flaubert i futbol, piłka w Domu Sierot prowadzonym przez Janusza Korczaka), wino (w "Kubusiu Fataliście", na Inflantach, ale i u świętego pijaka),
kuchnia (miejsce ucieczki i podstawowych wyborów egzystencjalnych: makaron czy kluski),
podróże (prawdziwe i rzekome), książki i
miłość stanowią podstawowe tematy, od których odbija się piłeczka, zręcznie przerzucana przez autorów ponad granicami. Jak podsumował recenzent: „Tom "Piłeczka" jest przede wszystkim znakomitym zbiorem świetnych przykładów polskiej eseistyki, która po doświadczeniach postmodernizmu weszła na przełomie stuleci na zupełnie inne tory niż te wyznaczone przez twórczość Miłosza, Stempowskiego czy Herlinga-Grudzińskiego. Świetne eseje zamieszczone w tomie – autorstwa zarówno wytrawnych autorów, jak i młodszych adeptów pióra – ukazują nie tylko, w którą stronę zmierza współczesna eseistyka polska, ale też uświadamiają nam, jak zmienił się sposób pisania o literaturze przez historyków literatury”.
(Współwydawcą książki jest IBL PAN)
Spis treści
Wstęp (Dorota Siwicka) / 7
Piłeczka
Grzegorz Olszański: Gran Derbi / 13
Jerzy Jarniewicz: Sans voir albo trzy piłeczki dla Marka / 15
Marek Zaleski: A jednak / 21
Krzysztof Uniłowski: Bramkarz gra dla drużyny. O powieści Lwa Kassila / 29
Tomasz Swoboda: Noga Flauberta. Przyczynek do roli piłki nożnej w życiu i twórczości pisarza / 43
Jacek Leociak: Co się stało z piłką? / 55
Studia...
Aleksander Nawarecki: Piłeczka, kluseczka, makaron / 71
Tadeusz Sławek: Chodzenie to nie jest sport. Kilka spostrzeżeń o grze (niekoniecznie w piłkę) / 87
Mikołaj Sokołowski: Katolicy melancholicy: Tancredi Canonico / 103
...o...
Tadeusz Pióro: Urodzinowy upominek dla Marka / 115
Teresa Rączka-Jeziorska: Toast, czyli o smakowaniu wina w dawnych Inflantach Polskich / 117
Wojciech Bońkowski: Utracona cześć Chasse-Spleen / 137
Ireneusz Gielata: Lekcje w stanie zamroczenia – o piciu wina „z” i „bez przecinka” / 147
Małgorzata Łukasiewicz: Pisane na paryskim piasku / 161
...ruchu...
Lakis Proguidis: Sonia wodzi rej (przekład: Adam Dziadek) / 173
Grzegorz Marzec: Parę słów o yaduisrze / 179
Katarzyna Czeczot: Kiks / 191
Andrzej Kotliński: Ucieczka przez kuchnię / 203
Grzegorz Jankowicz: Widmo Goethego / 229
Ryszard Koziołek: Uwagi o Niepowstałym dzienniku nieodbytej podroży / 247
...i melancholii
Milan Kundera: Idylla, córka grozy. Marek Bieńczyk: Tworki (przekład: Marek Bieńczyk) / 265
Michał Paweł Markowski: Sztuka nie oddaje Widzialnego. O jednym zdaniu Paula Klee / 269
Jacek Gutorow: Wspomnienie półprywatne / 281
Wioletta Bojda: Kilka chwil Anny Świrszczyńskiej / 287
Marian Kisiel: Poemat dla Marka Bieńczyka / 299
Indeks osobowy (oprac. Wioletta Bojda) / 305
