Polskie i rosyjskie czasowniki jedzenia. Studium leksykalno-semantyczne

• Druk: 2019
• Autor: Agnieszka Gasz
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Rozprawa sytuuje się w nurcie badań leksykalno-semantycznych. Celem pracy jest konfrontatywny opis polskich i rosyjskich czasowników fizjologicznych domeny jedzenia. Czasowniki oznaczające czynność jedzenia (zarówno w polskiej, jak i w rosyjskiej lingwistyce) pozostają stosunkowo słabo rozpoznaną i najmniej opisaną klasą wyrazów. W danym opracowaniu podjęto próbę ich skompletowania oraz poddania analizie semantycznej z wykorzystaniem narzędzi wypracowanych na gruncie semantyki strukturalnej, kognitywnej oraz kulturowej. Analiza przebiega odpowiednio w trzech etapach. Przeprowadza się ją odrębnie dla każdej grupy materiałowej. Poszczególne odcinki badania podsumowuje się, wyciągając wnioski porównawcze. Struktura pracy, oprócz wstępu i zakończenia, obejmuje dwie podstawowe części: teoretyczną oraz materiałową, na które składają się kolejne rozdziały i podrozdziały. Rozdział pierwszy jest poświęcony omówieniu stanu badań nad czasownikami jedzenia. W rozdziale drugim nakreślono ramowy projekt ich opisu. Natomiast szczegółową charakterystykę wybranej klasy czasowników (rozpatrywanej w trzech głównych ujęciach) zawiera rozdział trzeci (analityczny). Rezultaty przeprowadzonych badań porównawczych zestawiono w załącznikach. Mogą one znaleźć zastosowanie w dydaktyce akademickiej: przy opracowywaniu pomocy naukowych dla osób uczących się języka polskiego i rosyjskiego jako obcego, przy tworzeniu słowników (jednojęzycznych i dwujęzycznych), a także w praktyce przekładowej.


Agnieszka Gasz, doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa, adiunkt w Zakładzie Językoznawstwa Konfrontatywnego i Translatoryki w Instytucie Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Językoznawstwo
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki kulinarne
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Nauka języków
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-226-3520-9
• ISBN druku: 978-83-226-3519-3
• Liczba stron: 480

Spis treści



Wstęp / 7



R o z d z i a ł  p i e r w s z y
Zarys problematyki badawczej / 11


Biologiczny i kulturowy wymiar jedzenia / 11

Uwagi wstępne / 11

Akt konsumpcji przez pryzmat komunikacji / 24

Uwagi końcowe / 31


Czasowniki jedzenia w perspektywie lingwistycznej / 32

Uwagi wstępne / 32

Prace teoretyczne i materiałowe / 35

Opracowania leksykograficzne / 56

Uwagi terminologiczne / 77

Uwagi końcowe / 82



R o z d z i a ł  d r u g i
Projekt opisu czasowników jedzenia / 83


Czasowniki jedzenia jako przedmiot analizy językoznawczej / 83

Uwagi wstępne / 83

Metoda opisu czasowników jedzenia / 85

Szczegółowe problemy opisu czasowników jedzenia / 87

Źródła i zakres materiału / 90

Uwagi końcowe / 92



R o z d z i a ł  t r z e c i
Charakterystyka polskich i rosyjskich czasowników jedzenia / 93


Uwagi wstępne / 93


Czasowniki jedzenia w modelu semantyki składnikowej i teorii pól leksykalnych / 93

Założenia metodologiczne / 93

Analiza składnikowa paradygmatyczna polskich czasowników jedzenia / 96

Analiza składnikowa paradygmatyczna rosyjskich czasowników jedzenia / 138

Wnioski porównawcze / 177

Analiza składnikowa syntagmatyczna polskich czasowników jedzenia / 201

Kontekst lewostronny / 203

Kontekst prawostronny / 215

Analiza składnikowa syntagmatyczna rosyjskich czasowników jedzenia / 248

Kontekst lewostronny / 249

Kontekst prawostronny / 260

Wnioski porównawcze / 293


Czasowniki jedzenia w modelu semantyki kognitywnej / 306

Założenia metodologiczne / 306

Semantyczno‑kognitywny opis czasownika jeść / 308

Semantyczno‑kognitywny opis czasownika есть / 320

Wnioski porównawcze / 329


Czasowniki jedzenia w modelu semantyki kulturowej / 333

Założenia metodologiczne / 333

Semantyczno‑kulturowy opis czasownika jeść / 337

Semantyczno‑kulturowy opis czasownika żreć / 342

Semantyczno‑kulturowy opis czasownika есть / 344

Semantyczno‑kulturowy opis czasownika жрать / 348

Wnioski porównawcze / 350

Semantyczno‑kulturowy opis wybranych polskich ekspresywnych czasowników
jedzenia / 354

Semantyczno‑kulturowy opis wybranych rosyjskich ekspresywnych czasowników
jedzenia / 358

Wnioski porównawcze / 361

Uwagi końcowe / 364



Zakończenie / 365


Załączniki / 371


Materiał źródłowy / 437


Bibliografia / 441


Wykaz polskich ekspresywnych czasowników jedzenia / 461


Wykaz rosyjskich ekspresywnych czasowników jedzenia / 465


Indeks nazw osobowych / 469


Summary / 479


Резюме / 480