Praca dyplomowa z turystyki (podręcznik akademicki)
Wstęp
Rozwój cywilizacji doprowadził do zwiększenia ilości czasu wolnego, wzrostu dochodów
i zaspokojenia podstawowych ludzkich potrzeb. Dzięki temu możliwe było szersze zainteresowanie
się potrzebami wyższego rzędu, do których zaliczyć można także potrzebę
wyjazdów turystycznych. Wczesne wyjazdy turystyczne odbywały się co prawda już w starożytności,
były to np. pielgrzymki czy wyjazdy do uzdrowisk, jednak dopiero pierwsza
rewolucja przemysłowa, w wyniku której świat wkroczył w epokę industrializacji przyniosła
żywiołowy rozwój światowej turystyki, co doprowadziło do powstania zjawiska turystyki
masowej w XX i XXI w. Według danych Światowej Organizacji Turystyki (UNWTO) w 2010 r.
na świecie odnotowano już ponad 935 mln podróży turystycznych, a w 2020 r. prognozuje
się, że będzie ich ok 1 mld 442 mln. Obecnie sektor turystyczny jest jednym z najbardziej
dynamicznie rozwijających się działów gospodarki.
Należy podkreślić, że turystyka jako zjawisko ma charakter wieloaspektowy, posiada
wiele wymiarów: społeczny, psychologiczny, ekonomiczny, kulturowy, polityczny, przestrzenny.
Jako tak zróżnicowane zjawisko turystyka podlega badaniom w ramach wielu
dziedzin nauki. Analizy te wykonywane są przez specjalistów m.in. z dziedziny ekonomii,
socjologii oraz geografi i, w ramach której badania prowadzone są głównie w zakresie
geografi i turyzmu. Została ona zdefi niowana przez A. Kowalczyka (2000) jako dyscyplina
zajmująca się badaniem przestrzennego zróżnicowania społeczno-kulturowych, gospodarczych,
prawno-politycznych i przyrodniczych uwarunkowań turystyki oraz zagospodarowania
turystycznego; jak również analizująca przebieg i następstwa ruchu turystycznego
dla struktur i procesów zachodzących w szeroko pojętym środowisku.
Z praktycznego punktu widzenia turystyka to zjawisko, które stanowi podstawę rozwoju
ekonomicznego wielu współczesnych społeczeństw. Część z nich wręcz opiera swoje
funkcjonowanie na sektorze turystycznym. Usługi turystyczne dostarczają nie tylko dochodu
do budżetów państw, stanowią także źródło nowych miejsc pracy. W tym ujęciu usługi
turystyczne pełnią, poza gospodarczymi, także ważne funkcje społeczne. Z uwagi na
rosnące zapotrzebowanie na pracowników dla sektora turystycznego w ostatnich latach
rozwinęły się także studia z tego zakresu. Są one realizowane na wielu uczelniach w Polsce
oraz zagranicą i cieszą się niesłabnącą popularnością. Co roku kierunki kształcące studentów
na potrzeby sektora turystycznego kończą tysiące absolwentów. Większość z nich
pieczętuje swoją edukację napisaniem pracy dyplomowej (licencjackiej lub magisterskiej)
z zakresu turystyki.
Student pisze pracę dyplomową pod kierunkiem promotora, z którym kontaktuje się
na seminarium dyplomowym. Seminarium jest poświęcone tworzeniu planu pracy, harmonogramu
badań i referowaniu ich wyników. Na seminariach studenci powinni przedstawiać
wyniki swoich analiz nie tylko promotorowi, ale całej grupie, co ma na celu podjęcie
szerszej dyskusji nad pracami i wyeliminowanie ewentualnych błędów.
Praca dyplomowa
studenta jest ukoronowaniem jego całych studiów. Student pisząc pracę udowadnia, że
w trakcie nauki nabył wiedzę i umiejętności, które pozwolą mu sformułować temat pracy,
przeprowadzić studia literaturowe i badania terenowe, a całość przemyśleń ująć w zwartym
opisie, zgodnie z logicznym tokiem rozumowania. W trakcie pisania pracy student
musi się wykazać także umiejętnością właściwego planowania etapów badań terenowych
i kameralnych oraz umiejętnością konstrukcji tekstu naukowego (Malicki, 1972).
W opinii autorów, sam proces pisania pracy dyplomowej stanowi jeden z kluczowych
elementów studiów, w trakcie którego student musi zmierzyć się z zagadnieniem, własnymi
słabościami i meandrami pisania tekstów naukowych, a całość daje istotny efekt
dydaktyczny.
Niniejsza książka jest adresowana głównie do studentów studiów I stopnia (licencjackich)
piszących prace dyplomowe z turystyki, ale również studenci studiów magisterskich
będący na etapie pisania pracy znajdą w niej podstawy metodologiczne, istotne przy
pisaniu bardziej zaawansowanych rozpraw. Autorzy przedstawili w rozprawie podejście,
które reprezentuje nurt badawczy geografi i turyzmu1, jednak bez wątpienia książka ta
będzie także przydatna dla studentów uczelni ekonomicznych oraz akademii wychowania
fi zycznego. Opracowanie powstało jako wynik wieloletniej pracy na uczelni jego autorów,
uczestniczących w procesie powstawania prac licencjackich i magisterskich studentów kierunków
turystycznych. Autorzy zauważyli, że na rynku podręczników brakuje jednolitego
i syntetycznego opracowania przedstawiającego zasady, według których należy planować
oraz realizować prace z zakresu turystyki i zdecydowali się wypełnić tę lukę.
Książka powstała również w odpowiedzi na podstawowe pytania nurtujące studentów
zaczynających pisać pracę dyplomową. Przedstawiono w niej zasady wyboru tematu
pracy, współpracy pomiędzy studentem a promotorem, scharakteryzowano główne
metody badawcze oraz źródła, którymi mogą posługiwać się dyplomanci przy realizacji
swych prac dyplomowych. Następnie autorzy przedstawili prawidła właściwego planowania
tekstu pracy oraz sporządzania harmonogramu jej realizacji. Poza wymienionymi
zagadnieniami opracowanie zawiera też zasady techniczne, których należy przestrzegać.
W ostatniej części przedstawiono najistotniejsze rodzaje błędów, których piszący
powinni unikać.
1. Wstęp (Waldemar Cudny) . . . . . . . . . 5
2. Zasady wyboru tematu pracy dyplomowej (Waldemar Cudny) . . . . . .. . . . . . . . . 7
3. Sztuka automotywacji (Rafał Rouba) . . . 13
4. Współpraca między promotorem a dyplomantem (Rafał Rouba) . . . . . . . . . . . 19
5. Badania – podstawowe pojęcia i podział metod (Waldemar Cudny) . . . . . . . 25
6. Przegląd podstawowych metod badań (Waldemar Cudny) . . 30
7. Gromadzenie materiałów źródłowych (Maria Piech) . . . . . 58
8. Struktura i konstrukcja pracy (Rafał Rouba) . . . . . . . . . 67
9. Zasady technicznego opracowania tekstu (Blanka Gosik) . . . 76
10. Errare humanum est – najczęstsze błędy w pracach(Waldemar Cudny, Rafał Rouba) . . . . 88
11. Zakończenie (Rafał Rouba) . . . . 101
Załączniki . . . . . . . . . . . . . 105
Bibliografia . . . . . . . . . . . . 124
Streszczenie po angielsku . .. . . . 128
Streszczenie po słowacku . . . . . . 130
