Prawa człowieka

• Druk: 2019
• Seria / cykl: Akademicka. Podręczniki Obowiązkowe
• Autor: Adam Krzywoń, Marcin Wiącek, Wojciech Brzozowski
• Wydawca: Wolters Kluwer Polska SA

Podręcznik przedstawia najważniejsze problemy nauki o prawach człowieka. Obejmuje wstępne zagadnienia teoretyczne, informacje o istniejących systemach instytucjonalnych ochrony praw jednostki oraz omówienie treści poszczególnych praw, zwłaszcza praw osobistych i politycznych. Zawiera liczne odwołania do praktyki orzeczniczej organów wymiaru sprawiedliwości i Trybunału Konstytucyjnego, a także organów międzynarodowych, zwłaszcza Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Konstrukcja wykładu nawiązuje w dużym stopniu do systematyki Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Drugie wydanie zostało zaktualizowane i poszerzone o nowe wątki, zwłaszcza dotyczące praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych. Przy doborze zagadnień szczegółowych i formy ich prezentacji autorzy wykorzystali doświadczenie dydaktyczne, zdobyte dzięki prowadzeniu zajęć nie tylko z zakresu praw człowieka, lecz także dyscyplin pokrewnych, przede wszystkim prawa konstytucyjnego. Adresaci: Podręcznik jest przeznaczony przede wszystkim dla studentów wydziałów prawa. Ze względu na przystępną formę wykładu może być wykorzystywany przez słuchaczy kierunków pokrewnych, takich jak administracja, nauki polityczne, stosunki międzynarodowe, europeistyka i bezpieczeństwo wewnętrzne.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Prawo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-8187-232-4
• ISBN druku: 978-83-8187-091-7
• EAN: 9788381872324
• Liczba stron: 316

Wykaz skrótów | str. 11 
 
Wykaz powołanych aktów prawnych | str. 15 
 
Od autorów | str. 19 
 
Rozdział 1 
Zagadnienia wstępne (Wojciech Brzozowski) | str. 23 
1. Prawo podmiotowe i pojęcia pokrewne | str. 23 
2. Prawa i wolności | str. 26 
3. Idea praw człowieka | str. 29 
4. Generacje praw człowieka | str. 31 
5. Podmioty praw człowieka | str. 33 
6. Adresaci praw człowieka | str. 37 
7. Granice i ograniczenia praw człowieka | str. 39 
8. Efekt mrożący | str. 44 
9. Derogacja zobowiązań z zakresu praw człowieka | str. 45 
10. Prawa człowieka a rządy prawa | str. 46 
 
Rozdział 2 
Krajowy system ochrony praw człowieka i obywatela (Marcin Wiącek) | str. 49 
1. Uwagi wstępne | str. 50 
2. Sądy | str. 50 
3. Trybunał Konstytucyjny | str. 57 
4. Trybunał Stanu | str. 63 
5. Rzecznik Praw Obywatelskich i inne organy rzecznikowskie | str. 65 
 
Rozdział 3 
Regionalne systemy ochrony praw i wolności (Adam Krzywoń) | str. 70 
1. Uwagi wstępne | str. 71 
2. Europejski system ochrony praw i wolności – Rada Europy | str. 71 
2.1. Rada Europy | str. 71 
2.2. Europejska Konwencja Praw Człowieka | str. 73 
2.3. Ewolucja mechanizmów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka | str. 74 
2.4. Prawa i wolności zagwarantowane w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz zasady przewodnie | str. 76 
2.5. Europejski Trybunał Praw Człowieka | str. 80 
2.6. Skargi międzypaństwowe oraz skargi indywidualne | str. 82 
2.7. Postępowanie przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka | str. 84 
2.8. Wyroki Europejskiego Trybunału Praw Człowieka | str. 86 
2.9. Inne konwencje Rady Europy | str. 89 
3. Europejski system ochrony praw i wolności – Unia Europejska | str. 92 
3.1. Unia Europejska a prawa jednostki | str. 92 
3.2. Karta Praw Podstawowych | str. 93 
3.3. Przystępowanie Unii Europejskiej do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka | str. 96 
4. Pozaeuropejskie systemy ochrony praw człowieka | str. 99 
4.1. System międzyamerykański | str. 99 
4.2. System afrykański | str. 100 
 
Rozdział 4 
Uniwersalny system ochrony praw człowieka (Wojciech Brzozowski) | str. 101 
1. U źródeł uniwersalnego systemu ochrony | str. 101 
2. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka | str. 104 
3. Od Deklaracji do Paktów | str. 107 
4. Mechanizmy kontrolne Paktów | str. 110 
5. Inne traktaty w systemie ONZ | str. 114 
6. Nowe organy ochrony praw człowieka | str. 116 
 
Rozdział 5 
Godność człowieka, prawna ochrona życia, zakaz maltretowania (Adam Krzywoń) | str. 118 
1. Godność człowieka | str. 118 
1.1. Godność osobowa i godność osobowościowa | str. 118 
1.2. Cechy godności człowieka | str. 119 
1.3. Socjalny wymiar godności człowieka | str. 122 
2. Prawo do ochrony życia | str. 123 
2.1. Bezwzględny zakaz stosowania kary śmierci | str. 123 
2.2. Początek i koniec prawnej ochrony życia | str. 125 
2.3. Ograniczenia prawa do ochrony życia | str. 127 
2.4. Planowanie akcji z użyciem siły | str. 128 
2.5. Ochrona życia przed atakami ze strony osób trzecich | str. 130 
2.6. Proceduralny aspekt prawa do ochrony życia | str. 131 
3. Zakaz maltretowania | str. 132 
3.1. Treść i podstawy zakazu maltretowania | str. 132 
3.2. Absolutny charakter zakazu maltretowania | str. 133 
3.3. Test ścisłej konieczności użycia siły | str. 134 
3.4. Tortury | str. 136 
3.5. Maltretowanie wynikające z warunków panujących w zakładach karnych | str. 137 
3.6. Inne przypadki maltretowania | str. 140 
 
Rozdział 6 
Wolność osobista i odpowiedzialność jednostki (Marcin Wiącek) | str. 142 
1. Wolność osobista | str. 142 
2. Zasada ne bis in idem | str. 149 
3. Zakaz karania bez podstawy prawnej | str. 152 
 
Rozdział 7 
Prawo do sądu i rzetelnego procesu sądowego (Marcin Wiącek) | str. 160 
1. Treść i ograniczenia prawa do sądu | str. 161 
2. Uprawnienia składające się na prawo do sądu | str. 161 
3. Postępowanie sądowe w sprawach karnych | str. 169 
 
Rozdział 8 
Prawo do prywatności (Wojciech Brzozowski) | str. 173 
1. Źródła prawa do prywatności | str. 173 
2. Tożsamość człowieka | str. 176 
2.1. Tożsamość rodzinna | str. 176 
2.2. Tożsamość płciowa i orientacja seksualna | str. 179 
3. Autonomia człowieka | str. 181 
3.1. Płodność człowieka | str. 181 
3.2. Autonomia informacyjna | str. 184 
3.3. Inne aspekty autonomii jednostki | str. 187 
4. Prawo do ochrony czci i dobrego imienia | str. 188 
5. Prawo do ochrony życia rodzinnego | str. 190 
6. Tajemnica komunikowania się | str. 194 
7. Nienaruszalność mieszkania | str. 196 
 
Rozdział 9 
Wolność myśli, sumienia i religii (Wojciech Brzozowski) | str. 198 
1. Konstrukcja prawna | str. 198 
2. Przekonania podlegające ochronie | str. 202 
3. Czynności kultowe | str. 204 
4. Symbole i ubiór religijny | str. 206 
5. Nauczanie religii i wychowanie religijne dzieci | str. 209 
6. Inne formy uzewnętrzniania przekonań religijnych | str. 213 
7. Ochrona uczuć religijnych | str. 216 
8. Status wspólnot religijnych i światopoglądowych | str. 218 
 
Rozdział 10 
Wolność wypowiedzi (Adam Krzywoń) | str. 223 
1. Uwagi wstępne | str. 223 
2. Indywidualny i zbiorowy aspekt wolności wypowiedzi | str. 224 
3. Forma i treść wypowiedzi | str. 226 
4. Wypowiedź polityczna oraz debata w sprawach publicznych | str. 228 
5. Wolność twórczości artystycznej i swoboda badań naukowych | str. 230 
6. Autor wypowiedzi | str. 233 
7. Status osoby, do której odnosi się wypowiedź | str. 234 
8. Ograniczenia wolności wypowiedzi | str. 239 
9. Wolność wypowiedzi a ochrona pamięci historycznej | str. 243 
 
Rozdział 11 
Wolność zgromadzeń i zrzeszania się (Marcin Wiącek) | str. 246 
1. Wolność zgromadzeń | str. 246 
1.1. Podstawy prawne i treść wolności zgromadzeń | str. 246 
1.2. Pojęcie i cechy zgromadzenia | str. 248 
1.3. Wymóg pokojowości zgromadzenia | str. 249 
1.4. Wolność organizowania zgromadzeń | str. 251 
1.5. Wolność uczestniczenia w zgromadzeniach | str. 255 
2. Wolność zrzeszania się | str. 257 
2.1. Podstawy prawne i treść wolności zrzeszania się | str. 257 
2.2. Pojęcie i rodzaje zrzeszeń | str. 258 
2.3. Ograniczenia wolności zrzeszania się | str. 260 
 
Rozdział 12 
Zasada równości i zakaz dyskryminacji (Adam Krzywoń) | str. 264 
1. Podstawy prawne zasady równości i zakazu dyskryminacji | str. 265 
2. Treść zasady równości | str. 267 
3. Równość jako tzw. metaprawo | str. 272 
4. Równość w stanowieniu prawa i w jego stosowaniu | str. 273 
5. Odstępstwa od zasady równości | str. 275 
6. Równość kobiet i mężczyzn | str. 277 
7. Zakaz dyskryminacji | str. 279 
 
Rozdział 13 
Wybrane prawa gospodarcze, społeczne i kulturalne | str. 284 
1. Prawo do własności i innych praw majątkowych (Marcin Wiącek) | str. 285 
1.1. Podstawy prawne i treść prawa do własności | str. 285 
1.2. Ograniczenia prawa do własności | str. 286 
1.3. Odebranie prawa do własności | str. 287 
1.4. Ochrona praw majątkowych innych niż prawo do własności | str. 289 
2. Wolność działalności gospodarczej (Marcin Wiącek) | str. 291 
2.1. Podstawy prawne i treść wolności działalności gospodarczej | str. 291 
2.2. Ograniczenia wolności działalności gospodarczej | str. 293 
3. Prawo do ochrony zdrowia (Marcin Wiącek) | str. 295 
3.1. Podstawy prawne i treść prawa do ochrony zdrowia | str. 295 
3.2. Uprawnienia składające się na prawo do ochrony zdrowia | str. 297 
4. Prawo do nauki (Wojciech Brzozowski) | str. 299 
4.1. Treść i znaczenie prawa do nauki | str. 299 
4.2. Zagadnienia szczegółowe | str. 301 
5. Prawo do kultury (Wojciech Brzozowski) | str. 303 
6. Prawa pracownicze (Adam Krzywoń) | str. 305 
6.1. Podstawy prawne ochrony praw pracowniczych | str. 305 
6.2. Praca i pracownik | str. 307 
6.3. Indywidualne prawa pracownicze | str. 308 
6.4. Zbiorowe prawa pracownicze | str. 309 
7. Prawo do zabezpieczenia społecznego (Adam Krzywoń) | str. 309