Praca socjalna. Kształcenie - działanie - konteksty
Celem przedkładanego Czytelnikowi tomu jest ukazanie wybranych obszarów pracy socjalnej warunkowanych dynamiką zmian – głównie demogra?cznych i społeczno-gospodarczych – występujących we współczesnym społeczeństwie. Punktem wyjścia uczyniono tu proces przygotowania do zawodu pracownika socjalnego. Zebrany materiał przedstawiono w czterech częściach. Pierwszy blok zagadnień dotyczy re?eksji nad kształceniem do pracy socjalnej, czyli tendencji, wyzwań i dylematów edukacji w zakresie pracy socjalnej. W części drugiej zebrano teksty, których tematyka oscyluje wokół zagadnień związanych z funkcjonowaniem i kompetencjami podmiotów polityki zabezpieczenia społecznego. Część trzecia tomu jest poświęcona innowacyjnym rozwiązaniom w obszarze pracy socjalnej, a w ostatniej autorzy artykułów koncentrują się na wieloaspektowości pracy socjalnej.
Mamy nadzieję, że ze względu na zakres poruszanej problematyki książka zainteresuje szerokie grono odbiorców, a opisane w niej kwestie będą stanowiły inspirację do podjęcia praktyki oraz refleksji naukowej. Prezentowany zbiór adresujemy zwłaszcza do pedagogów, socjologów, polityków społecznych, osób doświadczających trudności w pracy zawodowej polegającej na profesjonalnym świadczeniu pomocy i wsparcia, jak również studentów nauk humanistycznych.
Ponadto, w monografii czytelnik znajdzie opracowania z zakresu aktywnej polityki społecznej: Elżbieta Trafiałek ”Pracownik socjalny wobec wyzwań aktywnej polityki społecznej. Halina Worach-Kardas „Wielosektorowość w polityce społecznej i jej implikacje dla pracy socjalnej”. Jak również teksty zestawiające stare i nowe wyzwania pracy socjalnej, np. profesor Zofii Kawczyńskiej-Butrym a także o interwencji kryzysowej Bożeny Matyjas i artykuł Anny Kotlarskiej-Michalskiej nt. „Przestrzeń wymiany doświadczeń między teoretykami a praktykami pracy socjalnej. Możliwości i bariery”.
Życzę Czytelnikom tej książki, aby jej lektura przyczyniła się do pogłębienia własnej wiedzy na temat działania w pracy socjalnej, kształcenia do niej i sposobów pozyskiwania sojuszników (sił ludzkich) w tych trzech, wyżej wymienionych przestrzeniach „pomiędzy”, a tym samym dała potwierdzenie sensu obranego kierunku kształcenia do tego pola aktywności.
(Z wprowadzenia do książki prof. zw. dr hab. Ewy Marynowicz-Hetki)
Ewa Marynowicz-Hetka. O wielości przestrzeni refleksji nad praktyką pracy socjalnej/społecznej i wzajemności przepływu kontekstow praktyki i teorii – kilka uwag wprowadzenia. A Multifaceted Character of Reflection on Social Work Practice and Interrelations between Practice and Theory – A Word of Introduction 9
Wstęp Introduction 15
Część pierwsza. Próba refleksji nad kształceniem do pracy socjalnej 20
Lech Witkowski. O dwoistościach autorytetu pracownika socjalnego(w kształceniu profesjonalnym i jako wyzwania praktycznego). On Dualities of Authority of Social Worker (within Professional Education and as Practical Challenge) 21
Oksana Lytvak. Proces kształcenia pracownikow socjalnych na Ukrainie w kontekście doświadczeń edukacyjnych w Polsce. Social Workers’ Training Process in Ukraine against the Backdrop of Polish Educational Experiences 45
Marta Czechowska-Bieluga, Ewa Sarzyńska. Szkolenia szansą na rozwoj pracownikow socjalnych – rzeczywistość czy utopia? Training as an Opportunity for Social Workers’ Development – Reality or Utopia? 53
Małgorzata Ciczkowska-Giedziuń. Kształcenie pracownikow socjalnych do pracy z rodziną. Social Workers’ Education Towards Working with Families 71
Ilona Maria Mroczek Uniwersytecka oferta kształcenia pracownikow socjalnych na terenie Lublina The Graduate Offer of Social Worker Training in Lublin 79
Część druga. Praca socjalna – w stronę aktywnej polityki społecznej 90
Elżbieta Trafiałek. Pracownik socjalny wobec wyzwań aktywnej polityki społecznej. The Social Worker in the Challenges of the Active Social Policy 91
Halina Worach-Kardas. Wielosektorowość w polityce społecznej i jej implikacje dla pracy socjalnej Multi-sector Social Policy and its Implications for the Social Work 101
Tadeusz Kamiński. Polityczne konteksty pracy socjalnej w Polsce. Political Contexts of Social Work in Poland 113
Marta Komorska. Praktyka pracy socjalnej w kontekście aktywnej polityki społecznej. The Practice of Social Work in Context of Active Social Politics 123
Magdalena Pakuła. Wspołdziałanie sektora pozarządowego i władz samorządowych Miasta Lublin w zakresie pracy socjalnej. The Cooperation between NGOs and the Lublin Municipality on Social Work 129
Anna Kanios. Partnerstwo lokalne na rzecz osób wykluczonych społecznie w opinii pracowników socjalnych. Local Partnership for Socially Excluded Persons in the Opinion of Social Workers 139
Krystyna Faliszek, Ewa Leśniak-Berek. Praca socjalna w projektach systemowych ośrodkow pomocy społecznej w wojewodztwie śląskim. Social Work in System Projects of Social Welfare Centres in Śląskie Voivodeship 155
Część trzecia. Innowacyjne rozwiązania w obszarze pracy socjalnej 166
Zofia Kawczyńska-Butrym. Stare i nowe wyzwania pracy socjalnej. Old and New Challenges of Social Work 167
Bożena Matyjas. Interwencja kryzysowa jako nowa forma pomocy i wsparcia społecznego. Crisis Intervention as a New Form of Help and Social Support 175
Anna Jarkiewicz. Film dokumentalny jako narzędzie pracy socjalnej. Documentary Film as a Tool of Social Work 183
Mirosława Gawęcka. Nowe spojrzenie na pracę socjalną zorientowaną na rodzinę z perspektywy teorii systemowej i konstruktywizmu. A New Look at Family-orientated Social Work from the Viewpoint of Systems Theory and Constructivism 193
Barbara Sordyl. Rodzina migracyjna jako nowa przestrzeń pracy socjalnej – doświadczenia pracownikow Ośrodka Pomocy Społecznej w Andrychowie. Family Migration as a New Realm of Social Work -Experience of the Personnel of the Social Welfare Centre in Andrychow 203
Anna Linka. Działania społeczne w społeczności wielokulturowej. Social Activity in Multicultural Community 211
Część czwarta. Praca socjalna – analizy wielokontekstowe 226
Piotr Sałustowicz. Praca socjalna – kolonializacja, etnizacja i transnacjonalizacja. Social Work – Colonialization, Ethnicization and Transnationalization 227
Anna Kotlarska-Michalska. Przestrzeń wymiany doświadczeń między teoretykami a praktykami pracy socjalnej.Możliwości i bariery. Experience Sharing between Social Work Theorists and Practitioners. Opportunities and Barriers 239
Krzysztof Czekaj, Monika Zawartka-Czekaj. Potrzebne i niechciane obszary pracy socjalnej w polskim systemie pomocy społecznej. Nowe obszary w diagnozowaniu problemow społecznych w pomocy społecznej. Wanted and Unwanted Areas of Social Work in Polish Social Assistance System. New Areas in the Diagnosis of Social Problems in Social Assistance 255
Małgorzata Porąbaniec. Wykluczenie społeczne i marginalizacja mieszkańcow blokow socjalnych a lokalna działalność pomocowa. Exclusion and Marginalization of Residents of Social Blocks and Local Aid Activity 283
Beata Szluz. Bezdomność jako wyzwanie dla wspołczesnej pracy socjalne. Homelessness as the Challenge for the Modern Social Work 295
Urszula Kazubowska. Rodzina jako swoista przestrzeń w pracy socjalnej – aktualność i perspektywy The Family as the Specific Space in the Social Work – The Topicality and Prospects 305
Karolina Klimek-Mirosław Pedagogiczny wymiar aktywności pracownikow socjalnych. Pedagogic Dimension of the Activity of Social Workers 319
Anna Piech. Formy przeciwdziałania zjawisku wykluczenia społecznego na przykładzie Centrum Integracji Społecznej „INTEGRO” w Lublinie. Forms of the Phenomenon Countering of Social Exclusion on an Example of Social Integration Centre “INTEGRO” in Lublin 325
Aneks 337
Lorraine Filion. Międzynarodowe Stowarzyszenie francuskojęzyczne osob pracujących z rodzinami niepełnymi AIFI Przewodnik dobrych praktyk w mediacji rodzinnej na odległość 339
Wykaz autorów 351
Bibliografia 353
Spis tabel i wykresów 375
