WPROWADZENIE DO PIELĘGNIARSTWA 1
1. Pielęgniarstwo – Danuta Zarzycka, Irena Wrońska 3
1.1. Natura i cele pielęgniarstwa 7
1.2. Pielęgniarstwo jako zawód i profesja 9
1.3. Pielęgniarstwo jako nauka 12
1.4. Pielęgniarstwo jako sztuka 14
1.5. Kierunki rozwoju pielęgniarstwa w przyszłości 15
2. Terminologia pielęgniarstwa – Barbara Ślusarska, Iwona Bodys-Cupak, Alicja Kamińska, Ewa Ziarko 20
2.1. Terminologia i struktura pojęć w pielęgniarstwie – Barbara Ślusarska, Iwona Bodys-Cupak 20
2.2. Pielęgnowanie – ewolucja pojęcia – Iwona Bodys-Cupak, Barbara Ślusarska 30
2.3. Opieka a pielęgniarstwo i pielęgnowanie – Alicja Kamińska, Ewa Ziarko 43
2.4. Kształcenie zawodowe w pielęgniarstwie – Ewa Ziarko, Alicja Kamińska 49
3. Determinanty rozwoju pielęgniarstwa – Beata Dobrowolska, Irena Wrońska, Kazimiera Zahradniczek 59
3.1. Wybrane uwarunkowania rozwoju pielęgniarstwa – Beata Dobrowolska, Irena Wrońska 59
3.2. Organizacje i stowarzyszenia zawodowe działające na rzecz pielęgniarstwa – Kazimiera Zahradniczek 88
4. Zdrowie i choroba – Teresa B. Kulik, Anna Pacian 102
4.1. Zdrowie, choroba i ich definiowanie 102
4.2. Paradygmat biomedyczny zdrowia 103
4.3. Paradygmat holistyczny i socjoekologiczny zdrowia 105
4.4. Zdrowie i choroba wyznacznikiem opieki pielęgniarskiej 109
5. Kulturowe odrębności w pielęgniarstwie – Anna Majda, Joanna Zalewska-Puchała 117
5.1. Odrębności kulturowe 117
5.2. Kultura a opieka zdrowotna 120
5.3. Kulturowo uwarunkowana opieka pielęgniarska 127
5.4. Wskazówki do opieki pielęgniarskiej 133
6. Filozofia pielęgniarstwa – Beata Dobrowolska, Zygmunt Pucko 138
6.1. Uwarunkowania rozwoju filozofii pielęgniarstwa – Beata Dobrowolska 138
6.2. Perspektywy rozwoju filozofii pielęgniarstwa – Zygmunt Pucko 151
7. Teoria, badania i praktyka oparta na dowodach naukowych w pielęgniarstwie – Danuta Zarzycka, Aleksandra Gaworska-Krzemińska 159
7.1. Wiedza pielęgniarska 159
7.2. Teorie pielęgniarstwa 163
7.3. Rodzaje i typy badań naukowych 166
7.4. Istota wykorzystania EBP (Evidence-Based Practice) 167
8. Wybrane teorie pielęgniarstwa – Danuta Zarzycka, Lucyna Płaszewska-Żywko 172
8.1. Model teoretyczny pielęgniarstwa Florence Nightingale – Danuta Zarzycka 172
8.2. Model teoretyczny pielęgniarstwa Virginii Henderson – Danuta Zarzycka 183
8.3. Model teoretyczny pielęgniarstwa Dorothei Orem – Lucyna Płaszewska-Żywko 195
8.4. Model teoretyczny pielęgniarstwa Hildegardy Peplau – Lucyna Płaszewska-Żywko 206
8.5. Model teoretyczny pielęgniarstwa Callisty Roy – Lucyna Płaszewska-Żywko 213
Pytania sprawdzające 222
Piśmiennictwo 239
PODSTAWY KONCEPCYJNE PRAKTYKI PIELĘGNIARSKIEJ 253
9. Wybrane wzory pielęgnowania – Jolanta Górajek-Jóźwik 255
9.1. Pielęgnowanie tradycyjne 255
9.2. Pielęgnowanie zindywidualizowane 257
9.3. Primary Nursing 259
10. Pielęgnowanie zindywidualizowane – umiejętności złożone i krytyczne myślenie – Izabella Uchmanowicz, Joanna Rosińczuk, Dorota Kilańska 264
10.1. Opieka zindywidualizowana 264
10.2. Opieka zindywidualizowana a opieka holistyczna 267
10.3. Opieka skoncentrowana na pacjencie i rodzinie 267
10.4. Myślenie krytyczne i rozumienie kliniczne 268
10.5. Etapy procesu pielęgnowania 271
11. Ocenianie sytuacji zdrowotnej pacjenta i jego środowiska – Izabella Uchmanowicz, Joanna Rosińczuk, Dorota Kilańska 272
11.1. Charakterystyka etapu: ocenianie 272
11.2. Rodzaje oceny 273
11.3. Zasady porządkowania informacji o pacjencie i jego środowisku 275
12. Diagnoza pielęgniarska – Joanna Rosińczuk, Izabella Uchmanowicz, Dorota Kilańska, Barbara Ślusarska 27 7
12.1. Istota diagnozy pielęgniarskiej 277
12.2. Diagnoza pielęgniarska i ciągłość opieki 278
12.3. Diagnoza pielęgniarska według NANDA 280
12.4. Diagnoza pielęgniarska według ICNP® 285
13. Planowanie opieki pielęgniarskiej – Agata Reczek, Dorota Kilańska 289
13.1. Plan opieki pielęgniarskiej 291
13.2. Identyfikowanie interwencji pielęgniarskich 294
13.3. Planowanie opieki z wykorzystaniem Klasyfikacji Interwencji Pielęgniarskich i Klasyfikacji Wyników Opieki 296
13.4. Planowanie opieki na podstawie terminologii ICNP® 297
14. Implementowanie planu opieki pielęgniarskiej – Elżbieta Grochans, Beata Karakiewicz, Dorota Kilańska 305
14.1. Argumentowanie i implementacja planu opieki pielęgniarskiej 306
14.2. Klasyfikacja Interwencji Pielęgniarskich oparta na koncepcji NANDA 315
14.3. Implementacja planu opieki na podstawie klasyfikacji ICNP® 316
15. Ewaluacja wyników opieki – Małgorzata Marć, Dorota Kilańska 320
15.1. Rola i znaczenie etapu ewaluacji 322
15.2. Zasady ewaluacji wyników opieki 323
15.3. Klasyfikacja Wyników Opieki w ewaluacji pielęgnowania 327
15.4. Międzynarodowa Klasyfikacja Praktyki Pielęgniarskiej – ewaluacja wyników opieki 327
Pytania sprawdzające 330
Piśmiennictwo 339
PODSTAWOWE ROLE W OPIECE PIELĘGNIARSKIEJ 343
16. Dawca pielęgnowania – Wiesława Ciechaniewicz 345
16.1. Pielęgniarka – istota działalności zawodowej 345
16.2. Kwalifikacje pielęgniarki 348
16.3. Rola zawodowa pielęgniarki 350
16.4. Funkcje zawodowe pielęgniarki 352
17. Biorca opieki pielęgniarskiej – Wiesława Ciechaniewicz 367
17.1. Pacjent – biorca opieki pielęgniarskiej 367
17.2. Charakterystyka określeń związanych z pacjentem 370
17.3. Podmiotowość odbiorcy świadczeń pielęgniarki 376
18. Komunikowanie interpersonalne w pielęgniarstwie – Antoni Niedzielski, Ewa Humeniuk, Ludmiła Marcinowicz 384
18.1. Komunikowanie interpersonalne w pielęgnowaniu – Antoni Niedzielski 384
18.2. Czynniki wpływające na komunikowanie się – Ewa Humeniuk 393
18.3. Zaburzenia komunikacji w systemie opieki zdrowotnej – Ludmiła Marcinowicz 407
Pytania sprawdzające 415
Piśmiennictwo 422
SYSTEM ŚWIADCZENIA OPIEKI ZDROWOTNEJ 427
19. System świadczenia usług zdrowotnych – Mariola Głowacka, Beata Haor 429
19.1. Współpraca w świadczeniu opieki zdrowotnej – interdyscyplinarny zespół terapeutyczny 430
19.2. Finansowy aspekt systemu opieki: zakres i jakość świadczonych usług 431
19.3. Problemy w systemie opieki zdrowotnej i tendencje zmian 436
20. Charakterystyka wybranych zakładów opieki zdrowotnej – Lucyna Ścisło, Kazimiera Zahradniczek 445
20.1. Specyfika warunków pracy w zakładach opieki zdrowotnej 445
20.2. Szpital 446
20.3. Szpitalny oddział ratunkowy (SOR) 447
20.4. Zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy 451
20.5. Przychodnia, ośrodek zdrowia, poradnia 452
20.6. Dzienne ośrodki opieki i wsparcia pacjentów przewlekle chorych i ich opiekunów 454
20.7. Dom pomocy społecznej 456
20.8. Hospicjum 457
21. Pacjent w systemie opieki zdrowotnej – Grzegorz Nowicki, Barbara Ślusarska, Honorata Piasecka 464
21.1. Pacjent w izbie przyjęć 465
21.2. Przyjęcie pacjenta do szpitala i na oddział – zadania pielęgniarki 467
21.3. Wypisanie pacjenta ze szpitala 471
21.4. Dokumentacja SOR/izby przyjęć 472
21.5. Przemieszczanie pacjenta w systemie szpitalnym 474
22. Domowy system opieki – Katarzyna Kocka, Hanna Kachaniuk 480
22.1. Domowy system opieki pielęgniarskiej 482
22.2. Pielęgniarska domowa opieka długoterminowa 483
22.3. Domowa opieka paliatywno-hospicyjna (hospicjum domowe) 484
22.4. Specjalistyczna opieka domowa 485
22.5. Wizyty domowe 487
22.6. Perspektywa rozwoju domowego systemu opieki 488
Pytania sprawdzające 492
Piśmiennictwo 498
ZAKRES I CHARAKTER OPIEKI PIELĘGNIARSKIEJ W WYBRANYCH STANACH PACJENTA 503
23. Opieka pielęgniarska nad człowiekiem zdrowym – Agnieszka Bień, Grażyna Iwanowicz-Palus, Anna Bednarek, Grażyna Nowak-Starz, Renata Rabiasz, Renata Stępień 505
23.1. Opieka nad noworodkiem – Agnieszka Bień, Grażyna Iwanowicz-Palus 505
23.2. Opieka nad dzieckiem zdrowym – Anna Bednarek 520
23.3. Opieka pielęgniarska nad człowiekiem dorosłym – Grażyna Nowak-Starz 537
23.4. Opieka nad człowiekiem starym – Renata Rabiasz 556
23.5. Opieka nad człowiekiem zagrożonym chorobą – Renata Stępień 574
24. Opieka pielęgniarska nad człowiekiem chorym – Edyta K. Cudak, Bożena Nowaczyk, Barbara Ślusarska, Bożena Zboina, Marta Łuczyk, Zdzisława Szadowska-Szlachetka 585
24.1. Pierwsza pomoc w stanie zagrożenia życia – Edyta K. Cudak 585
24.2. Opieka nad chorym nieprzytomnym – Bożena Nowaczyk 592
24.3. Opieka pielęgniarska wobec pacjenta z chorobą przewlekłą – Barbara Ślusarska, Bożena Zboina 609
24.4. Opieka pielęgniarska nad pacjentem o niepomyślnym rokowaniu – Marta Łuczyk 622
24.5. Opieka wobec pacjenta umierającego i jego rodziny – Zdzisława Szadowska-Szlachetka, Marta Łuczyk 630
Pytania sprawdzające 638
Piśmiennictwo 653
PLANOWANIE OPIEKI PIELĘGNIARSKIEJ OPARTEJ NA DOWODACH NAUKOWYCH W WYBRANYCH DIAGNOZACH PIELĘGNIARSKICH 661
25. Opieka pielęgniarska nad pacjentem w zaburzeniach bariery ochronnej organizmu – Katarzyna Cierzniakowska, Maria T. Szewczyk, Anna Aftyka, Beata Kropornicka 663
25.1. Planowanie opieki pielęgniarskiej z ryzykiem przerwania ciągłości skóry 663
25.2. Planowanie opieki pielęgniarskiej w alergii na lateks 668
25.3. Planowanie opieki pielęgniarskiej w nieskutecznym oczyszczaniu dróg oddechowych 675
26. Opieka pielęgniarska w wybranych sytuacjach klinicznych pacjenta – Agnieszka Gniadek, Jolanta Celej-Szuster, Regina Lorencowicz, Elżbieta Nowicka, Alina Trojanowska, Magdalena Brodowicz-Król, Bożena Baczewska, Anna Majda 683
26.1. Planowanie opieki pielęgniarskiej w hipertermii 684
26.2. Planowanie opieki pielęgniarskiej w bólu 691
26.3. Planowanie opieki pielęgniarskiej w wymiotach 697
26.4. Planowanie opieki pielęgniarskiej w biegunce 702
26.5. Planowanie opieki pielęgniarskiej w zaparciach 712
26.6. Planowanie opieki pielęgniarskiej w obrzękach 719
27. Opieka pielęgniarska w deficycie samoopieki pacjenta – Edyta Gałęziowska, Jolanta Lewko, Barbara Ślusarska 736
27.1. Planowanie opieki pielęgniarskiej w deficycie samoopieki w zakresie spożywania posiłków 736
27.2. Planowanie opieki pielęgniarskiej w upośledzonej zdolności poruszania się w łóżku 743
27.3. Planowanie opieki pielęgniarskiej w nieprzestrzeganiu zaleceń terapeutycznych 746
28. Opieka pielęgniarska w zaburzonym komforcie pacjenta – Bożena Zboina, Barbara Lelonek, Robert Łuczyk, Iwona Bodys-Cupak, Alicja Kamińska 752
28.1. Planowanie opieki pielęgniarskiej w zmniejszonym komforcie 752
28.2. Planowanie opieki pielęgniarskiej w bezsenności/zaburzony wzorzec snu 757
28.3. Planowanie opieki pielęgniarskiej w zmęczeniu 766
28.4. Planowanie opieki pielęgniarskiej w bezsilności 772
29. Opieka pielęgniarska w zaburzeniach sfery psychoduchowej pacjenta – Krystyna Jaracz, Krystyna Górna, Katarzyna Van Damme‑Ostapowicz, Julia Sawicka, Alina Deluga 777
29.1. Planowanie opieki pielęgniarskiej u chorych w stanie lęku i niepokoju 778
29.2. Planowanie opieki pielęgniarskiej w zaburzonym obrazie ciała 783
29.3. Planowanie opieki pielęgniarskiej w dezintegracji duchowej 792
29.4. Planowanie opieki pielęgniarskiej w izolacji społecznej – Edyta Naszydłowska, Maria Pąchalska 796
Pytania sprawdzające 808
Piśmiennictwo 821
Słowniczek 836
Skorowidz 855
