Polityka klimatyczna państwa

• Druk: Łódź, 2018
• Autor: Katarzyna Dośpiał-Borysiak
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Prezentowana książka jest pierwszym w polskiej politologii kompleksowym studium poświęconym istocie i wyzwaniom polityki klimatycznej współczesnego państwa ukazanym na przykładzie Norwegii. Podjęcie tego tematu ma szczególny wymiar poznawczy, ponieważ zmiany klimatu stają się czołowym zagrożeniem o charakterze globalnym oraz generują napięcia polityczne, społeczne i gospodarcze. W publikacji z jednej strony wnikliwie określono cechy, zasady czy instrumenty polityki klimatycznej jako stosunkowo nowego obszaru aktywności państw i nowej polityki sektorowej, z drugiej zaś - wyjaśniono konsekwencje tej polityki dla systemu politycznego, tj. zmiany tradycyjnych grup interesu, konieczność oparcia agendy politycznej na perspektywie długookresowej czy podejmowanie decyzji politycznych w warunkach niepewności. Wskazano, iż obok uwarunkowań narodowych niezbędna jest analiza wpływu otoczenia zewnętrznego, czyli dynamiki regionalnej i międzynarodowej. Wybór Norwegii jako obszaru badań empirycznych stanowi dodatkowy walor pracy, gdyż na tym przykładzie można się dowiedzieć, jak jest prowadzona polityka klimatyczna w państwie wysoko rozwiniętym, o skonsolidowanej formie demokracji i wysokich aspiracjach w obszarze zrównoważonego rozwoju, które oparło swój model rozwojowy na eksporcie ropy i gazu.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Polityka
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-8142-256-7
• ISBN druku: 978-83-8142-255-0
• Liczba stron: 488

Pobierz spis treści»

Wykaz skrótów	21
Wstęp	23

CZĘŚĆ I. ZMIANY KLIMATU – RAMY KONCEPTUALNE	37

Rozdział 1. ROZWÓJ DOMENY EKOLOGICZNEJ PAŃSTWA	37
1.1.	Wzrost świadomości ekologicznej i jego polityczne konsekwencje	38
1.2.	Reforma ekologiczna państwa	46
1.3.	Koncepcja zrównoważonego rozwoju	49
1.4.	Wnioski	58

Rozdział 2. ISTOTA POLITYKI KLIMATYCZNEJ PAŃSTWA	63
2.1.	Cechy konstytutywne polityki klimatycznej	64
2.2.	Polityka klimatyczna jako element agendy i przetargu politycznego	79
2.3.	Zmiany klimatu jako długookresowy problem polityczny	84
2.4.	Wpływ wiedzy i niepewności na percepcję zmian klimatu	87
2.5.	Problem zmian klimatu w ramach aktywności międzynarodowej państw	94
2.6.	Wnioski	107

CZĘŚĆ II. WYMIAR POLITYCZNY NORWESKIEJ POLITYKI KLIMATYCZNEJ	109

Rozdział 3. EWOLUCJA CELÓW I ŚRODKÓW POLITYKI KLIMATYCZNEJ NORWEGII W LATACH 1987–2017. PERSPEKTYWA POLITYCZNO-INSTYTUCJONALNA 	109
3.1.	Okres idealizmu i działań narodowych w latach 1987–1995	111
3.2.	Reorientacja stanowiska norweskiego na rzecz międzynarodowych rozwiązań w latach 1995–2005	117
3.3.	Działania rządu Jensa Stoltenberga w latach 2005–2013	126
3.4.	Rząd Erny Solberg (2013–2017) wobec zmian klimatu	136
3.5.	Ramy instytucjonalne polityki klimatycznej Norwegii	140
3.6.	Wnioski	145

Rozdział 4. NORWESKIE PARTIE POLITYCZNE WOBEC PROBLEMU ZMIAN KLIMATU	147
4.1.	Partia Pracy	149
4.2.	Partia Konserwatywna	154
4.3.	Partia Postępu	158
4.4.	Chrześcijańska Partia Ludowa	161
4.5.	Partia Liberalna	164
4.6.	Partia Centrum	166
4.7.	Socjalistyczna Partia Lewicy	168
4.8.	Norweska Partia Zielonych	170
4.9.	Porozumienie partii politycznych w kwestii polityki klimatycznej z 2008 i 2012 r.	171
4.10.	Wnioski	175

Rozdział 5. REGIONALNY I LOKALNY WYMIAR NORWESKIEJ POLITYKI KLIMATYCZNEJ	177
5.1.	Znaczenie Arktyki dla państwa norweskiego	178
5.2.	Morze Barentsa jako nowy obszar eksploatacji ropy i gazu	184
5.3.	Ewolucja miejsca i roli archipelagu Svalbard w polityce norweskiej	186
5.4.	Konflikt interesów w regionach wrażliwych ekologicznie na przykładzie Lofotów	193
5.5.	Aktywność władz lokalnych w działaniach na rzecz ochrony klimatu	196
5.6.	Wnioski	201

CZĘŚĆ III. WYMIAR GOSPODARCZY POLITYKI KLIMATYCZNEJ NORWEGII	205

Rozdział 6. UWARUNKOWANIA GOSPODARCZE NORWESKIEJ POLITYKI KLIMATYCZNEJ	205
6.1.	Model rozwoju gospodarczego Norwegii	207
6.2.	Bilans paliwowo-energetyczny Norwegii 	210
6.3.	Emisje gazów cieplarnianych w Norwegii	218
6.4.	Wnioski	227

Rozdział 7. HISTORIA, ROZWÓJ I ZNACZENIE SEKTORA ROPY I GAZU W NORWEGII	229
7.1.	Model zarządzania sektorem	231
7.2.	Rola i znaczenie firmy Statoil w realizacji polityki energetycznej i klimatycznej Norwegii	234
7.3.	Dochody sektora ropy i gazu	245
7.4.	Norweski Fundusz Emerytalny	249
7.5.	Wnioski	257

Rozdział 8. NARZĘDZIA EKONOMICZNE I TECHNOLOGICZNE NORWESKIEJ POLITYKI KLIMATYCZNEJ – WYMIAR NARODOWY	261
8.1.	Podatki ekologiczne	263
8.2.	System wychwytywania i składowania dwutlenku węgla	270
8.3.	Zrównoważone rozwiązania w transporcie	276
8.4.	Energia odnawialna	283
8.5.	Efektywność energetyczna	285
8.6.	Adaptacja do zmian klimatu	286
8.7.	Finansowanie projektów i innowacji klimatycznych	289
8.8.	Wnioski	291

CZĘŚĆ IV. WYMIAR SPOŁECZNY POLITYKI KLIMATYCZNEJ NORWEGII	293

Rozdział 9. OPINIA PUBLICZNA, BADANIA NAUKOWE I KOMUNIKACJA PROBLEMU ZMIAN KLIMATU	293
9.1.	Percepcja zmian klimatu i polityki klimatycznej	295
9.2.	Rozwój i znaczenie norweskich badań naukowych w obszarze zmian klimatu	310
9.3.	Rola mediów w kształtowaniu dyskursu o zmianach klimatu	322
9.4.	Wnioski	328

Rozdział 10. PROBLEM ZMIAN KLIMATU W AGENDZIE NORWESKICH ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH	331
10.1.	Norweski ruch ekologiczny	333
10.2.	Organizacje o profilu klimatycznym	349
10.3.	Wpływ międzynarodowych organizacji ekologicznych – Greenpeace	354
10.4.	Sektor pozarządowy a międzynarodowe negocjacje klimatyczne	358
10.5.	Norwescy Samowie	362
10.6.	Kościół Norwegii	367
10.7.	Wnioski	371

CZĘŚĆ V. WYMIAR MIĘDZYNARODOWY POLITYKI KLIMATYCZNEJ NORWEGII	373

Rozdział 11. MIĘDZYNARODOWE DZIAŁANIA NORWEGII W ZAKRESIE POLITYKI ROZWOJOWEJ, OCHRONY ŚRODOWISKA I ZMIAN KLIMATU	373
11.1.	Norweska wizja polityki rozwojowej i międzynarodowej ochrony środowiska	375
11.2.	Norwegia wobec międzynarodowego reżimu zmian klimatu	377
11.3.	Programy międzynarodowe Norwegii	379
11.4.	Wnioski	395

Rozdział 12. EUROPEJSKI WYMIAR NORWESKIEJ POLITYKI KLIMATYCZNEJ	397
12.1.	Unia Europejska	398
12.2.	Kontekst nordycki	413
12.3.	Wnioski	424

Zakończenie	427
Wykaz tabel, rysunków i wykresów	433
Aneksy	435
Bibliografia	437
Summary	495