Po co nam kryminologia?
Książka zawiera teksty kilkudziesięciu kryminologów z Polski i Europy, dedykowanych Profesor Irenie Rzeplińskiej z okazji jej jubileuszu.
Pytanie o sens i istotę badań kryminologicznych nieustająco towarzyszy Profesor Irenie Rzeplińskiej oraz jej uczniom, współpracownikom i przyjaciołom w ich pracy naukowo-badawczej i edukacyjnej. Próba odpowiedzi na to pytanie zmusza do zastanowienia się, jaki jest cel prowadzonych badań empirycznych czy rozważań teoretycznych i do czego mogą przydać się wyniki tych badań.
Wiedza, jakiej dostarczają
badania kryminologiczne, jest niewątpliwie potrzebna w sytuacji, gdy poczucie zagrożenia przestępczością jest jednym z podstawowych lęków współczesnych społeczeństw. Dzięki niej można pomóc w tworzeniu skutecznych strategii zapobiegania przestępczości, w kreowaniu optymalnej polityki karnej oraz w realizowaniu programów rozwiązywania problemów społecznych współczesnych społeczeństw.
Książka pomoże czytelnikom otworzyć nowe horyzonty myślenia o przestępczości, jej zapobieganiu i kontrolowaniu, a także dostarczy interesujących odpowiedzi na pozornie proste pytanie: po co nam kryminologia?
Wstęp
Po co nam kryminologia? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Część I
Dylematy kryminologii
Anna Kossowska, Czy kryminologia jest potrzebna? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Edyta Drzazga, O roli kryminologa wczoraj i dziś. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
Dobrochna Wójcik, Czy badania ewaluacyjne są potrzebne w kryminologii? . . . . . . . . . . 37
Janina Błachut. Kryminologia a polityka kryminalna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .51
Krzysztof Krajewski, Ryzyko, prewencja, kryminologia, prawo karne. . . . . . . . . . . . . . . . .67
Barbara Stańdo-Kawecka, O znaczeniu korekcyjnego wymiaru sprawiedliwości karnej –
uwagi w kontekście nowej penologii i paradygmatu ryzyka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
Agnieszka Martynowicz, Zemiologia jako wyzwanie dla kryminologii. . . . . . . . . . . . . . . .95
Piotr Chlebowicz, Czy istnieje przestępczość białych kołnierzyków? Wokół koncepcji
white-collar crime Edwina H. Sutherlanda. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
Beata Pastwa-Wojciechowska, Czy pojęcie „mentalizacji” może pomóc w zrozumieniu
zależności między psychopatią a agresją? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .117
Piotr Stępniak, Diagnozowanie w sprawach karnych – dylematy kryminologii
a praktyka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
Zbigniew Lasocik, O definiowaniu i regulowaniu pracy seksualnej z perspektywy
europejskiej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
Magdalena Grzyb, Prostytucja – praca, dewiacja czy eksploatacja? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
Justyna Włodarczyk-Madejska, O przestępczości ludzi starszych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .191
Część II
Badania kryminologiczne
Beata Gruszczyńska, Wokół międzynarodowych badań nad przemocą wobec kobiet. . .209
Agnieszka Gutkowska, Radykalizacja i deradykalizacja „samotnych wilków”
w świetle teorii i praktyki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
Justyna Włodarczyk-Madejska; Paweł Ostaszewski; Joanna Klimczak; Andrzej Siemaszko,
Punitywność a poczucie bezpieczeństwa mieszkańców Warszawy. Wstępne analizy
współzmienności. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
Paweł Waszkiewicz, Bezpieczeństwo i poczucie bezpieczeństwa studentów prawa na
Uniwersytecie Warszawskim w pierwszej i drugiej dekadzie XXI wieku. . . . . . . . . . . . . .259
Część III
Przestępczość nieletnich i postępowanie z nieletnimi
Aleksandra Korwin-Szymanowska, Nieletni wczoraj i dziś w świetle wyników badan
kryminologicznych i danych statystycznych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .281
Violetta Konarska-Wrzosek, Tendencje w zakresie przestępczości i demoralizacji
nieletnich oraz reakcji na ich naganne zachowania w świetle danych statystycznych. . . 303
Dagmara Woźniakowska-Fajst, Nieletnie dziewczęta dzisiaj – stare trendy i nowe
zjawiska. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .317
Ewa Habzda-Siwek, Diagnoza psychologiczna w sprawach nieletnich. Uwagi na temat
modelu diagnozy psychologicznej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .337
Część IV
Kryminologiczne aspekty migracji
Monika Szulecka, (Nie)oczywiste związki przemysłu migracyjnego z przestępczością. .355
Magdalena Perkowska, Przestępczość cudzoziemców w Polsce od transformacji
ustrojowej po kryzys migracyjny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . .369
Katarzyna Laskowska, Społeczne i kryminologiczne aspekty migracji na obszarze Rosji
w latach 2007–2017 (z uwzględnieniem cudzoziemców) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 383
Magdalena Kmak, State monopoly on violence without the state? Privatisation of
immigration detention as a measure of technology of security. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .399
Witold Klaus, Poziom (nie)bezpieczeństwa mieszkańców ośrodków dla uchodźców
i jego postrzeganie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .413
Emil W. Pływaczewski; Ewa M. Guzik-Makaruk; Wojciech Filipkowski, Zasady
obowiązywania ustawy karnej wobec cudzoziemców w ustawodawstwie
prawnokarnym RFN i USA. . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 431
Sławomir Redo, Climate change education as part of a comprehensive implementation
of the United Nations migration policy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .447
Część V
Wokół kary pozbawienia wolności
Teodor Bulenda, O pożytkach płynących z nauki dla prawa i polityki penitencjarnej. . .463
Teodor Szymanowski, Problemy więziennictwa w Polsce współczesnej. . . . . . . . . . . . . . 481
Grażyna B. Szczygieł, Recydywa penitencjarna – kilka refleksji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .491
Paulina Wiktorska, Nowe pomysły dotyczące kształtu instytucji warunkowego
przedterminowego zwolnienia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .505
Gorazd Meško; Rok Hacin; Urška Pirnat, A qualitative study on the self-legitimacy
of prison workers in Slovenian prisons. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . 515
Andrzej Rzepliński; Maria Niełaczna, Prawdziwa kryminologia. Cała wolność za całe
życie/życia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537
Część VI
O prawie karnym i polityce kryminalnej
Olga Sitarz, Kryminologiczny obraz dzieciobójstwa a jego kryminalizacja i typizacja. . .581
Wojciech Zalewski, Konfiskata mienia – problem polityki kryminalnej powracający ze
zwielokrotnioną siłą. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .597
Konrad Buczkowski, Konfiskata rozszerzona – powrót do konfiskaty mienia czy nowy
koncept konfiskaty w XXI wieku? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .619
Emilia Jurgielewicz-Delegacz, Słów kilka o miejscu popełnienia przestępstwa
w naukach penalnych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .633
Beata Czarnecka-Dzialuk, Jeszcze o sprawiedliwości naprawczej. Nowa Rekomendacja
CM/Rec(2018)8 Komitetu Ministrów dla Państw-Członków dotycząca sprawiedliwości
naprawczej w sprawach karnych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .657
Marta Witek-Zegan, Po co nam mediacja karna? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .675
Adam Kwieciński, Ustalenie obecności alkoholu, środka odurzającego lub substancji
psychotropowej w organizmie odbywającego karę pozbawienia wolności. Zagadnienia
proceduralne oraz konsekwencje prawne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 689
Łukasz Wieczorek, Nowe instrumenty eliminowania ryzyka pracy przymusowej
w Australii w myśl ustawodawstwa Modern Slavery Act z 2018 roku . . . . . . . . . . . . . . . 699
Część VII Varia
Miroslav Scheinost, Czech criminology: yesterday, today and tomorrow. . . . . . . . . . . . . 715
Miklós Lévay, MA programme in criminology at Eötvös Loránd University, Budapest. 729
Katarzyna Badźmirowska-Masłowska, Ekskluzja cyfrowa jako współczesny wymiar
wykluczenia społecznego. Refleksje prawne i kryminologiczne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 741
