Północ - Południe

• Druk: Warszawa, 2009
• Autor: Marcin Wojciech Solarz
• Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Człowiek od zawsze porządkował otaczający go świat. Jest to działanie tak naturalne, tak narzucające się, tak natrętne, że nie sposób wyobrazić sobie człowieka niebędącego istotą kategoryzującą - homo categoricus. Trawestując Zygmunta Baumana to tak, jakby wyobrazić sobie niewiejący wiatr lub niepłynącą rzekę. Oczywiście podziały przestrzeni nigdy nie były sztywne, niemobilne, trwałe. Jeśli jest wiatr, to wieje; jeśli jest rzeka, to płynie.

Z czasem, w miarę jak rozszerzały się horyzonty przestrzeni dostępnej jednostkowemu poznaniu, a samo poznanie ujawniało olbrzymie bogactwo otaczającej człowieka rzeczywistości, wytyczane granice rozcinały coraz większe obszary, w końcu w wypadku niektórych klasyfikacji cały świat, a budowane podziały, także te proste w formie, stawały się coraz bardziej złożone i wielowątkowe.

Podział na bogatą Północ i biedne Południe, na kraje wysoko i słabo rozwinięte, jest tylko jednym ze sposobów, na który można podzielić świat, choć niewykluczone, że współcześnie jest on najważniejszy. Na pewno jednak jest on rzeczywisty, gdyż nierówności we współczesnym świecie są niezmiennie bardzo widoczne.

Książka została podzielona na trzy części. Pierwsza poświęcona jest genezie podziału świata na kraje wysoko i słabo rozwinięte, historii jego konceptualizacji, w tym w postaci wyrażenia "Północ-Południe", oraz został tam przeanalizowany problem stosunków między bogatą Północą a biednym Południem, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii ich konfliktu. W drugiej części zawarto krytykę dotychczasowych linii podziału na zamożną Północ i ubogie Południe. Wreszcie, w ostatniej, ustalono kryteria współczesnego podziału na bogatą Północ i biedne Południe, w oparciu o które przedstawiono propozycję regionalizacji świata na obszary wysoko rozwinięte i zacofane oraz omówiono wpływ globalizacji na planetarną linię podziału.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Polityka
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-235-1059-8
• ISBN druku: 978-83-235-0551-8
• Liczba stron: 226

Wstęp 9
Cele badawcze, hipotezy i struktura pracy 9
Uzasadnienie wyboru tematu 11
Geografia wobec zagadnienia podziału świata na zamożną Północ i ubogie Południe. Potrzeba badań 16
Metody badawcze 28
Literatura 31
Podziękowania 33

Rozdział 1. Północ – Południe: geneza i konceptualizacja podziału, dynamika relacji 35

1.1. Geneza podziału Północ–Południe 35
1.2. U źródeł koncepcji podziału świata na bogatą Północ i biedne Południe 44
1.3. Północ–Południe: konceptualizacja i popularyzacja kategorii 64
1.4. Podział Północ–Południe po zakończeniu zimnej wojny: nowe delimitacje i źródła trwania popularności 71
1.5. Współczesna dynamika stosunków Północ–Południe 84

Rozdział 2. Krytyka dotychczasowych linii podziału Północ – Południe 92

2.1. Nieścisłości geograficzne linii Brandta 93
2.2. Podział Północ–Południe czy Zachód–Reszta 96
2.3. Zróżnicowanie wewnętrzne globalnej Północy i globalnego Południa 103
2.4. Świat postkolonialny a Południe 110
2.5. Południe jako niezaangażowany blok polityczny 113
2.6. Północ a świat komunistyczny 119
2.7. Południe a świat komunistyczny 123
2.8. Miejsce Rosji w globalnym podziale Północ–Południe 132

Rozdział 3. Globalny podział na Północ i Południe w początkach XXI w. 135

3.1. U źródeł współczesnej koncepcji stanu wysokiego rozwoju 135
3.2. Stan wysokiego rozwoju w początkach XXI wieku: współczesny przebieg linii Północ–Południe 164
3.3. Globalizacja a podział Północ–Południe 187

Podsumowanie 199
Summary 207

North–South. A Critical Analysis of the Division of the World into Highly Developed and Underdeveloped Countries 207
Literatura 213
Ważniejsze cytowane dokumenty 213
Druki zwarte 214
Artykuły i rozdziały w pracach zbiorowych 219
Raporty i sondaże 223
Adresy internetowe 224
Spis rycin, tabel i rysunków 225
Spis rycin 225
Spis tabel 226
Spis rysunków  226